چرا در کشور ما قرآنی شدن فقط به مسابقات قرآنی گره خورده است

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، چهل و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در ۲ بخش بانوان و آقایان در رشته های قرائت ترتیل، قرائت تحقیق، حفظ کل، حفظ ۲۰ جز قرآن، دعاخوانی، همخوانی و مدیحه سرایی، اذان و تفسیر عمومی قرآن از ۲۹ آذر تا سوم دی ماه در تهران برگزار و نفرات برتر معرفی شدند، لذا در این خصوص با «عاطفه ناصح» نفر دوم رشته قرائت چهل و چهارمین مسابقات سراسری قرآن کریم گفت و گویی انجام داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.

 لطفا خود را کامل معرفی کنید و بفرمایید در چه رشته ای تحصیل می کنید؟

عاطفه ناصح 26 ساله از  استان گیلان هستم، در  مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسی مشغول به تحصیل می باشم، در چهل و چهارمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم رتبه دوم رشته قرائت تحقیق را کسب کردم.

از چند سالگی شروع به آموزش در این حوزه کردید و چند سال است که در این زمینه فعالیت می کنید؟

من از پنج سالگی شروع به فراگیری و حفظ قرآن کریم کردم، در همان سال های ابتدایی موفق به حفظ 10 جزء قرآن کریم شدم. بعد متوجه شدم که استعدادم در زمینه قرائت قرآن بسیار زیاد است، معلمان و مربیان نیز در مدرسه از خواندن قرآن من استقبال می کردند که این امر زمینه تشویق من جهت فراگیری قرآن را بیشتر فراهم کرد به طوری که معلمان و مربیان مدرسه همیشه اسم من را در مسابقات قرآن ثبت نام می کردند.

من اول یا دوم راهنمایی به مسابقات کشوری راه پیدا کردم. در اولین حضور خود در مسابقات کشوری دانش آموزی رتبه سوم را کسب نمودم. بعد از مسابقات دانش آموزی و بسیج در مسابقات مقطع شکوفایی اوقاف شرکت کردم و چندین بار حائز رتبه برتر در مسابقات کشوری شدم، همچنی در مسابقات بالای 18 سال دارالقرآن، مسابقات مدهامتان و مسابقات ورزش و جوانان نیز حائز رتبه های برتر شدم. در مجموع نزدیک به 30 رتبه کشوری را در مسابقات مختلف کسب کردم. تاکنون در مسابقات بین المللی شرکت نکردم، چون فقط حافظان کل به مسابقات کشوری راه پیدا می کنند.

فراگیری قرآن را نزد مادرم که مربی قرآن بودند، آموختم؛ سپس در مرحله حرفه ای صوت زیبای تلاوت‌های مصطفی اسماعیل استاد مصری مسیر رشد و پیشرفت خوبی را برایم محقق کرد. بنده استاد خاصی نداشتم و هرچه در حوزه قرآن دارم مدیون استاد مصطفی اسماعیل هستم ضمن اینکه یک دوره کوتاه نیز نزد خانم عبداللهی سپری کردم تا اسامی نغماتی که می خواندم را یاد بگیرم البته خود مسابقات هم در یادگیری و آموزش من بسیار تاثیرگذار بود. هر بار که در مسابقات شرکت می کردیم تجربه بچه ها و صحبت های اساتید نقش مهمی در یادگیری ما داشتند. مسابقات و محافل انس با قرآن برای آحاد جامعه ویژه بانوان بسیار کم‌رنگ است، برگزاری هرچه بیشتر جلسات قرآنی و ایجاد انگیزه برای گروه‌های مختلف سنی و همچنین برگزاری کارگاه‌های تخصصی برای استعداد‌های قرآنی توسط اساتید مجرب بین‌المللی، قطعاً تاثیرات مثبت بسیاری خواهد‌ داشت که تلاش جدی مسئولان استان را می‌طلبد.

قرآن کریم  چقدر در زندگی شما ساری و جاری است و چه نقشی در موفقیت شما داشته است؟

من از سن 4-5 سالگی که خود را شناختم با قران آشنا شدم. مادرم همه روزه چند جز از قرآن استاد پرهیزگار را برای ما می گذاشتند و ما گوش می دادیم. خانواده زمانی متوجه شکوفایی استعداد من در زمینه قرآن شدند که من در سن 5 سالگی به طرز بسیار زیبایی صدای اساتید قرآن را تقلید و می خواندم همین امر باعث گرایش من به قرآن کریم شد. بدون‌ شک انس با قرآن در همه حال و در تمام ابعاد زندگی من تأثیرات بسیار زیادی داشته است. قرآن برنامه‌ کامل و جامعی برای رشد و سعادت همه ما انسان‌ها ارائه داده است، راه‌گشا و راهنمای من برای رسیدن به اهداف بزرگی‌ است که برای خود تبیین کرده‌ام. به جرات می توانم بگویم من در لحظه لحظه زندگی ام حضور خداوند را حس کردم و هر آنچه را که در زندگی خود کسب کردم به واسطه انس با قرآن بوده است.

خانواده چه نقشی در موفقیت شما داشت؟

برادر کوچک تر من در حوزه قرآنی فعال هستند و اکنون 7 یا 8 جز از قرآن را حفظ کردند، مادرم کاملا قرآنی بودند، پدرم مداح اهل بیت هستند، هر دو علاقه زیادی به فعالیت ما در حوزه های قرآنی داشتند ضمن اینک همت و اراده مادرم در این زمینه بسیار قابل تحسین بود. قطعا والدین در هر مسیری که باشند فرزندان هم در همان مسیر قرار می گیرند.

به کدام آیه از سوره های قرآن کریم بیشتر علاقه دارید؟

همه آیات قرآن زیبا و دلنشین هستند ولی آیات آخر سوره مبارکه بقره که حالت دعایی هم دارد برای من بسیار جذاب است و مرا تحت تاثیر قرار می دهد. «لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِي أَنْفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُمْ بِهِ اللَّهُ ۖ فَيَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ﴿٢٨٤﴾»آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین است، فقط در سیطره مالکیّت و فرمانروایی خداست، و اگر آنچه [از نیّت های فاسد و افکار باطل] در دل دارید آشکار کنید یا پنهان سازید، خدا شما را به آن محاسبه می کند؛ پس هر که را بخواهد می آمرزد، و هر که را بخواهد عذاب می کند؛ و خدا بر هر کاری تواناست. (۲۸۴) لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ ۗ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا ۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ ۖ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۚ أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ ﴿٢٨٦﴾ خدا هیچ کس را جز به اندازه توانایی اش تکلیف نمی کند. هر کس عمل شایسته ای انجام داده، به سود اوست، و هر کس مرتکب کار زشتی شده، به زیان اوست. [مؤمنان گویند:] پروردگارا! اگر فراموش کردیم یا مرتکب اشتباه شدیم، ما را مؤاخذه مکن. پروردگارا! تکالیف سنگینی برعهده ما مگذار، چنان که بر عهده کسانی که پیش از ما بودند گذاشتی. روردگارا! و آنچه را به آن تاب و توان نداریم بر ما تحمیل مکن؛ و از ما درگذر؛ و ما را بیامرز؛ و بر ما رحم کن؛ تو سرپرست مایی؛ پس ما را بر گروه کافران پیروز فرما. (۲۸۶)

یادگیری کدام سوره قرآن برای شما سخت بود؟

حفظ جزء دوم سوره بقره که آیات مشابهی دارند برای من بسیار سخت بود.

از نظر شما مهمترین مشکل در حوزه قرآنی چیست؟

اختلاف سلیقه داوران در مسابقات قرآن بچه ها را تحت فشار روحی و روانی قرار می دهد، اول اینکه در کشور ما قرآنی شدن فقط به مسابقات قرآنی گره خورده است. بچه هایی که به صورت حرفه ای در حوزه قرآن  فعالیت می کنند اگر مسابقاتی وجود نداشته باشد انگار همه چیز تمام شده است، یعنی به غیر از مسابقات قرآن، نهاد، شورا یا مراکز وجود ندارد که این جمع قرآنی را حفظ کند به گونه ای که هدف فقط برگزاری مسابقات شده و این برای ما اصلا جذاب نیست.

هر سال داوران در مسابقات تغییر می کنند که این بد نیست ولی انگار یک نظر واحدی روی هیچ چیزی وجود ندارد و بچه هایی که هر سال در مسابقات شرکت می کنند، باید تلاش کنند تا طبق سلیقه و نظر آن داور بخوانند و خود را برای مسابقات آماده کنند. در واقع ما هر سال در حال تغییر داوران هستیم ولی باز هم یک سری نارضایتی ها وجود دارد مثلا برای یک داور، یک تجوید بسیار خشک مسابقه ای مهم است و نمره کسی را که در سطح مسابقات کشوری  است 22 یا 23 می دهد که این نمره بسیار پایینی است در حالی که افرادی که در مسابقات اوقاف حائز کسب رتبه برتر شدند خود، یک استاد محسوب  می شوند و نباید چنین نمراتی دریافت کنند، ما این نمرات را حتی به شاگردان خود هم نمی دهیم.

در قسمت بانوان داوران در سطح بسیار پایینی نمره می دهند. در بسیاری از مواقع که با داوران آقا صحبت می کنیم، می گویند مگر می شود نمره 22 داد، نمره 22 یک نمره بسیار غیر منطقی است. سال گذشته نمرات تجوید در همین سطح 21، 22 و 23 بود در حالی که استاندارد نمرات ما در مسابقات کشوری 29.5 یا 28.5 است، خوشبختانه امسال داوری در بخش فینال رضایت بخش بود ولی مشکل مهم ما این است که برخی از داوران نمرات سطح پایین می دهند و به صورت سلیقه ای عمل می کنند.مشکل دیگر بحث خود مسابقات است، در کل فرم قرآنی بودن در کشور ما شده مسابقات در حالی که در مصر یا کشورهای دیگر تا این حد مسابقات مهم نیستند.

انتظار شما از مسئولان قرآنی چیست؟

سوال من از مسئولان این است که مگر چند تا نخبه قرآنی در کشور داریم که در مسابقت اوقاف رتبه برتر کسب کردند، چرا باید بچه های نخبه که این قدر زحمت کشیدند و سال ها تلاش کردند  تا به این جایگاه برسند و در سطح کشوری و بین المللی رتبه برتر کسب می کنند در آموزش و پرورش برای تدریس دروس قرآنی از آنها استفاده نمی کنند در حالی که استخدام این نخبگان فقط به نفع ما نیست بلکه نقش مهمی در نهادینه سازی فرهنگ قرآنی در جامعه دارد، چون معلمان قرآنی حرفه ای نقش مهمی در موفقیت جامعه قرآنی دارند.