خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ زهرا مهرور- پاییز به نیمه راه رسیده و سرما سرخط مشکلات دانش‌آموزان مناطقی می شود که در کلاس ها الفبای روشنی می آموزند اما روستا که محروم باشد، محرومیتش به مدرسه هم می رسد و حاصل آن دست و پای کرخت دانش آموزانی است که بر اثر سرمای کلاس نای نوشتن ندارند.
صبح زود است و سرما بر تن دانش آموزان روستای آسفیچ شهرستان درمیان تازيانه می زند، دستانشان را چند مرتبه با بخار دهان گرم می کنند، به مدرسه كه می‌رسند به سمت بخاری نفتی كلاس هجوم می‌برند تا گرم شوند، در اين هجوم همديگر را هول می‌دهند تا سهم بيشتری از گرما داشته باشند، گاهی دستشان به آهن گداخته بخاری می‌خورد و می‌سوزد، اما عطای گرمای بخاری را به لقای او نمی‌بخشند.
حالا چند روزی می‌شود کلاس‌های مدرسه شهدای روستای آسفیچ با بخاری‌های نفتی گرم می‌شود. یکی از والدین که فرزندش در مدرسه روستای آسفیچ درس می‌خواند، می‌گوید: سال گذشته مدرسه را گازکشی کردند اما هنوز هم از بخاری نفتی استفاده می کنند.
اختیاری که اجباری است؟!
«م-ا» با گلایه می افزاید: اما این روزها یکی دیگر از دغدغه‌های خانواده ها دریافت کمک هزینه مدرسه در این وضعیت نامناسب مالی والدین است. از هر دانش آموز ۵۰ هزار تومان و پیش دبستانی‌ها هم ۱۰۰هزار تومان برای کمک به مدرسه دریافت می کنند.
وی با بیان اینکه چرا آموزش و پرورش به مدارس مناطق محروم روستایی کمک نمی‌کند که از والدین پول دریافت نکنند، ادامه می دهد: مسئولان مدرسه به بچه‌ها می گویند برای خرید نفت و هزینه های دیگر مدرسه پول بیاورید وگرنه فردا از سرما یخ می‌زنید، با این وضعیت بچه ها را به مدرسه نفرستیم بهتر است؛ بچه ها هم والدین را مجبور می کنند که باید این پول را ببریم و الا ما را در مدرسه جا نمی دهند.
این مادر با اضطراب و نگران می افزاید: مدرسه روستا آن طرف رودخانه است تا وقتی بچه ها به خانه می‌رسند، دستشان یخ می زند. پارسال هم نفری ۳۰ هزار تومان به مدرسه داده ایم چون بچه ها را مجبور می‌کنند که کارنامه‌هایتان را نمی دهیم یا امتیاز از شما کم می کنیم!
این درحالی است كه در سال های نه چندان دور كمک‌های مردمی برای اداره مدارس بر اساس نظر مسئولان آموزش و پرورش اختیاری و داوطلبانه بود، اما امروز همین كمک‌های اختیاری و داوطلبانه چند سالی است كه به معضلی برای خانواده دانش آموزان به خصوص در مناطق محروم روستایی خراسان جنوبی تبدیل شده است.
می خواهم تنها دغدغه فرزندانم فقط درس باشد
خانم «اسدزاده» هم که سه دانش آموز در مقاطع هشتم، پنجم و پیش دبستانی دارد و در این وضعیت اقتصادی به سختی قادر به تأمین مخارج آنان است، می‌گوید: تا همین چند روز پیش مدرسه بخاری نداشت و چون هوا خیلی سرد بود فرزند کوچکم را به خاطر ترس از سرماخوردگی به مدرسه نفرستادم.
وی در ادامه در مورد پرداخت کمک هزینه مدرسه که دغدغه این روزهایش است، می‌افزاید: پرداخت ۱۵۰ هزار تومان به مدرسه برای خانواده ما که تحت پوشش بهزیستی هستیم، خیلی سخت است. بچه‌ها هم مدام غصه می‌خورند که بقیه پولشان را داده اند ولی ما هنوز نبرده ایم.
او که پارسال هم برای هر فرزندش ۳۰ هزار تومان جهت هزینه نفت، برگه کاغذ و ... به مدرسه پرداخت کرده، با حسرت از بی سوادی خودش که نمی‌تواند به درس و مشق فرزندانش رسیدگی کند، می‌گوید: متاسفانه خودم که شرایط نبود درست بخوانم اما دوست دارم اکنون تنها دغدغه بچه هایم فقط درس خواندن باشد نه پرداخت کمک هزینه مدرسه!
مادر یکی دیگر از دانش آموزان مدرسه روستای آسفیچ هم که تمایلی به درج نامش ندارد، می افزاید: شرایط معیشتی خانواده ما نامناسب است با یکی از معلم‌ها تماس گرفته‌ام که این پول را برای چی می‌خواهند که پاسخ داد برای هزینه های جاری مدرسه. او هم با نگرانی می خواهند اگر اجباری نیست این پول را پرداخت نکنند چون اصلا وضعیت مالی خوبی ندارند.
طبق اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «دولت موظف به تامین رایگان وسایل آموزشی و پرورشی مدارس دولتی تا پایان دوره متوسطه است»، اما در سال‌های اخیر این قانون عملا اجرایی نشده و مدارس دولتی علی‌رغم اصل صریح قانون اساسی، تحت عناوین مختلف هم‌چون کمک به مدرسه به ظاهر اختیاری اما در عمل اجباری و بدون در نظر گرفتن وضعیت معیشتی خانواده‌ها اقدام به دریافت هزینه می‌کنند.
دریافت کمک به مدارس آن هم در مناطق محروم روستایی در حالی انجام می‌گیرد که خانواده‌ها به دلیل شرایط سخت اقتصادی کنونی و هم‌چنین فشار مضاعف اقتصادی به دلیل شیوع ویروس کرونا در جامعه با مشکلات مالی عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند و دریافت کمک هزینه در این مدارس نیز یک مشکل دیگری بر مشکلات خانواده‌ها افزوده است.
بخاری نفتی امسال هم گرمابخش کلاس‌ها
خانم «ابراهیمی» مدیر مدرسه شهدای روستای آسفیچ هم در گفتگو با خبرنگار شبستان می گوید: روستا سه سال پیش گازکشی شده است و مدرسه هم لوله کشی گاز آن پارسال انجام شد، اما هنوز بخاری گازی نداریم. چند روز پیش از اداره آموزش و پرورش آمدند و موقت بخاری های نفتی را نصب کردند و قول دادند تا یک ماه دیگر بخاری گازی برای مدرسه بیاورند.
وی می افزاید: این مدرسه مختلط هر ۶ پایه تحصیلی را دارد که در مجموع ۳۸ دانش آموز در سه کلاس درس مشغول تحصیل هستند.
کمک به مدرسه اجباری نیست
مدیر این مدرسه روستایی در خصوص دریافت پول از دانش آموزان برای کمک به مدرسه، توضیح می دهد: این هزینه های اختیاری را برای خرید برگه کاغذ، ماژیک و ... دریافت می کنیم و هیچ اجباری برای دریافت آن در کار نیست. پارسال ۵۰ هزار تومان با رضایت والدین برای کمک به مدرسه دریافت کردیم امسال هم به دانش آموزان گفته ایم ۵۰ هزار تومان با رضایت والدین بیاورند.
مدیر آموزش و پرورش شهرستان درمیان نیز در گفتگو با خبرنگار شبستان همچنان بر این امر اصرا می ورزد كه دریافت وجه به صورت اجباری ممنوع است. «نجف علی مقیمی» در ادامه می گوید: در مدارس اجباری برای دریافت پول وجود ندارد و تنها حق بیمه و هزینه كتاب اعمال می‌شود.
وی بیان می کند: حالا اینکه انجمن و اولیای مدارس مبلغی برای کمک به کیفیت آموزش دانش آموزان تصویب می کنند، بحثی جداست که ارتباطی به آموزش و پرورش ندارد. البته دریافت همین مبالغ هم توصیه ای و اختیاری است نه اجباری، ضمن اینکه باید وضعیت دانش آموزان نیازمند هم درنظر گرفته شود.
مقیمی می‌افزاید: دریافت هرگونه وجه با هر عنوان از اولیای دانش آموزان برای ارائه کارنامه تخلف محسوب می‌شود و خانواده‌ها در صورت مشاهده می‌توانند به ادارات آموزش و پرورش مراجعه و موضوع را گزارش کنند تا با متخلفان برخورد شود.
معضلی به نام سرانه پایین مدارس
مدیر آموزش و پرورش شهرستان درمیان در ادامه گریزی هم به وضعیت گرمایشی مدارس استان می زند و می گوید: ۱۸۰ مدرسه در شهرستان داریم که ۲۰ مدرسه به دلیل کمبود اعتبار هنوز منتظر خرید کنتور گاز و بخاری گازی هستند.
به گفته وی در حال حاضر به صورت موقت بخاری نفتی در این مدارس نصب شده است اما متاسفانه اینقدر سرانه مدارس پایین است که اگر زمانی درخواست کمک از خانواده ها می شود در راستای همین تأمین سوخت و هزینه های اولیه مدارس است!
گرمایش مدارس خراسان جنوبی نیازمند ۲۳ میلیارد تومان اعتبار
در ادامه برای پیگیری گلایه های والدین دانش آموزان و آخرین وضعیت امکانات گرمایشی مدارس به سراغ مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی می رویم و با وی گفت و گو می کنیم. «محمود چاوشان» در مورد میزان کمبود امکانات گرمایشی در سطح استان می گوید: در حال حاضر ۴۳۱ مدرسه سطح استان خراسان جنوبی فاقد سیستم گرمایش است که زیرساخت های آن پیشرفت ۹۷ درصد دارد.
وی با بیان اینکه گرمایش مدارس خراسان جنوبی نیازمند ۲۳ میلیارد تومان اعتبار است، می افزاید: اکنون در حال خرید تجهیزات هستیم که ۴۰ درصد آن تا یک‌ماه آینده انجام می شود اما مابقی در انتظار تأمین اعتبار برای خرید بخاری است.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان جنوبی بیان می کند: بیشتر این مدارس فاقد سیستم گرمایش در شهرستان های سربیشه، نهبندان، درمیان، قاین و طبس است که امیدواریم در صورت تأمین اعتبار تا ابتدای دی ماه مجهز شوند.
سخن آخر
مدیران مدارس، پولی برای هزینه کردن ندارند، کفگیر آموزش و پرروش هم به ته دیگ خورده و این کلاف سر درگم، هر سال، پیچیده تر می‌شود. بنابراین هنوز مشکلات مالی آموزش و پرورش و در نتیجه مشکلات مالی مدارس پابرجاست، چالش میان مدارس و خانواده ها بر سر پول نیز وجود دارد. مشکلی حل نمی شود، مگر عنایت ویژه به نظام آموزش و پرورش و تلاش برای خارج کردن مدارس از التماس و چانه زنی های مداوم برای تامین هزینه ها.
البته این مشکل را سال هاست کشورهای پیشرو درحوزه تعلیم و تربیت، با تزریق سرانه های قابل ملاحظه دانش آموزی حل کرده اند. مثل لوکزامبورگ که سرانه سالانه دانش آموزی در آن ۲۱ هزار دلار است، استرالیا و کره جنوبی که بیش از ۱۲ هزار دلار به ازای هر دانش آموز سرانه می دهند و فرانسه، آلمان و ژاپن که سرانه دانش آموزی خود را ۱۰ هزار دلار تعیین کرده اند.
نظر شما