به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، همزمان با برگزاری همایش آینده فلسفه در ایران به همت دانشگاه عالی شهید مطهری دکتر رضا داوری اردکانی، استاد برجسته فلسفه دانشگاه تهران و رئیس فرهنگستان علوم با اشاره به جایگاه فلسفه برای وضعیت کنونی و آینده جهان گفت: روز جهانی برای اهل فلسفه فرصتی را به وجود می‌آورد که در باب ماهیت و فلسفه به وضع کنونی و آینده آن اندکی اندیشه و تفکر کنیم.
وی افزود: شاید هیچگاه به اندازه امروز فلسفه نیاز نداشته است که از خود دفاع کند زیرا با هجمه عظیمی از دشمنان و مخالفان مواجه است که با ایدئولوژی های گوناگون مدعی هستند که اخلاق و سیاست و علم را تبیین می کنند کار به جایی رسیده است که برخی که شغلشان فلسفه است آن را مورد ملامت قرار می‌دهند و اگر ملامت مواخذه هم در کار نباشد میان بسیاری از حوزه‌های فلسفه سخنی نمی توان یافت.
استاد برجسته فلسفه دانشگاه تهران تصریح کرد: در اروپا میان تومیست ها و فلسفه جدید اختلافاتی وجود داشت اما اکنون در باب سوابق یونانی و قرون وسطایی مدرنیته مطالعاتی صورت می‌گیرد. امیدوار در کشور ما هم آشنایی با فلسفه به حدی برسد که استادان با تصلع بر فلسفه دوره اسلامی و فلسفه های دیگر به راه های تازه و فهم روشن تر از مسائل زمان دست یابند.
وی افزود: فلسفه، تاریخ فلسفه است اما این تاریخ فلسفه را به صرف تدریس کتاب های تاریخ فلسفه نمی توان آموخت. پیداست که برای آغاز کار چاره ای جز آموختن تاریخ هایی که مورخان فلسفه نوشته اند نیست. این درس ها باید راهی برای رسیدن به تفکر فیلسوفان باشد وگرنه آموختن کلیات آراء فیلسوفان ممکن است چیزی بیش از فضل نباشد. بیگانگان با فلسفه و مخالفان و منکران هم می توانند این کلیات را فراگیرند بی آنکه در روحشان اثری بگذارد.
استاد برجسته فلسفه دانشگاه تهران تأکید کرد: من پنجاه سال پیش در کتاب فارابی مؤسس فلسفه اسلامی فلسفه را دارای چهار مرتبه دانستم. مرتبه اول فضل است که معمولاً برای همه دانشجویان و جویندگان فلسفه به درجات حاصل می‌شود. مرتبه دوم علم فلسفه است. عالم فلسفه از حد اطلاعات و معلومات پراکنده فلسفه گذشته و فلسفه یا فلسفه هایی را به درستی و به تفصیل آموخته است و می تواند مطالب آن را تدریس و تعلیم کند. مرتبه سوم تحقیق است. وقتی کسی در فلسفه عالم شود و در مسائل به چون و چرا بپردازد و بتواند میان آراء حکم کند و نظر مختار داشته باشد در مرحله تحقیق وارد شده است.ما در این دویست سال اخیر شارحان و محققان بزرگ در فلسفه داشته‌ایم و بالاخره مرتبه چهارم که رسیدن به آن جز برای معدودی در تاریخ تفکر فلسفی محقق نشده است. مرتبه تفکر بنیانگذار است.
داوری اردکانی عنوان کرد: آموزش فلسفه ترتیبی دارد و استادان فلسفه می دانند که تعلیم چه مطالب و طرح کدام مسائل در فلسفه باید اولویت داشته باشد. ولی هیچکس حق ندارد که بگوید کدام فلسفه را باید تعلیم کرد و کدام را کنار گذاشت. فلسفه مقام آزادی است.
وی افزود: درست است که همه ما در فلسفه نظر خاص داریم و به فلسفه ها یکسان نگاه نمی کنیم و هر کدام باید بتوانیم با آزادی، فلسفه ای را که به آن بستگی داریم بیاموزیم. اما نمی‌توانیم و حق نداریم که مثلاً بگوییم چه فلسفه ای تدریس شود و کدام فلسفه در برنامه قرار نگیرد.هیچ یک از مباحث کلی فلسفه قابل چشم پوشی نیست.
این استاد برجسته خاطرنشان کرد: فیلسوف باید با همه مباحث و مسائل عمده فلسفه آشنایی و انس داشته باشد. او اگر استاد فلسفه باشد مسائل و قضایا را چنانکه خود درمی یابد تعلیم می کند و در تعلیم خود شاید بعضی فلسفه ها یا آراء بعضی فیلسوفان را رد کند اما این برای دانشگاه و مراکز آموزش فلسفه قاعده تعلیم نمی شود. در ابتدای تعلیم فلسفه معمولاً منطق و کلیات را می آموزند اما به تدریج که دانشجویان بیشتر یاد می گیرند این آموزش باید آزاد و آزاد تر شود. وقتی برای درس دوره دکتری فلسفه سرفصل می نویسند گویی آن را با یکی از درس های دوره دبیرستان اشتباه گرفته اند. راستی این برنامه نویس کیست که به استاد فلسفه می گوید چه بگوید و چه نگوید. او اگر استاد است خود می داند که چه باید تدریس کند. در تدریس فلسفه و انتخاب مطالب و مسائل و درسها اگر اولویتی هست باید اثبات اولویت فلسفه باشد.
نظر شما