خبرگزاری شبستان،گروه اندیشه، کتاب «تاریخ ایل خان ممسنی و کهگیلویه در عهد صفوی» نوشته ناصر اشرافی با شمارگان هزار نسخه، ۲۰۰ صفحه و بهای ۶۵ هزار تومان توسط انتشارات تخت جمشید (ناشر فعال در شیراز) منتشر شد.
کهگیلویه از جمله مناطق پرقدمت ایران زمین است و تاریخ کهنی دارد، اما متاسفانه آن طور که باید در معرفی این تاریخ و قوم ساکن در آن و همچنین آثار تاریخی بجای مانده و میراث معنوی و مکتوب آنها به نسل جدید کوشش نشده است. کهگیلویه یکی از ایالت‌های ایران در تقسیمات ایالتی صفوی در عهد شاه طهماسب اول بود. در حکومت شاه اسماعیل این منطقه مدتی تابع خوزستان شد و مدتی هم ضمیمه فارس بود تا اینکه بعد از نیمه حکومت شاه عباس اول کلا به فارس ملحق شد. سکنه بومی این ایالت در عهد صفوی لرهای ممسنی و کهگیلویه بودند و روابط پر فراز و نشیبی را با خاندان حاکم داشتند.
کتاب «تاریخ ایل خان ممسنی و کهگیلویه در عهد صفوی» چهار فصل با این عناوین دارد: نخست «کلیات» که در آن ضمن طرح مسئله و بحث پیرامون ضرورت پژوهش درباره کهگیلویه به معرفی چند منبع اصلی پژوهش از جمله «تاریخ عالم آرای عباسی»، «تاریخ جهان آرای عباسی»، «تاریخ ریاض الفردوس خانی» و «مجمل التواریخ در انقراض صفوی» پرداخته شده است.
دوم «نگرشی بر جغرافیای تاریخی کهگیلویه و ممسنی در عهد صفوی» که در آن مباحثی چون وجه تسمیه کهگیلویه و ممسنی، علت ایالت شدن کهگیلویه در عهد صفوی، پیوستگی و پراکندگی طوایف لر ممسنی در عهد صفوی، پیوستگی و پراکندگی طوایف لر کهگیلویه‌ای، نام برخی از بلاد و روستاهای ایالت کهگیلویه در عهد صفوی، قلعه‌های معروف، راه‌های ارتباطی و ساختمان‌های عهد صفوی در ایالت کهگیلویه و... مطرح شده است.
سوم «نگرشی بر ساختار ایلی لرهای ممسنی و کهگیلویه و ایل افشار، حاکم نشین در عهد صفوی» که در آن این سرفصل‌ها مطرح شده است: «ساختار جامعه صفوی»، «ساختار نظام ایلی حاکم نشینان صفوی در ایالت‌های ایران»، «طبقه بندی ایل‌ها در دوره صفوی»، «ساختار جامعه ایلی لرها»، «ساختار سلسله مراتب رهبری ایلی»، «کارگزاران ایلی ایل‌های لری»، «برخورد تحریک آمیز والیان قزلباش در کهگیلویه با توده مردم»، «نحوه وصول مالیات‌های رایج در ایالت کهگیلویه»، «نقش مذهب در ایل‌های ممسنی، کهگیلویه و افشارها» و...
چهارم «نقش سیاسی و نظامی لرها ممسنی و کهگیلویه در عهد صفوی» که در آن این مباحث مطرح شده است: «نظام سیاسی اداره ایالت کهگیلویه توسط بیگلربیگیان»، «فهرستی از والیان حکومت صفوی در ایالت کهگیلویه»، «فهرستی از چهره‌های سیاسی و نظامی لرهای ممسنی و کهگیلویه»، «نقش سیاسی و نظامی لرهای ممسنی و کهگیلویه در حکومت شاه اسماعیل اول تا پایان حکومت شاه محمد خدابنده»، «نقش سیاسی و نظامی لرهای ممسنی و کهگیلویه در حکومت شاه عباس اول تا پایان حکومت شاه عباس دوم صفوی»، «نقش سیاسی و نظامی لرهای ممسنی و کهگیلویه در حکومت شاه سلطان حسین صفوی تا پایان حکومت صفویان» و «همراهی کهگیلویه و ممسنی با لطف علیخان علیه فرقه اباضی عمان».
نظر شما