امامت مسجد اولویت آیت‌الله شیرازی بود/ رونق مسجد را به امام آن می‌دانست

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، آیت الله سیدرضی شیرازی، از علما و اساتید حوزه علمیه تهران و امام جماعت مسجد شفا چهارشنبه، ۱۰ آذرماه در سن ۹۳ سالگی دعوت حق را لبیک گفت. این عالم ربانی متولد ۱۳۰۷ نجف اشرف و از مریدان امام خمینی (ره) و از همراهان و مبلغان انقلاب اسلامی بود، وی از اعضای خاندان میرزای‌شیرازی بزرگ بود که در تیرماه ۱۳۵۸ مورد سوء قصد گروه تروریستی فرقان قرار گرفت و امام خمینی (ره) به خاطر این سوء قصد پیامی در محکومیت ترور ایشان صادر کردند.

ایشان از سال ۱۳۳۸ شمسی تاکنون به تدریس سطوح عالیه خارج فقه، اصول و فلسفه در تهران پرداخت و حاصل این سال‌ها تربیت علمی و اخلاقی شاگردان متعدد و تألیف کتب علمی است. او در این مدت علاوه بر اشتغالات علمی به اقامه جماعت در مسجد شفاء تهران و تفسیر قرآن و بیان مباحث اخلاقی و تربیت جوانان و مشتاقان علوم اسلامی و بحث و گفت‌وگو با اقلیت‌های مذهبی اهتمام داشت.

 در ادامه گزارش خبرگزاری شبستان از فعالیت این امام جماعت موفق در مسجد شفا در گفتگویی که با ایشان داشته ایم، بازخوانی می شود:

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، یکی از ارکان اصلی هر مسجد، امام جماعت آن است. به عبارت دیگر، مسجدی موفق است که امام جماعت موفقی داشته باشد و امام جماعتی موفق است که به کارکردها و ویژگی های مسجد و نیز وظایف امام جماعت آشنا باشد. اولین و مهم ترین ویژگی امام جماعت، محبوبیت مردمی وی است. پیشوایان اسلام بر محبوبیت و مقبولیت امام جماعت و مورد رضایت و پذیرش بودن او نزد نمازگزاران، تأکید فراوانی کرده اند. اهمیت این موضوع که در روایات متعددی به آن اشاره شده است تا بدانجا است که رسول اکرم(ص) امام جماعتی را که نمازگزاران امامت او را خوش نمی دارند، در ردیف افرادی قرار داده است که زکات نمی دهند.

 این روزها بسیاری از ما در هیاهوی زندگی شهری از نقش ویژه مساجد غافل هستیم. جاذبه مندی بسیاری از مساجد و رفت و آمد زیادی که مردم به آن ها دارند به علت امام جماعت فقیه و آشنا به مسایل روز است که توانسته مردم را از مسجدی های آن محله کند.

 یکی از این مساجد که بیش از 50 سال است مردم محل و حتی دیگر محلات تهران به علت علاقه به وی در این مسجد حضور می یابند، مسجد شفا واقع خیابان ولی عصر(عج)، تقاطع خیابان شهید بهشتی و مطهری است. مردمی که برای نماز جماعت در این مسجد حضور می بابند غالبا از دیگر محلات تهران به این مسجد می آیند و سالیان سال است که علاقه مندی به امام جماعت، آنها را به افراد ثابت و همیشه حاضر در مسجد تبدیل کرده است. 

آیت الله سید رضی شیرازی، امام جماعت مسجد شفا، نواده مرحوم میرزای شیرازی (ره) است. وی متولد نجف اشرف است و از نوادر علمی روحانیت ساکن در تهران است. وی از طرف پدری منسوب به میرزای شیرازی بزرگ و از طرف مادری به فقیه اهل بیت (ع) مرحوم آیت‌الله شیخ محمدکاظم شیرازی منسوب است. تحصیلات عمده وی در نجف اشرف بوده و نزد استادان بزرگی چون آیت‌الله آقا شیخ محمدکاظم شیرازی به فراگیری فقه و اصول پرداخته است.

مسجد شفا به دستور آقای بروجردی ساخته شد و حجت الاسلام سید رضی شیرازی، در سال 1344 برای امامت جماعت مسجد شفا انتخاب شد. وی پس از عزیمت به تهران در دانشکده الهیات دانشگاه تهران مشغول به تدریس می شود و در کنار آن در مدارس مروی و سپهسالار کرسی های فلسفه و عقاید برپا می کند. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی چند دوره به عنوان نماینده مجلس شورای اسلامی انتخاب و در همان اوایل انقلاب توسط گروه فرقان ترور می شود و مدتی را در بستر سپری می کنند. در دوران تدریس وی در دانشگاه افراد بسیاری که در حال حاضر از مسئولان رده بالای سیاسی هستند از محضر وی تلمذ کردند.

وی از 50 سال پیش که به عنوان امام جماعت مسجد شفا انتخاب شد، فعالیت های علمی بسیاری از جمله فعالیت های فرهنگی تبلیغاتی، برگزاری جلسات متعدد مذهبی و اصول عقاید و پاسخگویی به سوالات جوانان را در این منطقه عهده دار شد. رفتار و منش این عالم برجسته به عنوان امام جماعت مسجد با مردم به گونه ای است که بسیاری شیفته و مرید وی شده اند، به گونه ای که پای شهروندان مناطق و محلات دیگر تهران را به این مسجد باز کرده است.

عالمی برجسته و آشنا به علم روز، برخورد شایسته با مردم و پیگیری مشکلات مردم و تلاش برای رفع آنها تنها بخشی از ویژگی های اخلاقی این امام جماعت و روحانی با فضیلت است که موجب شده، عده ای به معنای واقعی شیفته وی شوند.

تمسک به عقل و زبان نرم

وی بهترین شیوه در جذب مردم به اسلام را بهره گیری از شیوه تعقل به جای تعبد می داند و معتقد است که با زبان نرم می توان کلام حق را برای مردم بیان کرد. وی معتقد است با زور نمی توان مردم به اسلام دعوت کرد.   

آیت الله شیرازی در مورد نقش امام جماعت در رونق مسجد و افزایش کارکردهای آن اظهار کرد: یک روحانی زمانی می تواند در مدیریت مسجد موفق باشد که از قرآن و روایات ائمه اطهار(ع) در انجام امور مربوط به خود بهره بگیرد و آن را سرلوحه کارش قرار دهد. روحانی و امام جماعت مسجد باید دارای خصوصیاتی باشد و براساس نیازهای روز در مسجد سخنرانی کند از جمله اینکه افرادی را که در مسجد حضور می یابند بشناسد، نیازهای مردم محل را شناسایی کند و برای رفع آن نیازها تلاش کند.

وی فصاحت در کلام و خوش رفتاری امام جماعت را عامل مهمی در جذب مردم به مسجد دانست و تصریح کرد: امروز جامعه نیازمند روحانی و امام جماعتی پرمایه در علم و دانش و عمل کننده به اسلام است تا مردم اسلام را عملا در رفتار ببینند. در روایت های اسلامی هم تاکید شده است که مردم را با عمل به اسلام دعوت کنید. بر این اساس امام جماعتی در مسجد موفق است که همیشه در خدمت به مردم از دیگران پیشی بگیرد و مردم بتوانند به راحتی با او حرف بزنند.

وی تاکید کرد: امام جماعتی که موقع اذان به مسجد بیاید و بعد از پایان نماز از مسجد خارج شود و قبل و بعد از نماز حضورش در مسجد ادامه نداشته باشد، نمی تواند موثر واقع شود. امام جماعت باید ساعت های طولانی در مسجد برای مردم وقت بگذارد و ساعت ها بعد و قبل از نماز با مردم و برای رسیدگی به مشکلات مردم در مسجد حاضر باشد.

آیت الله شیرازی ابراز کرد: در سال های گذشته همه تلاش من بر این مبنا بوده است که با زبان نرم، کلام حق را برای مردم بیان کنم و راه را به آنها نشان دهم چراکه با زور نمی توان مردم را به اسلام دعوت کرد.

راز موفقیت در دعوت بالغ بر 600 نفر به اسلام

آیت الله شیرازی که در سال های گذشته بیش از 640 نفر را به اسلام دعوت کرده است، در مورد شیوه هایی که به کار گرفته است تا این افراد به اسلام گرایش پیدا کنند، گفت: ائمه جماعات باید درجه اول با عقل سپس با علم کامل، مردم را به اسلام دعوت کند. امروز دنیا، دنیای علم است و اکثر مردم باسوادند. بایستی با فکر و تعقل برای اسلام تلاش کرد زیرا که اسلام عین عقل است و غیر از عقل چیز دیگری نمی تواند مردم را به سمت دین اسلام دعوت کند. خود من هم با همین شیوه عقلی توانستم این افراد را به اسلام جذب کنم.

وی با بیان ویژگی های مسجد جذاب بیان کرد: یک مسجد جذاب در درجه اول باید امام جماعتی آشنا به علم روز داشته باشد که با خوش‌رفتاری، زمینه‌ساز جذب مردم به مسجد باشد. از طرفی بیان خوب امام جماعت، ظاهری پاک و آراسته همچنین به روز بودن امام مسجد هم می تواند از دیگر مولفه های مهم در جذب مردم به مسجد است.

آیت الله شیرازی افزود: هرگز امامت جماعت و خدمت به مردم را با تدریس در حوزه و دانشگاه عوض نمی کنم. مسجدی که تنها مخصوص اقامه نماز باشد از رونق خوبی برخوردار نمی شود، مسجد باید از امام جماعتی پیگیر، پرتلاش، عالم به روز و با نشاط برخوردار باشد.

وی با اشاره به اینکه من سالیان سال در دانشگاه و حوزه تدریس داشته‌ام ولی هیچ کدام اینها را بر خدمت به مردم و امام جماعت مسجد ترجیح نمی‌دهم، ابراز کرد: باید شیوه‌ امامان جماعت در جذب مردم به مسجد همانند شیوه‌ پیامبر (ص) در جذب مردم به اسلام باشد. نحوه رفتار پیامبر(ص) با مردم همان طور که در روایات اسلامی آمده است رفتاری سرشار از محبت‌ بود به گونه‌ای که گاها دیده می شد که برخی از کودکان با پیامبر(ص) رفتاری ناشایست داشتند ولی حضرت آنها را با محبت در آغوش می گرفت یا با آنها بازی می کرد. شیوه رفتار و برخورد پیامبر(ص) امروز باید برای ما الگو باشد.

وی با اشاره به اینکه در طول 50 سال امامت جماعت تمام تلاشم داشتن رفتار و اخلاق پسندیده با مردم بوده است، تصریح کرد: از همه طبقه ها و گروه های سنی، تحصیل کرده، باسواد و اقشار کم درآمد و پردرآمد همه و همه در این مسجد رفت و آمد دارند و سعی و تلاشم براین اساس است که همه در مسجد باهم برادر باشند و در یک صف برای عبادت با خالق بایستند.

ثمرات حضور امام جماعت درد آشنا و مجهز به علم روز

امام جماعت مسجد شفا خاطر نشان کرد: بسیاری از مساجد هستند که با داشتن امکانات روز نتوانسته اند مردم را به مسجد جذب کنند اما بسیاری از مساجد کوچک و ساده با داشتن امامی درد آشنا و مجهز به علم روز توانسته اند بسیاری را اهل مسجد کنند. مسجدی که از حضور امام جماعت موفق بهره مند است می تواند فعالیت های فرهنگی و هنری و عقیدتی بسیاری را برای مسجد برنامه ریزی کند تا همه مخاطبان از مسجد بهره برداری کنند. 

وی توصیه کرد: باید درب مسجد شبانه روز بر مردم باز باشد؛ اگر امام جماعت خوب کار کند و مدیریت و فعالیت زیادی از خود نشان دهد، خودش را از مردم بداند و بین مردم باشد و در مسجد و محل اعتبار کسب کند آن امام جماعت توانسته مسجد را به مسجد طراز اسلامی نزدیک کند. امام جماعت مسجد باید امامت را کار اصلی خود بداند زیرا که روحانی، مرجع دینی محل است و مدیر دینی یک منطقه به شمار می رود رفتار امام جماعت در تمام افکار و اعمال مردم اثرگذار است.

وی با بیان اینکه مساجد نباید برای کسب درآمد متوسل به کارهای تجاری شوند، اضافه کرد: تجاری شدن مسجد، موجب می شود که معنویت کمرنگ شود و مسجد از فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی باز بماند. همان طور که اشاره کردم تنها راه جاذبه مندی مسجد امام جماعت مسجد است.

چرا مردم شیفته امام جماعت شدند؟

فرهاد عصار از اعضای هیئت امنای مسجد شفا که بیش از 30 سال با آیت الله شیرازی آشنا بوده است، می گوید: وی انسانی سرشار از محبت و آرامش است و همین امر موجب محبوبیت وی در میان نمازگزاران شده است. گاهی دیده می شود افراد با داشتن مشکلات زیاد و گرفتاری‌ها پیش‌ وی که می‌آیند با حضور در محضر وی عصبانیت‌شان فروکش می‌کند و تمام گرفتاری‌هایشان را فراموش می‌کنند. این رفتار و منش زمینه ساز جذب افراد بسیاری به وی شده است. به اعتقاد من اگر رفتار یک امام جماعت به عنوان مدیر طبیعی مسجد با مردم برخوردی شایسته همراه با حفظ کرامت انسانی باشد، می تواند افراد زیادی را به مسجد سوق دهد. این خود عامل موفقیت آیت الله شیرازی است که بعد از گذشت 40 یا 30 سال بسیاری از مردم دیگر محلات را پای منبر وی می کشاند.

تدریس دوره های شرح منظومه و فلسفه ملاصدرا

وی با اشاره به دوره ها و کلاس هایی که توسط آیت الله شیرازی در مسجد یا در منزلشان برگزار می شود، ادامه داد: شرح منظومه، فلسفه ملاصدرا و اصول عقاید، سخنرانی‌ها و تفسیر قرآن از جمله دوره‌هایی است که توسط وی برگزار می شد و خوشبختانه علاقه مندان بسیاری را هم جذب کرده بود.

عصار خاطرنشان کرد: مسجد برای نیازمندانی که در مسجد حضور می یابند نیز کمک هایی در نظر می گیرد به گونه ای که پس از تحقیق، پرونده ای برای آنها در مسجد تشکیل و هر ماه مبالغی به حساب آنها واریز می‌شود. در سال‌های گذشته ده ها نفر تحت پوشش کمک های مسجد قرار گرفته اند.