به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از شیراز، «محمدجواد دهقانی»، امروز (شنبه 22 آبان) با اشاره به آخرین فهرست دانشگاه استنفورد به خبرنگاران گفت: در این فهرست مجموعه ای از سنجه های استنادی استاندارد شده برای ارزیابی تاثیراستنادی نویسندگان در رشته ها و حوزه های علمی مختلف ارائه شده است.
رئیس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) ادامه داد: شاخص استنادی مرکب (C) مجموعه ای از 6 شاخص استنادی مجزا است که همگی در یک فرمول ریاضی با استفاده از لگاریتم و با وزن یکسان محاسبه شده و محققان دانشگاه «استنفورد» سعی کرده اند از طریق سه شاخص (NS, NSF, NSFL) به استنادهای دریافتی نویسندگان در جایگاه های نویسندگی مختلف بر اساس میزان احتمالی تاثیرگذاری آنها در هر پژوهش وزن های متفاوتی بدهند.
وی اضافه کرد: استفاده از این سه شاخص می تواند به طور بالقوه ایراداتی در محاسبه شاخص C ایجاد کند زیرا در برخی مقالات، ترتیب نویسندگان به صورت الفبایی و نه بر حسب میزان مشارکت و اثرگذاری هر فرد در پژوهش است.
دهقانی تاکید کرد: این محققان دریافتند که برخی از پر استنادترین نویسندگان تقریبا مقاله تاثیرگذاری به صورت انفرادی یا به عنوان نویسنده اول و آخر در مقالات گروهی منتشر نکرده بودند و در فهرست «استنفورد»، برندگان جوایز نوبل و نویسندگان متهم به سو رفتار علمی حضور دارند.
وی ادامه داد: محققان «استنفورد»، با بررسسی پروفایل استنادی تمامی برندگان جوایز نوبل در بین سال های 2011 تا 2015 که شامل 47 نفر است، متوجه شده اند که در سال 2013، بسیاری از این دانشمندان در برخی شاخص های تفکیکی از جمله NC، H و Hm و شاخص مرکب (C) در جمع نویسندگان برتر قرار نمی گرفتند.
دهقانی اضافه کرد: محققان استنفورد عنوان کردند که شاخص های استنادی محدودیت هایی دارند و باید با احتیاط زیاد مورد استفاده قرار گیرند و از طرفی، درک شاخص های استنادی مفرد راحت تر و مفهوم آنها واضح تر از شاخص های ترکیبی و پیچیده است و بنابر این شاخص هایی مانند مجموع استنادات، ضریب تاثیر تاثیر مقادیر پرت (outlier) در شاخص ها قابل شناسایی است.
وی اعلام کرد: تازه ترین به روزرسانی این فهرست در 27 مهر امسال منتشر شده که دامنه پوشش داده ها را از سال 1960 تا 2020 گسترش می دهد و دربرگیرنده اسامی یکصد هزار نویسنده پراستناد برحسب نمره C و همچنین نویسندگانی است که در شمار 2 درصد پراستناد در زیرحوزه تخصصی خود قرار می گیرند و در مجموع بیش از 186 هزار نویسنده در این فهرست مورد ارزیابی قرار گرفته اند.
دهقانی افزود: در این فهرست، 247 نفر دارای خوداستنادی بالای 60 درصد هستند و 2 هزار و 480 نویسنده نیز نرخ خوداستنادی بالاتر از 40 درصد دارند.
رئیس ISC گفت: در این جدول، 34 نویسنده فهرست شده اند که اولین مقاله خود را در سال های سده 1800 میلادی نوشته اند و در بررسی فهرست استنفورد در طول سال های اخیر نحوه محاسبه شاخص ها و تنوع سنجه ها تغییراتی داشته است و مرتبا در حال به روزرسانی بوده است.
وی ادامه داد: فهرست استنفورد تنها فهرست از پژوهشگران پراستناد نیست بلکه برخی از پایگاه های اطلاعات علمی و سامانه های استنادی نیز فهرست های درصدی از نویسندگان و موسسات برتر ارائه می کنند و نکته مهم در خصوص این ارزشگذاری ها این است که این فهرست ها جامعیت و مانعیت کافی ندارند.
دهقانی اضافه کرد: همه پژوهشگران برتر و تاثیرگذار در این فهرست ها قرار نمی گیرند و حتی شاید بتوان گفت کسانی که در این فهرست ها قرار می گیرند لزوما برترین پژوهشگران نیستند.
وی تاکید کرد: آنچه به عنوان فهرست استنفورد در کشور شناخته می شود و مورد توجه رسانه ها و موسسات قرار می گیرد یک دیتاست از نویسندگان پراستناد در رشته های علمی مختلف به همراه انواع مختلفی از سنجه های استنادی استاندارد شده است اما باید توجه داشت که هر گونه استفاده از داده های آن و شناسایی یک نویسنده به عنوان نویسنده تاثیرگذار یا پراستناد بایستی با توجه به مقایسه عملکرد در همه شاخص ها و بررسی مقادیر نرمال یا غیرنرمال نسبت به حوزه های علمی تخصصی و در مقایسه با سایر همتایان صورت گیرد به ویژه اینکه ایرادات آشکاری در این دیتاست وجود دارد.
دهقانی افزود: با توجه به مباحث فوق و ضعف های موجود در چنین فهرست هایی، ISC هر ساله پس از رفع خطاهای موجود در فهرست های مستخرج از پایگاه استنادی وب علوم (Web of Science) و با استفاده از روش های آماری و تحلیل های علم سنجی، فهرست نرمال شده نویسندگان یک درصد برتر ایران را به دانشگاه های مربوطه اعلام می کند.
وی اضافه کرد: ISC روش مشخص و استانداردی را برای شناسایی و معرفی پژوهشگران پراستناد ایران توسعه داده است و با اتکا به منابع اطلاعاتی و پایگاه‌های داده خود، هر ساله فهرستی از نویسندگان پراستناد ایرانی در حوزه های علوم انسانی، اجتماعی و هنر را نیز شناسایی و به جامعه علمی معرفی می کند.
نظر شما