مسجد جامع «عتیق» که به مسجد «آدینه» نیز شهرت دارد، قدیمی ترین مسجد شهر شیراز به شمار می رود که در شرق حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) واقع شده است، برای ورود به این مسجد می توان از دری که داخل حیاط حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) برای مسجد در نظر گرفته شده نیز استفاده کرد و اگر قصد رفتن به این مسجد را داشته باشید و نخواهید که با خودروی شخصی به این مسجد بروید می توانید از ایستگاه مترو «زندیه» استفاده کنید که کمی با مسجد فاصله دارد از تاکسی و یا اتوبوس هم می توان برای رسیدن به مسجد عتیق در شیراز استفاده کرد.
تاریخچه مسجد «عتیق»
ساخت بنای مسجد «عتیق» به دوران حکومت عمرولیث صفاری، دومین فرمانروای سلسله صفاریان و حدود سال های ۲۶۵ تا ۲۸۷ هجری قمری نسبت داده می شود و این مسجد به دفعات مورد بازسازی قرار گرفته است و ساختمان «دارالمصحف» در نیمه قرن هشتم هجری به دستور شاه اسحاق اینجو در حیاط این مسجد بنا شد که نام دیگر آن «خدایخانه» بوده که برای کتابت و نگهداری قرآن مجید مورد استفاده قرار می گرفت و حافظان قرآن در این ساختمان به تلاوت قرآن و کاتبان به کتابت قرآن می پرداختند.
یک قرآن 30 جزئی مربوط به دوره شاه اسماعیل صفوی در خدایخانه وجود داشته که در گوشه تمامی صفحات آن، نام مسجد عتیق نوشته شده که این قرآن و چند قرآن تک جزئی امروز در موزه پارس شیراز نگهداری می شوند.
در «۱۲ امام»
هر یک از چهار ضلع بنای مسجد عتیق ویژگی های ارزشمندی از نظر معماری دارد و ضلع شمالی مسجد رو به قبله قرار گرفته و 2 ورودی دارد که یکی از این درهای ورودی به در «دوازده امام» شهرت دارد و به دلیل اینکه سردر آن با کاشی، مقرنس کاری شده و در جرزهای 2 طرف سردر، چهار کتیبه نصب شده که اسامی 12 امام روی آنها نوشته شده به این نام شهرت یافته است.
ضلع غربی مسجد اما رو به آفتاب است که در ورودی حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) در این ضلع قرار دارد و دارای رواق های زیبای 10 گانه است و ضلع جنوبی این مسجد نیز پشت به قبله بوده و طاق نمای آن پهن و بلند است و در سال ۱۳۴۸ خورشیدی مورد بازسازی قرار گرفته است.
ضلع شرقی مسجد پشت به آفتاب است و در این ضلع، شبستان مخروبه ای وجود دارد که در گذشته نه چندان دور محل اقامه نماز بوده و در سال های 58 تا 61 به عنوان کانون فرهنگی مسجد مورد استفاده قرار می گرفت.
شبستانی جدید در سال های اخیر در این مسجد ایجاد شده که در ضلع جنوبی قرار گرفته که در تزیین آن از کتیبه هایی با خط ثلث و نسخ استفاده شده است.
قرار گرفتن این مسجد کهن در بافت تاریخی شهر شیراز و در جوار حرم مطهر حضرت احمد ابن موسی (ع) فرصت و ظرفیت قابل توجهی در گردشگری مذهبی به شمار می رود که بازدید از این مسجد کهن همواره مورد توجه تورهای گردشگری بافت تاریخی نیز قرار دارد.
گزارش: محسن تورع
نظر شما