خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ تعطیلات نوروز فرصت خوبی است تا با تامل بیشتری جاذبه های تاریخی و طبیعی شهرستان های گیلان را ببینیم. بندرانزلی ، «گشتای ایران» یا بهشت ایران لقب گرفته است. این شهرستان با داشتن رودخانه های متعدد، تالاب بین المللی انزلی و نزدیکی به ساحل کاسپین، از دوره قاجار تاکنون یکی از مهمترین بنادر شمال ایران بوده است.
«طبق بررسی های زمین شناسی، ۱۵۰۰سال پیش، جزیره ای از سطح آب دریای کاسپین بیرون آمد که بعدها انزلی نامیده شد. این جزیره بر اثر فعل و انفعالات جوی و سایر عوامل طبیعی، از دو قسمت انزلی و غازیان شکل گرفته و کانالی بین این دو قسمت ایجاد گردیده است. و آب چهار رودخانه از شرق؛ سوسرروگا، پیربازار روگا، راست خانه و نهنگ روگا و یک رودخانه از غرب؛ شنبه بازار روگا از طریق آن به دریا وارد می گردد.» (نک عزیزطویلی)
برج فانوس بندرانزلی یکی از پرباران ترین مناطق گیلان می باشد. این شهر ساحلی به دلیل همسایگی با کشور روسیه بارها از سوی آن کشور مورد تجاوز و غارت قرار گرفته و در آتش سوخته و خاکستر شده است. بنابراین بناهای تاریخی این شهر قدمت زیادی ندارد. قدیمی ترین بنای تاریخی این شهر، برج ساعت یا فانوس دریایی است که در دوره فتحعلیشاه قاجار ساخته شده . این بنا توسط خسروخان گرجی، حاکم وقت گیلان، در سال ۱۱۹۴ خورشیدی از آجر ساخته شد. هدف از ایجاد آن، دیده بانی از دریا در مقابل تجاوزهای احتمالی دشمن و همچنین چراغ راهنمایی برای دریانوردان و ماهیگیران بود.
این برج ۲۸متر ارتفاع دارد و قدمت آن ۴۰سال پیرتر از برج لندن(بیگ بنگ) است. این برج ابتدا جایگاه نور و آتش خوانده می شد. و نگهبانی داشت که موظف بود با سوزاندن پیه و چربی حیوانات، آتشی در بالای برج روشن نگه دارد. سال ۱۳۰۷ خورشیدی برج مرمت می شود و در چهارسوی آن ساعتی قرار می دهند این ساعت ها هفت کوک آلمانی بود. اگرچه ساعتها در سال ۱۳۶۹ باردیگر تعویض شد، ولی پس از آن برج آتش، برج ساعت خوانده می شد.
جایگاه موزیک یا حافظیه انزلی انزلی، جزو نخستین شهرهایی بود که صاحب بلدیه یا شهرداری می شود. بلدیه انزلی در دوره پهلوی، پرورشگاهی برای کودکان و نوجوانان بی سرپرست داشت و با تعلیم این کودکان، یک گروه موزیک تربیت کرده بود. این گروه روزها برای نشاط و شادی مردم، در بلوار ساحلی موزیک می نواختند.
شهرداری رشت در فاصله سال های ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۳ خورشیدی در حیاط شهرداری جایگاه ویژه ای برای اجرای گروه های موزیک می سازد. الگوی معماری این بنا، یونانی است و اگرچه ۴سال زودتر از بنای حافظیه شهر شیراز ساخته شده، به حافظیه انزلی هم شهرت دارد.
بلوار ساحلی با معماری اروپایی بلوار ساحلی، قدیمی ترین و زیباترین پارک ساحلی کشور است که حدود ۱۰۰سال پیش معماری آن از بادکوبه کشور آذربایجان الگوبرداری شده است. این بلوار در زمان حکومت عمید همایون، حکمران انزلی ، و طی چند فاز ساخته شد. فاز نخست این پارک ساحلی، در سال ۱۲۹۳ خورشیدی آغاز و تا سال ۱۳۰۱ طول می کشد و بلوار تحتانی و فوقانی از سال ۱۳۰۱ به وسیله شهرداری احداث و به مرور آباد می شود. سپس از سال ۱۳۰۷ به تدریج قسمت پایین (شرقی و شمالی) آن احداث و به صورت امروزی درمی آید.
سال ۱۳۱۷، شهردار وقت خلیج بلوار را خشک کرده و تبدیل به بلوار می کند و گونه های مختلف گیاهی را از هر طرف به پشت سدی که در امتداد بلوار شرقی قرار دارد، می کارد. در همین سال استاد حبیب محمدی، پدر نقاشی مدرن ایران، که تازه از روسیه به ایران بازگشته بود، مجسمه شیر نشسته را برای ورودی بلوار می سازد. این شیر که روبه دریاست، نماد نگهبانی انزلی است. این بلوار اگرچه چندین بار آسیب دیده، ولی دوباره مرمت شده است و ۱۳دی ماه ۱۳۸۸ به شماره ۲۸۷۷ در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت شده است.
موج شکن انزلی بجز بلوار ساحلی نیز از جاذبه های تاریخی این شهر است. موج شکن انزلی یکی از شاهکارهای معماری است که بین سال های ۱۲۷۴ تا ۱۲۹۳خورشیدی احداث شده است. این موج شکن روی تیرهای چوبی که در کف دریا به ردیف کوبیده اند، ساخته شده است. از دیگر دیدنیهای انزلی دو پل زیبای انزلی و غازیان است.در گذشته رفت و آمد در انزلی به وسیله قایق صورت می گرفت. تا ایکه با احداث دو پل به راه زمینی غازیان- رشت متصل گردید. هر دو پل به وسیله کمپانی (سنتاب) آلمانی در سال ۱۳۱۶ساخته شده است.
پل غازیان، اولین پل متحرک ایران و از معدود پل‌های پیشرفته‌ی دنیا در آن دوران به شمار می آمد و با شماره ۱۵۱۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. عمارت قندچیان عمارت قندچیان، از معدود بناهای تاریخی انزلی است که در گذشته چندین خانواده ارمنی در آن سکونت داشتند. این ساختمان در سال ۱۳۷۰ توسط بانک ملی خریداری شد و سالها کاربری اداری داشت. این بنای تاریخی به شماره۱۱۱۴۵ در تاریخ ۱۱/۷/۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ثبت گردید.
بنابر مستندات مکتوب، عمارت قندچیان، در سال ۱۳۰۶ ساخته شده است. ساختمان دو طبقه و دارای هشت دکان در طبقه همکف بوده که چهار دکان را بانک ملی بصورت شعبه درآورده است. در وسط و بالای ساختمان، اطاق کوچک چهارگوش و مخروط مانندی که در بالا کوچکتر و بالای ساختمان آن گنبد مانندی کوچک وجود دارد. در گذشته بالای آن صلیبی نصب شده بود زیرا در این ساختمان ارامنه سکونت داشتند. مهندس ساختمان بنام اسدالله بیک و معمار آن مرحوم اسماعیل برهان جو بودند. نمای ساختمان آجری و نقش های زیبا و کنده کاری روی آجر انجام گرفته و آجرها با نقش برجسته قالب گیری و به شکل نقش داری درآمده است. این بنا در چندفاز در حال مرمت است و میراث فرهنگی وعده داده آن را به عنوان «موزه سکه» تغییرکاربری خواهد داد.
کاخ میان پشته، ساختمان شهرداری، هتل گلسنگ، ساختمان دادگستری، کلیسا و مدرسه ارامنه حضرت مریم و مدرسه مهدخت، برخی دیگر از بناهای تاریخی این شهر است که قدمت آن به اواخر قاجار یا اوایل پهلوی می رسد.
تالاب بین المللی انزلی تالاب انزلی گیلان یا «انزلی سل» در زبان گیلکی، یکی از مهمترین جاذبه های طبیعی انزلی است. این تالاب در جنوب غربی بندرانزلی قرار گرفته و زیستگاه منحصربفردی از نیلوفرهای آبی، نیزارها و لاله‌های دریایی و... است. این تالاب همچنین مهمترین زیستگاه پرندگان مهاجر است. در تالاب انزلی، بیش از ۱۰۰ گونه پرنده و ۵۰ گونه آبزی زندگی می کنند. این تالاب ، در سال ۱۳۵۴ در فهرست تالاب‌های بین‌المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و یکی از نخستین تالاب‌های بین‌المللی ثبت شده است.
نظر شما