حجت الاسلام «امیرعلی حسنلو»، در گفت و گو با خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان با اشاره به نقش تاثیرگذار کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور در رونق مساجد، اظهار کرد: برای درک درست و شناخت نقش کانون های فرهنگی هنری مساجد بهتر است، به جایگاه مساجد در فرهنگ قرآن و آموزه های اسلامی آگاهی داشت، از این رو هر چه به این کانون ها توجه شود به احیا و شکوفایی جایگاه مساجد توجه شده است.
مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات دینی حوزه علمی بیان کرد: مساجد و معابد نه تنها در اسلام بلکه در همه ادیان توحیدی جایگاه رفیعی دارند. اولین بنای اسلام و اولین پایگاه تبلیغ دین و فرهنگ در اسلام، مسجد است و براساس روایاتی اولین بنای روی زمین وقتی آدم به زمین هبوط کرد، بنای مسجدالحرام بود و بر این اساس می توان گفت مسجد اولین بنیان فرهنگ و علم و هنر و در یک کلمه تمدن در روی زمین است؛ همه معابد روی زمین و عبادتگاه های دیگر با تاسی از این عبادتگاه ساخته شده اند و می توان گفت همه بناها، خانه ها و پناهگاه بشر به تقلید از مسجد ساخته شده است.
وی ادامه داد: قرآن کریم به این حقیقت تصریح نموده که «أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ»، اولین خانه ای که برای مردم ساخته شد و در عبارت دیگر از آن به بیت العتیق در قرآن یاد شده، مساجد هستند.
در فرهنگ اسلام، هيچ مكانی به اندازه مسجد دارای اهميت نبوده است
وی با بیان اینکه کعبه و مسجدالحرام اولین جایگاه عبادت و مسکن اولین انسان روی زمین بوده است، گفت: در کتاب های آسمانی پیش از قرآن نیز کعبه و مسجد الحرام به بزرگی یاد شده اند واژه «ذی طوی» یکی از کوه هایی است که در اطراف مکه قرار دارد و داخل حرم است و این مکان مقدس است که در کتاب عهد عتیق و جدید ذکر شده است؛ از این رو بي‌شك در فرهنگ اسلام، هيچ مكاني به اندازه مسجد دارای اهميت نبوده تا پيرامون آن توصيه‌ها و دستوراتي رسيده باشد، زيرا در قاموس اسلام دين و دنيا در مسجد گرد هم مي‌آيند.
حجت الاسلام حسنلو تاکید کرد: از ديرباز نقش مسجد در جامعه اسلامي نقش سازنده و محوري بوده است به طوری كه در صدر اسلام مسجد مكاني برای تعليم و تربيت، وعظ و خطابه، نماز جماعت، قضاوت و مشورت بود و پیامبر اکرم (ص) اولین نهادی که در هنگام ورود به یثرب بنا کردند، مسجد بود که امروز به مسجد قبا معروف است. بنای دوم حضرت (ص) نیز مسجد النبی (ص) در شهر یثرب بوده است، از این رو می توان گفت، بنا و آغاز شهرسازی اسلامی با مسجد بوده است و در قرآن کریم به بنای مسجد اهمیت بی مانند داده شده است.
مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات دینی اضافه کرد: در تشکیلات اسلامی و نهادهای اداری اسلام تا قرون اخیر بویژه در تاریخ خلافت تا پایان خلافت عثمانی و تجزیه ممالک اسلامی، مسجد محور همه امور بود و بنای مسجد در شهرسازی حرف اول را می زد، حتی خلفا در ساختن کاخ ها و کوشک ها ی خود بهترین مکان را به مساجد اختصاص می دادند؛ کتابخانه ها و مراکز تعلیمی و دارالعلم ها در کنار مساجد بنا می شد، متاسفانه اکنون این نقش مدت هاست کمرنگ شده و بلکه از بین رفته است.
وی با بیان اینکه امروزه کانون های مساجد می توانند نقش های فراموش شده و جایگاه مساجد را احیاء کنند، ابراز کرد: کانون های فرهنگی و پویایی آنها یکی از زمینه هایی است که می تواند همه نقش های مساجد را احیا کند، چنانکه می دانیم مسجد در زمان صدر اسلام و عهد رسول الله(ص) اولین کانون و مرکزی ترین تشکیلات اداری حکومت اسلامی بود که همه امور از آنجا تدبیر می شد.
حجت الاسلام حسنلو با اشاره به اینکه مسجد در صدر اسلام کانون فرهنگی هنری بزرگ بود که در آن احکام اسلام به همه اصناف و گروه ها تعلیم داده می شد، گفت: مساجد، مهمترین مرکزی هستند که کار چندین وزارتخانه در آن انجام می گیرد، از مشورت و همدلی و حل و فصل مشکلات خانواده ها تا حل و فصل مشکلات اقتصادی مسلمانان و امورات نظامی اسلام از مسجد شروع می شده و اعلام جهاد از مساجد بوده است.
فعال بودن کانون های مساجد به احیای نقش مساجد کمک می کند
مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علیم قم اضافه کرد: در یک کلمه مسجد محل و کانون اصلی و امید مسلمانان برای حل تمام مشکلات مادی و معنوی به حساب می آمده است و هرچه از نقش مساجد کاسته شد، در اسلام مشکلات و آسیب ها فزونی یافته است. به همین جهت فعال بودن کانون های فرهنگی هنری مساجد به احیای نقش مساجد کمک می کند، هر چه در رونق کانون ها سرمایه گذاری و هزینه شود، به استحکام پایه دین و احیای نقش مساجد صرف شده است.
وی گفت: فعالیت و گرمی کانونها در شکوه نمازهای جماعت و جمعه و تکاپوی معنوی جامعه تاثیر مستقیم دارد ؛ در حال حاضر نماز جماعات کم رنگ و اقبال جوانان از مساجد کم رنگ است، علت اصلی آن این است که هر چه کم توجهی به نماز جماعت در میان مسلمانان زیاد شده مشکلات و آسیب ها هم افزایش یافته است، لذا محله ای که مساجد فعال و جذاب برای جوان و شرکت جوانان زیاد دارد، نمازهای جماعت با شکوه دارد و مشکلات و آسیب های اجتماعی محله ها نیز کمتر خود را نشان داده است.
حجت الاسلام حسنلو تصریح کرد: در معماری اسلامی و شهرسازی جدید باید در کنار ساخت مساجد به مسجدسازی و محوریت مساجد به عنوان کانون فرهنگی و آموزشی توجه ویژه شود و مساجد جذابیت های علمی و فرهنگی و هنری برای جوانان داشته باشند و برای اوقات فراغت برنامه های متنوعی تدارک دیده شود.
وی اظهار کرد: مساجد باید توسط مراکز فرهنگی و وزارتخانه فرهنگ و ارشاد یا سازمان های اوقاف و تبلیغات و دفتر تبلیغات به صورت متمرکز و همسو تامین و پشتیبانی شوند و در کنار مساجد به کانون های فرهنگی هنری و ساختمان آنها نه به عنوان حاشیه بلکه در بنای اصلی و پلان و نقشه ساختار و جایگاه ویژه بدهند.
سرمایه گذاری در کانون های مساجد
مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات دینی ادامه داد: هر چه به کانون های مساجد توجه و سرمایه گذاری شود، به حیات معنوی مسجد و پویایی و اثر گذاری آن توجه شده است، از طرفی هرچه ارتباط نوجوانان و جوانان با کانون های مساجد وسیع و جذاب تر باشد، بسیاری از زمینه های تربیتی برای آینده کشور از نظر مدیریت و سلامت فرهنگی و اقتصادی تضمین می شود، از اینر و کانون های مساجد نقش بسیار فراگیر دارند و ضمن توجه به کانون ها، توجه به مدریت و اداره کانون ها نیز اهمیت دوچندان دارد.
وی اضافه کرد: من معتقدم مراکزی همچون دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه باید برای تقویت کانون های فرهنگی هنری مساجد، برنامه ریزی صحیح داشته، و در این وظیفه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همسویی و هم افزایی داشته باشد. اگر چنین رویکردی را بسط ندهیم نتیجه اش حضور گروه های مختلف با اندیشه های التقاطی است که به نام دین فعالیت می کنند، بنابراین برای تقویت کانون های مسجد نیازمند چندین راهکار هستیم.
وی ادامه داد: لازم است میان حوزه های علمیه در زمینه تربیت نیرو تلاش شود و دفتر تبلیغات نیز در برگزاری دوره های خاص و شناسایی کانون از طریق وزارت ارشاد و اعزام نیروهای زبده همکاری کنند و امور مساجد و سازمان تبلیغات اسلامی هم یاری رسان باشند،همچنین نهادهای فرهنگی و سازمان هایی مثل اوقاف و امورخیریه در تشویق به وقف و احیای موقوفات و جهت دهی و هدایت موقوفاتشان به سوی تقویت کانون ها خدمات زیادی را انجام دهند.
حجت الاسلام حسنلو بر برگزاری طرح ها و جشنواره های مسجدی تاکید کرد و گفت: تقویت کانون‌های مساجد به عنوان ظرفیت و قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی در حوزه صیانت و تقویت فرهنگ محسوب می‌شود و در حال حاضر بیش از ۲۶ هزار کانون فرهنگی هنری در مساجد سراسر کشور وجود دارد که تقویت این کانونها ظرفیت و سنگر دفاع از فرهنگ اصیل دینی را فراهم می کند.
حجت الاسلام حسنلو ابراز کرد: کانون های مساجد ضمن اینکه محل جذب جوانان و تربیت نسل آینده و جوانان و مدیران آینده کشور هستند، برای شناسایی استعدادهای برتر نیز بی نظیرند و به عنوان رابط با بدنه جامعه محسوب می شوند و می توانند ارتباط خانواده ها با مساجد را تقویت نمایند.
مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات دینی افزود: امروز وظیفه ای که به کانون های مساجد محول شده است این است که مردم را با بدنه نظام مرتبط می کند،بنابراین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می تواند برنامه های متنوع و وظایف فرهنگی بسیاری را به این پایگاه ها بسپارد و از این ظرفیت استفاده کند.
برگزاری جشنواره ها و برنامه های متعدد فرهنگی با محوریت کانون ها
این کارشناس دینی برگزاری جشنواره های فرهنگی و هنری، فراخوان کتاب سال برای اعضا و مرتبطین، فراخوان ابداعات و اختراعات با محوریت اعضای کانون ها، برگزاری مسابقات کتابخوانی در سطوح مختلف، برگزاری مسابقات و علمی و المپیادهایی خاص، جشنواره های فرهنگی و هنری را بخشی از فعالیت هایی نام برد که ضرورت دارد در کانون های مساجد برگزار شود تا از این طریق رونق خانه های خدا فراهم می شود.
وی همچنین برگزاری مسابقات کتابخوانی در سطوح مختلف، فعالیت های تابستانی، هنری و معنوی، اردویی و اوقات فراغت، دوره های حفظ قرآن را بخش دیگری از برنامه هایی نام برد که ضرورت دارد از سوی کانون های مساجد اجرا شود تا از این طریق استعدادهای جوانان رشد و ترقی یابد.
نظر شما