نمونه ای از تلاقی فرهنگ ها در هند باستان/ مسجدی که با الهام از معجزه پیامبر اکرم (ص) ساخته شد

خبرگزاری شبستان،جهان اسلام: بازدید از مسجد جامع چرامان در کرالای هند چیزی کمتر از سفر در زمان نیست. این مسجد که در سال 629 پس از میلاد ساخته شده است، اولین مسجد در هند و قدیمی ترین مساجد در این شبه قاره است. ، این مسجد به عنوان بخشی از تاریخ غنی فرهنگی کرالا نمونه ای از تلاقی فرهنگ ها در هند باستان است.

این مسجد در زمان حیات حضرت محمد (ص) در کرالای دور چگونه پدید آمد؟

«کودانگالور»  که در نزدیکی بندر باستانی «موزیریس» قرار داشت، یک مرکز تجاری برای جهان بود. پادشاهی چرامان با خاورمیانه و اروپا تجارت فلفل، زنجبیل، چوب و پارچه داشت. حتی چوب‌های حجیم هندی هم صادر می‌شد و کاخ «نبوکادن » (قرن هفتم قبل از میلاد) و معبد « زیگورات سومری اور» در بین‌النهرین (عراق کنونی) از قرن ششم قبل از میلاد از چوب هند جنوبی استفاده می‌کردند.

ملوانان عرب که دریانوردان پیشگام بودند، روابط تجاری نزدیکی با پادشاهان چرامان که بر کرالای کنونی حکومت می کردند، داشتند. انتشار اخبار از طریق بازرگانان عرب در مورد حضرت محمد (ص) در مکه و اسلام به سرعت انجام شد.

زمانی که ماه به عنوان معجزه حضرت محمد (ص) به دو نیم شد، بسیاری از مردم در داخل و خارج از شبه جزیره عربستان شاهد آن بودند. «راما وارما کولاشخارا» که در آن زمان پادشاه کرالا بود نیز معجزه را در خواب دید. پادشاه که از آنچه در خواب دیده بود حیرت زده شد از ستاره شناسان دربار پاسخ می خواست اما پاسخ قانع کننده ای دریافت نکرد.

هنگامی که گروهی از اعراب به رهبری شیخ سحیرالدین بن باقی الدین آل مدنی به پایتخت او آمدند و پیش از سفر به سیلان (سریلانکا) به همراه پادشاه برای لنگر انداختن در بندربه دنبال مکانی بودند، پادشاه خواب خود را برای بازرگانان گفت و از اینکه متوجه شد که این خواب در واقع معجزه ای است که پیامبر انجام داده است، شوکه شد.

این واقعه را  «م. حمیدالله» در کتاب محمد رسول الله، «ویلیام لوگان» در کتاب ملابار، «احمد زین الدین مکتوم » در اثرش «ثوفهثول مجاهدین» و «بالاکریشنا پیلای» در کتاب «تاریخ کرالا: مقدمه» مستند کرده اند.

شاه که از تعبیر شیخ المدنی متقاعد شد، امپراتوری خود را به سه قسمت تقسیم کرد و پسران و برادرزاده های خود را به حکومت هر استان گماشت و پس از ملاقات با پیامبر (ص) تصمیم به پذیرش اسلام گرفت.

نشست تاریخی

هنگامی که بازدیدکنندگان عرب از سیلان بازگشتند، شاه چرامان با آنان به دیدار پیامبر (ص) رفت. وقتی به شهر مقله رسیدند، می گویند شاه با پیامبر دیدار کرد. این دیدار تاریخی را امام بخاری و ابوسعید خدری در حدیث ذکر کرده اند. در حديث آمده است: «پادشاهى از هند بطرى ترشى كه در آن زنجبيل بود به رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم هديه كرد. پیامبر آن را بین یارانش تقسیم کرد. من هم یک لقمه برای خوردن دریافت کردم.»

شاه چرامان در حضور پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، اسلام آوردن خود را اعلام کرد و بعدا حج را به جای آورد. طبق خواسته پیامبر، گروهی از یارانش به رهبری مالک بن دینار سفر خود را به چرامان برای تبلیغ اسلام در کرالا آغاز کردند. اما در طول سفر، پادشاه بیمار شد. قبل از مرگش نامه ای به پسرانش نوشت تا کمک لازم را به گروه مالک بن دینار بکنند. پادشاه بعدها درگذشت و در ظفر (صلاله کنونی) در عمان به خاک سپرده شد.

مالک بن دینار پس از ورود به مصریس با حاکم ملاقات کرد و نامه پادشاه را به او داد. حاکم برای تبلیغ اسلام مقدمات لازم را فراهم کرد. این مطلب را شیخ احمد زین الدین مخدوم بن شیخ محمد الغزالی در «تحفت المجاهدین فی باض اخبار البرطغالیین» نقل کرده است.

محمد ریاس، وزیر گردشگری کرالا در گفتگو با گالف نیوز گفت: کرالا همیشه با گرمی، عشق و احترام پذیرای مهمانان بوده است. مردم کرالا هنوز این فرهنگ را حفظ می کنند. کرالا با آغوش باز از میهمانان پذیرایی می کند، صرف نظر از نژاد، مذهب و ملیت. مالایی ها افرادی با قلب بزرگ هستند و همه نوع فرهنگ، سلیقه و باور را پذیرفته اند.

به عنوان بخشی از تلاش ایالت برای حفظ فرهنگ باستانی خود، دولت کرالا پروژه میراث موزیریس را راه اندازی کرده است. بر اساس این طرح، مسجد چرامان برای تقویت یکپارچگی سازه خود در حال تعمیر است.

بر اساس گزارش های دریافت شده ،کار مرمت این مسجد که اولین مسجد در هند و قدیمی ترین مسجد در این شبه قاره است است به زودی به پایان می رسد و این میراث ارزشمند است بار دیگر در اختیار علاقه مندان و نمازگزاران قرار خواهد گرفت.

 مسجد قدیمی چرامان  به دلیل سبک معماری کرالا بسیار مورد علاقه است و نمونه ای بسیار جالب از این سبک معماری را به وجود آورده است.

 گفته می شود این مسجد در گذشته توسط پرتغالی ها تخریب شده است. پیش از این مسجد در سال 1984 نیز بازسازی شد اما باز هم نیاز به کارهای زیادی داشت که باید انجام می شد.

 بازسازی نهایی این مسجد حدود 1.14 کرون هزینه داشته است و هدف آن حفظ آثار اولیه  مسجد که از چوب ساخته شده است بود.

 کاشی های سفالی که برای سقف مسجد مورد استفاده قرار گرفته اند تا ساختار را با ارزش معماری کرالا هماهنگ کنند نیز زیبایی خاصی به مسجد بخشیده اند و مرمت و بازسازی آنها 30 ماه طول کشیده است.

به گفته مدیر مسجد جامع چرامان ، هنگامی که سبک قدیمی مسجد بازسازی شود ، قسمت بالای آن برای پروژه گردشگری استفاده می شود. سالن زیرزمینی هم منحصرا برای نماز استفاده می شود و این ساختار بازسازی شده می تواند 5000 نفر را در خود جای دهد.

به گقته متولیان مسجد ، علاوه بر بازسازی ساختار قدیمی ، یک موزه میراث اسلامی  نیز در محل مسجد احداث شده است.

گفتنی است ، معماری کرالا نوعی سبک معماری است که بیشتر در ایالت کرالای هند یافت می شود. سبک معماری کرالا یک معماری منحصر به فرد هندو است که در جنوب غربی هند ظاهر می شود ، در تضاد قابل توجه با معماری دراویدی است که به طور معمول در سایر مناطق هند جنوبی اجرا می شود.

سبک معماری از آب و هوای خاص کرالا و سابقه طولانی تأثیر شرکای تجاری عمده دریایی آن مانند چینی ها ، عرب ها و اروپایی ها تکامل یافته است.