به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، امام محمدباقر (ع) پنجمین امام شیعیان جهان در روز جمعه (یا دوشنبه یا سه شنبه) اول (غره) ماه رجب یا به روایتی سوم ماه صفر سال ۵۷ هجری قمری در مدینه منوره چشم به جهان گشود،پدر ارجمندش حضرت امام سجاد (ع) پسر امام حسین (ع) و مادر گرامیش ام عبدالله، فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع) است و بنابراین امام محمدباقر (ع) اولین امامی است که از نسل هر دو فرزندان امام علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) یعنی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) می‌باشد. لذا در این خصوص با حجت الاسلام «علی درگاهی»، کارشناس دینی گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
به صورت خلاصه زندگینامه امام باقر(ع) را تشریح بفرمایید؟
حضرت امام محمدباقر (ع) پنجمین امام شیعیان جهان در روز جمعه (یا دوشنبه یا سه شنبه) اول (غره) ماه رجب یا به روایتی سوم ماه صفر سال ۵۷ هجری قمری در مدینه منوره چشم به جهان گشود،پدر ارجمندش حضرت امام سجاد (ع) پسر امام حسین (ع) و مادر گرامیش ام عبدالله، فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع) است و بنابراین امام محمدباقر (ع) اولین امامی است که از نسل هر دو فرزندان امام علی (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) یعنی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) می‌باشد.
حضرت امام سجاد (ع) پس از تولد فرزند بزرگوارش، او را در آغوش گرفت و نوازش کرد و بر گوش راست او اذان و بر گوش چپش اقامه خواند و این مولود مبارک را «محمد» نام نهاد.حضرت امام جعفر صادق (ع) در مورد مادر گرامی پیشوای پنجم شیعیان می‌فرماید: آن بانو (فاطمه دختر امام حسن مجتبی (ع)) صدیقه‌ای بود که همانند او در میان فرزندان امام حسن علیه السلام دیده نشده است.
در خصوص اخلاق و ویژگی های فردی و اجتماعی امام باقر (ع) توضیح دهید؟
امام باقر (ع) می فرماید: چه بسا شخص حریص بر امری از امور دنیا که بدان دست یافته، باعث نافرجامی و بدبختی او گردیده است و چه بسا کسی بر امری از امور آخرت کراهت داشته باشد و بدان رسیده ولی به وسیله آن سعادتمند گردیده است. جای دیگری فرمودند: تو را به ۵ چیز سفارش می کنم، اگر مورد ستم واقع شدی، ستم مکن، اگر به تو خیانت کردند، خیانت مکن، اگر تکذیبت کردند خشمگین مشو، اگر مدحت کنند، شاد مشو، اگر نکوهشت کردند، بیتابی مکن، سخن نیک را از هر کسی هر چند به آن عمل نکند، فراگیر، نهایت کمال فهم در دین و صبر بر مصیبت و اندازه گیری در خرج زندگانی است. سه چیز از خصلت های نیک دنیا است،کسی که از تو بریده است، بپیوندی، هنگامی که با به تو نادانی رفتار شود، بردباری کنی.
همچنین امام باقر(ع) فرمودند:بر شما باد به پرهیزکاری و کوشش در راستگویی و پرداخت امانت به کسی که شما را بر آن امین دانسته است چه آن شخص نیک باشد چه بد، غیبت آن است که درباره برادرت چیزی بگویی که خداوند بر او پوشیده و مستور داشته است. بهتان آنه است که عیبی را به برادرت نسبت ببندی، برترین عبادت پاکی شکم و پاکدامنی است.
هر کس خوش نیت باشد روزی اش افزایش می یابد،پیوندباخویشاوندان عمل را پاکیزه و اموال را افزایش می دهد، بهترین چیزی را که دوست دارید درباره شما بگویند، درباره مردم بگویید.
حضرت فرمودند: هر چشمی در روز قیامت گریان است، جز سه چشم که در راه خدا شب را بیدار باشد، چشمی که از ترس خدا گریان شود، چشمی که اط محرمات الهی و گناهان بسته شود، شخص حریص به دنیا مانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر ابریشم به دور خود می تند راه بیرون شدنش را دورتر و مشکل تر می کند تا اینکه از غم و اندوه بمیرد، از دشمن بپرهیزید زیرا فکر را مشغول کرده و مایه نفاق می گردد، به خدا سوگند هیچ بنده ای در دعا پافشاری و اصرار به درگاه خدا نکند جز اینکه حاجتش بر آورده شود.
امام باقر(ع) فرمودند: یکی از صفاتی که خداوند به پنج رسول برتر خود اختصاص داده است، اولوا العزم است. در آیه 46 احقاف خداوند خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید: «فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ؛ مانند رسولان اولوا العزم صبر پیشه کن». امام محمد باقر(ع) در روایتی با اشاره به علت نامیدن پنج نفر از رسولان الهی به اولوا العزمی فرمود: «فَثَبَتَتِ الْعَزِیمَةُ لِهَؤُلَاءِ الْخَمْسَةِ فِی الْمَهْدِی؛ عزم این پنج نفر نسبت به مهدی به اثبات رسید» این روایت را شیخ کلینی در صفحه هشت از جلد اول الکافی نقل کرده است. همچنین امام باقر (ع) فرموند:خداوند در روز
قیامت در حساب بندگانش به اندازه عقلی که در دنیا به آنها داده است دقت و باریک بینی می کندو آن که از شما به دیگری علم بیاموزد پاداشش نزد پرودگار محفوظ است.
حضرت فرمودند: هر که علم و دانش را جوید برای آن که به علما فخر فروشی کند یا به نابخردان ستیزد و یا مردم را متوجه خود نماید باید آتش را جای نشستن خود بگیرد.امام باقر (ع) فرمودند: جبرئیل خبر داد که تو پنج صفت نیک داری که خدا و پیغمبران آن را دوست دارند، غیرت زیاد نسبت به ناموس، سخاوت، خوش اخلاقی، راستگویی و شجاعت.
عبدالغفار می گوید: به محضر امام باقر (ع) شرف یاب شدم ، عرض کردم، آقای من به نظر شما وارد شدن به خدمت سلطان چه حکمی دارد؟ فرمود: این کار را برای تو صلاح نمی دانم، عرض کردم من گاهی به شام سفر می کنم و نزد ابراهیم ولید می روم، آیا کار خوبی است، فرمودند: ای عبدالغفار همانا رفتی به نزد سلطان یکی از این سه چیز را به دنبال دار، محبت دنیا، فراموشی مرگ و رضایت تو از آن چه خداوند به تو قسمت فرموده است.
در خصوص ویژگی های علمی حضرت توضیح بفرمایید؟
آوازه منزلت علمی امام (ع) به حدی بود که همه تاریخ نویسان، اعم از مسلمان و غیر مسلمان، در توصیف کمالات ایشان بدون استثنا به مقام علمی آن حضرت (ع) اشاره نموده اند. حضرت امام محمد باقر (ع) همانند اجداد پاکش عابدترین فرد روزگار خود محسوب می‌شد و در عبادت، الگوی راستین عابدان بود. اما علیرغم کثرت عبادت هرگز به گوشه نشینی و دوری از فعالیت‌های اجتماعی روی نیاورد، گر چه به قول امام صادق (ع)؛ آن قدر شب‌ها نماز می‌خواندند که در نتیجه ایستادن در حال نماز، پا‌های ایشان ورم می‌کرد.» و به گفته ابن صباغ؛ «تمام عمر امام علیه السلام در راه طاعت خدا بود.
آن امام همام (ع) با این همه، خود را در عبادت خدا قاصر می‌دید و می‌فرمود: «چه کسی می‌تواند، چون علی علیه السلام خدا را عبادت کند؟
نظر شما