خبرگزاری شبستان_ گروه سیاسی_ فرزانه تهجا: پس از تلاشهای فراوان تیم مذاکره کننده ایران در دولت یازدهم و دوازدهم در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ شمسی، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام کرد و این شیوه رفتاری امریکا، عدم اعتماد ایران به غرب و امریکا را ثابت کرد اما تنها پس از گذشت مدتی کوتاه پس از روی کار آمدن دولت و رییس جمهور جدید آمریکا جو بایدن برای ورود مجدد به مذاکره اظهار تمایل کرد اما این ورود باید از سوی کشورهای عضو گروه مذاکره کننده( چین روسیه ، فرانسه ، آلمان و ایران مورد توافق قرار داشته باشد که در این میان جمهوری اسلامی با توجه به نقض پیمان از سوی آمریکایی ها باید تضمین لازم مبنی بر تکرار خروج مجدد امریکا از برجام را داشته باشد در همین رابطه گفتگویی با حمیدرضا ترقی، عضو حزب موتلفه اسلامی و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در مورد روند جدید مذاکرات به شرح زیر ارایه می شود.
روند مذاکرات در دولت جدید را چگونه ارزیابی می کنید؟
روند مذاکرات در دولت جدید بر اساس مطالعه مذاکرات قبلی و پیش نویس ها و متون پیاده شده قبلی و شناسایی نقاط قوت و ضعف مذاکرات قبلی و تجربه ای است که در گذشته از نحوه تعامل و برخورد با 5+1 داشته ایم و بر این اساس روند مذاکرات تنظیم شده است.
در مذاکرات جدید چگونه می توان نقاط ضعف گذشته را جبران کرد؟
برای اینکه نقاط ضعف گذشته جبران شود اولا تیم کارشناسی در کنار مذاکره کنندگان از رشته های متخصص، حقوق و مسایل بین الملل در کنار مذاکره کنندگان قرار گرفت تا با مشورت گیری از این تیم کارشناسی بتوانیم مذاکرات را قوی تر، با برنامه و بر اساس حفظ منافع ملی دنبال کنیم تا دیگر اشتباهات گذشته تکرار نشود.
موقعیت ایران در مذاکرات جدید چگونه است؟
جمهوری اسلامی موقعیت خود را در مذاکرات به گونه ای تقویت کرده است که با فعالیت های میدانی در عرصه پیشرفت فعالیت های هسته ای توانسته است دست برتر را در مذاکرات داشته باشد و نکته دوم این است که هرگونه وابستگی مشکلات اقتصادی کشور به برجام را توانست قطع کند و در افکار عمومی و در ذهن طرف مقابل که تصور نکند که با تحریم و این گونه مسایل می تواند فشار سیاسی بر ایران را برای تغییر موضع در مذاکرات وارد کند.
ارزیابی جمهوری اسلامی از مذاکرات قبلی چیست؟
در نهایت سندی در جمهوری اسلامی ارایه شد که نشان دهنده آن بود که مذاکرات قبلی را قبول ندارد و اشکالات متعددی بر آن وارد می داند و بنابراین مسیر جدیدی را باید غربی ها در مذاکره در پیش بگیرند و توقع نداشته باشند که ایران هرچه آنها گفته اند را به راحتی می پذیرد. با این سیاست جمهوری اسلامی از موضع تهاجم و انفعال تیم مذاکره کننده خارج شد و کاملا مصمم برای مذاکره و حل و فصل مسئله و مهم تر از همه محدود کردن موضوع مذاکره به رفع تحریم ها و پرداختن به موضوع هسته ای و فعالیت های هسته ای ایران ادامه مسیر داد و این امر در مذاکرات دنبال شد.
تصور غربی ها از تیم مذاکره کننده ایران چیست؟
ابتدا غربی ها تصور می کردند که تیم مذاکره کننده ایران می خواهد ادامه زیرساخت های قبلی را طی کند اما متوجه شدند که آن زیرساخت ها، زیرساخت هایی نیستند که بتوان ساختمان بزرگ تر را بر روی آن بنا کرد، به همین دلیل مجبور شدند کوتاه بیایند و از دیدگاه خود و خواسته های قبلی خود، کناره گیری کنند و جمهوری اسلامی توانست بخشی از خواسته های خود را به آنها بقبولاند و روند مذاکرات به نظر می رسد اگرچه روند سختی است و قرار است غربی ها این شرایط جدید را بپذیرند و خود را با آن وفق دهند اما از علایم و آثار این مذاکرات اکنون مشاهده می شود که غربی ها از مواضع قبلی خود قدری عقب نشینی کردند و پافشاری ایران در رفع تحریم ها و نگه داشتن آمریکا پشت درب مذاکرات موجب تشنگی بسیار وافر آمریکا برای مذاکره مستقیم شده است.
امروز می بینیم از طریق عراق، عمان و حتی روسیه و چین نیز واسطه می فرستند تا آمریکایی ها بتوانند مذاکرات مستقیمی را با تیم ایرانی دنبال کنند و اختیاراتی که تیم مذاکره کننده غربی ها در طی این مدت داشته است، حاکی از آن است که بدون اجازه آمریکا اصلا نمی توانند تصمیم بگیرند و موضعی را اتخاذ کنند و به طور مرتب مجبورند هر جلسه ای که برگزار می شود نتیجه را به اتاق آمریکایی ها داده و با آنها در میان گذاشته و از آمریکایی ها اجازه بگیرند.
این موضع تیم مذاکره کننده 4+1 نشان دهنده آن است که ایران دست برتر در مذاکرات را دارد و این ایران است که می تواند تعیین کند چه موضوعی و در چه سطحی مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد.به نظر می رسد ایستادگی و مقاومت جمهوری اسلامی موحب شد برای اینکه تحریم ها ابتدا لغو شود و سپس آمریکا می تواند وارد مذاکره شود در حال پاسخ گویی است و به مرور مجبور می شوند آمریکایی ها خواسته های ایران را تبعیت کرده و باید تحریم ها را لغو کرده تا بتوانند در مذاکرات حضور پیدا کنند.
رهبر انقلاب در سخنرانی اخیر خود در مورد مذاکرات چه تاکیداتی داشتند؟
مجموعا به نظر می رسد همان طور که مقام معظم رهبری در سخنان روز گذشته اشاره کردند مفهوم مذاکره به معنای تسلیم شدن در برابر خواسته های آمریکا و غرب نیست و ایران از ابتدا نیز بنا بر تسلیم شدن در برابر اراده غرب و آمریکا را نداشته و ندارد و این مذاکره صرفا به منظور رفع شبهات و اختلافات است که بر اساس گزارشات غلط و مغرضانه منافقین و صهیونیست ها در مجامع بین المللی است تا آنها اطمینان پیدا کنند که جمهوری اسلامی فعالیت هسته ای صلح آمیز دارد و در دفاع از خود برای رسیدن به حقوقی است که تمام کشورها می توانند در ارتباط با موضوع هسته ای داشته باشند. طبیعی است که این اقناع می تواند نقش بسیار موثری در کاهش سوء ظن ها و رفع گزارش های مغرضانه منافقین و صهیونیست ها به دنبال داشته باشد.
آیا در مذاکرات جدید آمریکا قابل اعتماد است؟
به طور طبیعی برحسب آزمایشاتی که تاکنون شده است ما نباید به هیچ وجه در عمل به تعهدات آمریکا اعتماد کنیم اما تضمینی که جمهوری اسلامی خواسته است، این تضمین بسیار مهم است و این تضمین را نه تنها خود آمریکایی ها بلکه هیئت حاکمه آمریکا باید این تضمین را تایید کنند و کشورهای عضو برجام نیز باید این موضوع را امضا و تایید کنند تا بتوانیم بر روی این تضمین حسابی باز کرد اما آنچه که عملا می تواند تضمین را اثبات کند، رفع کامل تحریم ها و باز کردن راه مسیر فروش نفت ایران و مبادلات بانکی و پولی ایران با کشورهای مختلف است که باید از طریق رفع تحریم ها حتما به عنوان تعهد که در برجام خود آنها متعهد شدند، عملیاتی شود تا در عمل اثبات شود که آنها فقط حرف نمی زنند بلکه در زمان معین وارد توافق و میدان عمل می شوند.
نظر شما