خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه، این شماره از نشریه «تاریخ اسلام» حاوی ده مقاله با عناوین «نامه‌های رسول خدا(ص) به ملوک و انگاره‌های مونتگومری وات در این‌باره» نوشته هادی مهدوی چَرَمی، علی رضا روحی و سیدحسین مجتبوی، «چرایی لغزش مالی کارگزاران امیرالمؤمنین علی(ع) و چگونگی مواجهه امام با آن نوشته» به قلم حسین قاضی‌خانی، «سنت‌های الهی حاکم بر حرکت تاریخ از منظر قرآن و نهج‌البلاغه» نوشته علی‌اصغر رجبی و مرتضی تهامی «کنش‌گری فقیهان حله در نشر فرهنگ اسلامی پس از حمله مغول» به قلم مهدیه مهدوی کنی، «واکاوی انگیزه‌های شاه اسماعیل اول صفوی برای ترویج تشیع» نوشته سعید نجفی‌نژاد، «تحلیلی بر فضای تاریخی ـ گفتمانی الرّد علی الرافضه، حکیم ترمذی» به قلم فاطمه موسوی، یحیی میرحسینی، نجف یزدانی، است.
دیگر مقالات این شماره شامل «ایران باستان از دریچه فرهنگ؛ تأملی بر چرایی و چگونگی بازخوانی فرهنگی تاریخ ایران باستان در تاریخ‌نگاری ابوریحان بیرونی» نوشته حمید صادقی؛ شهناز حجتی نجف ابادی، «انگاره‌های اعتقادی شرف‌الدین‌علی یزدی در تاریخ‌نگاری ظفرنامه» به قلم مسلم سلیمانی یان و فرزاد خوش آب، «گذار از نظام زمین‌داری به نظام مالکیت زمین از نهضت تنباکو تا اصلاحات ارضی» نوشته شایان کرمی و سیدمحمد طاهری مقدم و «رویارویی بریلویه با دیوبندیه در پنجاب پاکستان و تأثیر آن بر اوضاع اجتماعی» نوشته قیصر عباس هستند.
در بخشی از مقاله «کنش‌گری فقیهان حله در نشر فرهنگ اسلامی پس از حمله مغول» آمده است: غفلت از دیدگاه‌ها و عملکرد عالمان دینی و فقیهان در حوزه‌های مختلف اجتماعی سبب شده است تدابیر، رویکردها و اقدامات آنها کمتر، نقد و بررسی شود و این میراث سترگ، کمتر در اختیار نخبگان و نقش‌آفرینان اجتماعی در سده‌های بعد قرار گیرد. توجه به کنش‌گری فقیهان و عالمان دینی به ویژه در مقاطعی از تاریخ که جامعه اسلامی دچار بحران‌ها و چالش‌های فراگیر بوده است، از اهمیت بیشتری برخوردار است. عدم توجه به این گونه، پژوهش‌های تاریخی ـ اجتماعی سبب شده است برخی مراکز و نهادهای دینی، متهم به بی‌توجهی به شرایط، بسترها و نتایج فرهنگی و اجتماعی کنش‌های اجتماعی گردند.
همچنین می‌خوانیم: این مقاله با تکیه بر منابع کتاب‌خانه‌ای و استفاده از رویکرد توصیفی-تحلیلی در پی پاسخ‌گویی به این مسئله است که فقیهان حله در سده‌های هفتم و هشتم هجری که جهان اسلام دچار پی‌آمدهای حمله مغول و سقوط خلافت عباسی بود از کدام بسترها، ابزارها و قالب‌ها در حوزه نشر فرهنگ دینی بهره برده‌اند؟ از نتایج این مقاله می‌توان به اهتمام فقیهان حله به تسهیل مراودات فرهنگی، سوق دادن مناقشات مذهبی به مذاکرات علمی، تأکید بر اخلاق به عنوان زیر بنای فرهنگ اسلامی، مسئولیت‌پذیری فرهنگی، پرهیز از قرائت‌های منفعلانه در حوزه فرهنگ دینی و استفاده از ابزارها و قالب‌های فرهنگی در حوزه نشر فرهنگ و آموزه‌های مذهبی اشاره کرد.
فصلنامه «تاریخ اسلام» با مدیرمسئولی شمس الله مریجی و سردبیری محسن الویری منتشر می‌شود. علاقه‌مندان برای دسترسی به جزییات این مقاله‌ها می توانند به نشانی الکترونیکی http://hiq.bou.ac.ir/ مراجعه کنند.
نظر شما