حضرت معصومه (س) نقش اساسی در تثبیت جایگاه امامت داشت

خبرگزاری شبستان- مشهد- مرضیه وحدت؛ تمام سیره اهل بیت عصمت و طهارت هم گفتار و هم رفتار آنها برای ما درس، الگو و اسوه است، همان گونه که امام زمان (عج) می فرمایند مادرم حضرت زهرا (س) برای ما الگو و اسوه است برای ما شیعیان نیز سراسر زندگانی هم حضرت فاطمه (س) و هم خاندان نبوتش از جمله حضرت معصومه (س) به عنوان دخت گرامی حضرت زهرا (س) برای ما الگو و اسوه است. 10 ربیع الثانی مصادف با وفات حضرت فاطمه معصومه (س) است به همین منظور این خبرگزاری حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی نسب مدیر بنیاد حضرت مهدی موعود (عج) در خراسان رضوی گفتگویی داشته که در ادامه تقدیم می شود:

با توجه به نقش اجتماعی خاندان نبوت در هدایت و رشد جامعه‌ی بشری، حضرت معصومه(س) در این رسالت تاریخی چه جایگاهی دارند؟

ضمن تسلیت رحلت شهادت گونه حضرت فاطمه معصومه (س)، نقش هر کدام از اهل بیت (ع) در هدایتگری جامعه خاص و ویژه بوده است و حضرت فاطمه معصومه (س) نقش بسیار اساسی در هدایت گری جامعه بر عهده داشته اند. از زمانی که ایشان زینب گونه از مدینه منوره به سمت سرزمین خراسان حرکت کردند.

در طول مسیر در مکان ها و شهرهای متعدد این هدایت گری را داشتند تا زمانی که در ساوه مورد هجوم دشمنان اهل بیت (ع) قرار گرفتند و جمع زیادی از نزدیکان حضرت فاطمه معصومه (س) را به شهادت رساندند، حضرت در ادامه بحث هدایتگری فرمودند من را به قم منتقل کنید. آن زمان قم جایگاه ویژه و مقر شیعیان اهل بیت (ع) بود لذا حضرت به قم آمدند.

در واقع حضرت معصومه (س) هم در حیات و هم در ممات خود این هدایتگری را داشتند، شهر قم بعد از وفات حضرت معصومه (س) به دلیل وجود ایشان و خاندان اهل بیت (ع) در جوار این حضرت از یک جایگاه ویژه ای برخوردار است و قم و مدفن فاطمه معصومه (س) در جهان اسلامی می درخشد همان گونه که در حال حیات آن حضرت می درخشید.

در ادامه در خصوص هدایتگری حضرت معصومه (س) به روایتی اشاره می کنم؛ بعضی از بزرگان و شیعیان بر منزل حضرت موسی بن جعفر (ع) برای پرسش سوالات خود وارد شدند در حالی که حضرت در خانه حضور نداشتند، حضرت معصومه (س) دختر ایشان تمام سوالات این افراد را پاسخ دادند، در راه بازگشت از منزل موسی بن جعفر (ع) این افراد حضرت را دیدند و جریان پرسش پاسخ ها توسط دختر ایشان را تعریف کردند و موسی بن جعفر (ع) وقتی پاسخ ها را دیدند فرمودند: «فداها ابوها".

هدایت گری و آن نقش عالمانه ای که حضرت معصومه (س) داشتند هم در حال حیات و هم بعد از شهادت در قم و تا الان وحود دارد و تا ظهور ولی عصر (عج) وجود خواهد داشت که شاهد آن حضور علمای بزرگ و تاثیر گذار از این شهر می باشد و این افراد این هدایتگری را مدیون حضرت فاطمه معصومه (س) می دانند.

در روایت منسوب به حضرت معصومه (س) بیشتر بر چه مباحثی تأکید شده است؟

در کتاب «تاریخ قم» به حالات، فرمایشات و سیره اخلاقی، رفتاری و عملی حضرت معصومه (س) پرداخته شده است. ما اگر بخواهیم شخصیت حضرت فاطمه معصومه (س) را بهتر بشناسیم و از زبان معصوم وصف این بانو را بشنویم باید به تنها زیارتنامه ماثوره که توسط امام جواد (ع) در مورد حضرت فاطمه معصومه (س) ذکر شده است، مراجعه نماییم.

در این زیارتنامه صفات و ویژگی های حضرت فاطمه معصومه (س) تبیین شده است. همچنین روایات زیادی از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در رابطه با حضرت معصومه (س) وجود دارد که جایگاه ویژه حضرت را برای ما تبیین می کند و فرمایشاتی که از حضرت معصومه (س) در کتاب تاریخ قم بیان شده است قابل استفاده است.

حضرت معصومه (ص) چگونه در تثبیت امامت برادرشان امام رضا (ع) نقش داشتند؟

همان گونه که حضرت زینب (ص) بعد از شهادت امام حسین (ع) با خطبه های  آتشین خود، جایگاه امامت و امام حسین (ع) را تبیین و نهادینه کردند و از جایگاه امام سجاد (ع) حراست کردند ، حضرت فاطمه معصومه (س) بعد از هجرت برادر خود امام رضا (ع) با بستگان و خویشان خود در جهت حمایت از برادر خود امام رضا (ع) از مدینه حرکت می کنند و در همین مسیر تثبیت ولایت امام رضا (ع) به مقصد زیارت امام زمان خود این شهادت برای حضرت رخ می دهد و این حرکت حقیقی حضرت را در طول تاریخ امضا می کند.

چرا حضرت معصومه(س) به قم هجرت فرمودند و برای این مسئله چه تحلیل اجتماعی می‌توان ارائه کرد؟

تمام سیره اهل بیت عصمت و طهارت هم گفتار و هم رفتار آنها برای ما درس، الگو و اسوه است، همان گونه که امام زمان (عج) می فرمایند مادرم حضرت زهرا (س) برای ما الگو و اسوه است ما شیعیان نیز سراسر زندگانی هم حضرت فاطمه (س) و هم خاندان نبوتش از جمله حضرت معصومه (س) به عنوان دخت گرامی حضرت زهرا (س) برای ما الگو و اسوه است.

در این مسیر حضرت معصومه (س) نکات بسیار ارزنده ای را به جامعه دوران خود و جامعه پس از دوران خود منتقل می کند و این اسوه بودن حضرت را می رساند که جایگاه امامت و آن جایگاه ولایت در سخنرانی هایی که داشتند، تثبیت می کردند و در تایید شخصیت حضرت فاطمه معصومه (س) که از اهل بیت (ع) داریم به این جایگاه بیشترمی توانیم پی ببریم.

در روایت های متعدد تاکید بر زیارت حضرت معصومه (س) شده است از جمله این سخن امام رضا (ع) که فرمودند كسي كه حضرت معصومه (س) را در قم زيارت كند، مانند آن است كه مرا زيارت كرده است»و یا  كسي كه حضرت معصومه (س) را زيارت كند، بهشت برايش خواهد بود» حال چرا به این اندازه به زیارت حضرت معصومه (س) تاکید شده است؟ چه شاخصه ای در این ایشان وجود داشته که این موکدات برای زیارت ایشان بیان شده؟

ما روایاتی در مورد زیارت نبی مکرم اسلام (ص) و یا امام حسین (ع) و اهل بیت دیگر و اولاد ائمه (ع) مانند حضرت معصومه (س) داریم و جمله «عارفا بحقه» و «عارفا بحقها» در مورد اهل بیت (ع) و در مورد حضرت زهرا (س) و حضرت معصومه (س) بیان شده است تا ما به آن شان و شخصیت اهل بیت (ع) و بی بی دو عالم خود را نزدیک کنیم و اگر خود را به سیره حضرت نزدیک کنیم بهشت برما واجب می  شود.

اما اگر به سیره ائمه نزدیک نباشیم و اخلاق ما اخلاق حضرت معصومه (س) نباشد و روش و منش و زندگی ما مطابق با زندگی اهل بیت و خاندان آن حضرت نباشد و فاصله داشته باشیم هیچ گاه مصداق این روایت قرار نمی گیریم.

کسی مصداق این روایات قرار می گیرد که حق اهل بیت (ع) و حضرت فاطمه معصومه (س) را یشناسد و به آن سیره خود را نزدیک کند. در واقع رفتار و گفتار حضرت معصومه (س) سراسر برای ما الگو است اگر از این الگو استفاده کردیم مصداق این روایت اهل بیت (ع) قرار می گیریم در غیر این صورت نمی توان این ادعا را داشته باشیم که مصداق این روایات ثوابی که برای زیارت اهل بیت عصمت و طهارت نقل شده قرار گیریم.

در مورد سیره اخلاقی و رفتاری حضرت فاطمه معصومه (س) توضیح بفرمایید؟

فرزاهای بسیار زیادی از زندگانی حضرت فاطمه معصومه (س) در کتاب تاریخ قم بیان شده و به سیره عملی، اخلاقی، رفتاری و کرداری حضرت پرداخته است که همه اینها می تواند برای ما الگو قرار گیرد و در روایات متعدد هم این سیره بیان شده از جمله در زیارتی که امام جواد (ع) در مورد این بانو بیان شده است لذا برداشت های زیادی می توان از این زیارتنامه داشت.

چرا برخی از اصطلاح شهادت به جای وفات در مورد وفات حضرت معضومه (س) استفاده می کنند؟

شهادت به این معنا ه فرد در میدان نبرد به شهادت برسد برای حضرت معصومه (س) بیان نمی شود، برخی از ائمه به وسیله سم به شهادت رسیدند و برخی از اهل بیت (ع) مانند حضرت فاطمه معصومه (س)به قدری اندوه و فشار روحی بر آن حضرت وارد کردند که بر اثر آن اندوه و مصیبت ها و مشکلات رحلت فرمودند.

در آن حمله ای که در مسیر حرکت حضرت معصومه (س) به مرو توسط دشمنان اسلام به نزدیکان این بانو شود و جمع زیادی به شهادت رسیدند، این بانو مریض شدند و بعد از مدت کوتاهی از دنیا رفتند لذا عامل رحلت حضرت معصومه (س) دشمنان اسلام شدند  ازاینرو می توان این را به عنوان شهادت مطرح کرد یعنی حضرت با مرگ طبیعی و بر اثر حادثه از دنیا نرفتند بلکه حضرت بر اثر فشارهای روحی و مصیبت هایی که بر ایشان وارد شد کسالت پیدا کردند و در قم به شهادت رسیدند.