خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی، مریم داوری: آئین افتتاحیه نخستین جشنواره ملی شعر نیکوکاری سوم بهمن با حضور شخصیت‌هایی همچون عباس محمدی، مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، حجت‌الاسلام والمسلمین علی دیانی، مدیرعامل بنیاد خیریه آلاء و جمعی از چهره‌های شاخص فرهنگی و ادبی کشورمان همچون ناصر فیض، علی‌محمد مودب، محمدسعید میرزایی، امید مهدی‌نژاد، محمدمهدی سیار، میلاد عرفان‌پور، حسین مودب و فاطمه نانی‌زاد در سالن مهر حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار شد. به منظور اطلاع از جزییات نخستین جشنواره ملی شعر نیکوکاری گفتگویی با «حجت الاسلام محمد مهدی خانمحمدی»، دبیر این جشنواره ترتیب دادیم که قسمت نخست آن بدین شرح است:
مهمترین اهداف نخستین جشنواره ملی شعر نیکوکاری چیست؟
جشنواره ملی شعر نیکوکاری جدای از اهداف عمومی یک سری اهداف تخصصی نیز دارد. به هر حال این جشنواره هم مانند هر جشنواره دیگری با هدف تکریم و تجلیل برگزار می شود. مهمترین هدف این جشنواره، ترویج نیکوکاری است. در شرایط سختی به سر می بریم از یک طرف تحریم های مضاعف دشمنان از طرف دیگر به نوعی مشکلات اقتصادی که در کشور وجود دارد و از طرفی نیز حال مردم خوب نیست. همه اینها حول محور نیکوکاری قابل جمع است. اگر فرهنگ نیکوکاری را گسترش دهیم مردم پیگیر حال یکدیگر خواهند شد. چندی پیش که نزد استاد محمدعلی مجاهدی بودم، ایشان گفت« یکی از مسایلی که در میان مستحبات تاکید بسیار شده، نیکوکاری است». اینکه بتوانیم فرهنگ نیکوکاری را از طریق شعر تقویت کنیم یکی از اهداف مقدس جشنواره شعر نیکوکاری است. اگر از منظر نیکوکاری به سابقه ادبی نگاه کنیم این موضوع به عرصه مدرن شعر وارد نشده است. به عنوان مثال در روزگار امروز سوژه ها و مدل های شعر را می بینیم که در آن وضع نیست بلکه صرفا به نوعی روایت و داستان است که از آنها استفاده های اخلاقی می شود. شعر می تواند در جهت برانگیختن احساس نقش مهمی داشته باشد. بر این اساس می توان از شعر برای تقویت نیکوکاری استفاده کرد. آقای احمد علوی شعری در مورد یکی از شاگردانش دارد که مبتلا به سرطان است. این شعر زیبا توصیفی از دیالوگ های او و شاگردش است. این شعر نیز شعر نیکوکاری محسوب می شود چون به مخاطب توجه به بیماران خاص را یادآور می شود. امید داریم که بتوانیم این مسئله را به صورت راهبردی با مشارکت سازمان هایی مانند حوزه هنری کار کنیم تا نیکوکاری یکی از مسایل فکری در جامعه باشد. نیکوکاری بحث متنوعی است و محورهای زیاد دارد و لازم است نسبت به آن تامل شود. خود شاعران به عنوان نخبگان این عرصه می توانند به این موضوع ورود پیدا کنند.
جشنواره شعر نیکوکاری توسط چه افرادی طراحی شده است؟
مرکز خیریه ماندگار که زیرمجموعه بنیاد آلا است، جشنواره شعر نیکوکاری جشنواره را راه اندازی کرده است. این مرکز ژانرهای مختلف را با ترازهای متنوع و تاثیرگذاری روی مخاطب شاخص بندی، نظرسنجی و نمره بندی کرده است که در این میان انیمیشن و سپس شعر در صدر شناخته شدند. این مرکز بر روی این دو محور سرمایه گذاری ویژه می کند. برای برگزاری جشنواره شعر نیکوکاری از بنده مشورت گرفتند و درخواست کردند در طراحی جشنواره کمک کنم. سبقه فرهنگی ما، میزان آمیختگی شعر، میزان درگیری مخاطب با شعر زیاد است. بر این اساس این بن مایه به راحتی می تواند تقویت شود.
برای برگزاری جشنواره شعر نیکوکاری با چه مجموعه هایی همکاری دارید؟
مشارکت خوبی با حوزه هنری داشتیم و خوشبختانه در افتتاحیه روند مشارکت فوق العاده بود. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) با ما همکاری دارند. دانشگاه شهید بهشتی به جهت پشتوانه علمی جشنواره دعوت به همکاری شد و از دکتر طباطبایی که پژوهشگر نمونه ای هستند خواستیم که در بحث علمی و داوری مشارکت جشنواره داشته باشند. ما در خلال برگزاری جشنواره نیز با نهادهای مختلف ارتباط گرفتیم و خواهیم گرفت به عنوان مثال حوزه هنری اصفهان، انجمن ادبی مطلع در مشهد، انجمن دیدار در اصفهان، انجمن پنجره در قم، انجمن ادبی قم با ما همکاری می کنند.
از نظر شما نیکوکاری چه تعریفی دارد و دارای چه ابعادی است؟
چند مسئله است که به دین و آیین وابسته نیست و به صرف انسانیت باید این صفت ها را داشت. در سفارش های مذهبی می بینیم وقتی به مباحث نیکوکاری از جمله نیکی به پدر و مادر می رسند، اشاره می شود که این مسائل در میان تمام ادیان سابقه داشته است .در واقع دین موید این امور است نه موسس آنها. نیکوکاری مقوله ای است که در فطرت بشر است و موید دینی نیز دارد. تعریفی که مد نظر ما در جشنواره شعر نیکوکاری است در ابتدا یک تعریف حداکثری است تا در گام اول جامعه و به خصوص شاعران با این مساله آشنا و به آن بیشتر ترغیب شوند. نیکوکاری بسیاری از امور را شامل می شود. همدلی، همیاری، لبخند زدن، صله رحم، احسان به پدر و مادر، صدقه، وقف، یتیم نوازی، توجه به بیماران خاص از مصادیق نیکوکاری است. یک بخش دیگر که در جشنواره شعر نیکوکاری مورد توجه ماست، آسیب های اجتماعی است. در واقع می خواهیم احساسات مردم را نسبت به برخی از آسیب های اجتماعی مانند فقر، طلاق، کودکان کار، مشکلات زنان سرپرست خانواده برانگیخته کنیم. محور دیگری که در این جشنواره مورد توجه ماست، نیکوکاری در قرآن و سیره اهل بیت(ع) است. مرادمان این است که حکایات و داستان هایی که در سیره اهل بیت(ع) است به شکل مناسبی در شعر پیاده شود و تنها به تعریف کلی که اهل بیت(ع) کریم بودند، پرداخته نشود.
آیا شاعران فارسی زبان در گذشته از ظرفیت شعر به منظور ترویج نیکوکاری به نحو مطلوب استفاده کرده اند؟
انسان با نیکوکاری است که به مقام اولیای الهی می رسد. شاعران گذشته ما جزو حکیمانی بودند که به نیکوکاری توجه ویژه داشتند. حکیم فردوسی در لا به لای اشعار خود به نیکوکاری توجه داشته است. نباشد همین نیک و بد پایدار/ همین به که نیکی بود یادگار. این مساله که نیکی امری ماندگار است، جهان بینی فردوسی بوده و در جای جای شاهنامه به آن اشاره شده است. به داد و دهش یافت آن نیکویی/ تو داد و دهش کن فریدون تویی. شعرهای سعدی نیز لبریز از مصادیق نیکوکاری است. انواع جلوه های نیکوکاری را می توان در بوستان و گلستان پیدا کرد. تو نیکی می کن و در دجله انداز / که ایزد در بیابانت دهد باز. حافظ با اینکه اشعار عرفانی بسیاری دارد اما به نیکی و نیکوکاری بی توجه نبوده است و اشعاری در باب نیکی کردن سروده است. ای صاحب کرامت شکرانه سلامت/ روزی تفقدی کن درویش بینوا را. صائب تبریزی نیز توجه خاصی به نیکوکاری داشته و مصادیق نیکوکاری در اشعارش آشکار است.
نظر شما