خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ تعطیلات نوروز فرصت خوبی است تا با تامل بیشتری جاذبه های تاریخی و طبیعی شهرستان های گیلان را ببینیم. شهرستان شَفت، یکی از مناطق کوهپایه ای گیلان است و به همین دلیل مناطق طبیعی بکر و زیبایی دارد. نام شفت با پنیر محلی روستای «سیاهمزگی»، سفال سنتی «جیرده» و گلاب روستای «گیلده» گره خورده است. روستاهای کمسار، گیلده، خرطوم، علیسرای سیاهمزگی، روستا پیرده، خرمکش، امام زاده ابراهیم واسحاق، پایین توسه، روستای شالما، روستای عثمانوندان و... مناطق طبیعی زیادی دارد. مسجد تاریخی کمسار بزرگ، در گذشته، مقر فرماندهی و مرکز حکومت منطقه شفت بود و خان های شفت بیش از دو قرن بر شفت حکومت می کردند. برخی از بناهای تاریخی موجود در کمسار متعلق به آن دوران است.
حمام قدیمی، بقایای عمارت خسروخان و مسجد آکُل کمسار برخی از بناهای شاخص است. قدمت این مسجد به گفته مطلعین کهنسال کمسار، به بیش از سیصد سال می رسد. این مسجد با معماری بومی شامل ایوان، سقف سفال پوش و ستون های چوبی ایوان، بسیار دیدنی است. این بنا در گذشته دارای بخش تابستانی و زمستانی بود. قسمت تابستانی این مسجد حدود ۵۰ سال قبل تخریب و قسمت زمستانی آن هنوز پابرجاست و مراسم مذهبی در آن برقرار می شود. افراد کهنسال منطقه می گویند که قسمت تابستانی این مسجد دارای ایوان بزرگ و قسمت زمستانی آن دارای سالنی بزرگ بوده است. دیوارهای بیرونی و روبه قبله آن، آراسته به آیات قرآنی و دارای نقوش اسلامی بوده ولی متاسفانه در سال های اخیر با مرمت مسجد، روی آن گچ کشیده شده است.
دیوارهای داخلی نیز سراسر دارای طاقچه است. یکی در قسمت پایین و دیگری در قسمت آستانه دیوارها. در ضلع شمالی دیوار نیز چهار در وجود دارد که به جریان گردش هوا کمک می کند. بنا به گفته اهالی در گذشته تمام طاقچه های ساده در بخش آستانه دیوارها دارای فرم طاق نماهایی همانند نماهای خارجی بوده که پس از تعمیرات غیراصولی طاق نماها برداشته شده است. تزئینات دیوارهای داخلی نیز گچبری بود که متأسفانه اثری از آن نیست. این مسجد دوره قاجار به شماره۳۱۷۹۱ در تاریخ ۲۵/۶/۹۶ در فهرست بناهای میراثی کشور ثبت شده است.
عمارت خاندان پوراسماعیلی، یکی دیگر از بناهای بجامانده از دوره قاجار کمسار است. اگرچه این خانه دراثر عدم سکونت متروک شده، ولی هنوز معماری بومی آن جالب است. این عمارت دارای دستگاه چای خشک کنی خانگی بوده است. بقعه میراثی نهزم بنای میراثی نهزم، یک بنای مذهبی در روستای صیقل کومه و بعد از آب بندان روستا قرار دارد. این بنا با معماری بومی گیلان در دوره قاجار ساخته شده است. بقعه، مدفن دو تن از پرهیزکاران بنام‌های «آقا سید احمد» و «آقا سید ابوالقاسم » است که در ترویج دین اسلام در منطقه نقش بسزایی داشتند. بقعه، بنایی است با کرسی بلند که از آجر ساخته شده و دو طبقه بنظر می‌رسد. از خارج مستطیل شکل به ابعاد ۶ و۱۱ متر در ۹و ۱۲ متر می‌باشد و از داخل صحن بقعه، دارای فضایی هشت ضلعی است و ایوانی در ضلع شرقی آن و دو اتاق کوچک در ورودی دارد. مهمترین شاخصه این بنا ، ضریح چوبی و گره چینی شده بقعه و همچنین پنجره‌های چوبی نما و نقوش برجسته است و مانند بسیاری از بناهای مذهبی در گیلان، حیاط بقعه دارای درختان آزاد کهنسال تنومندی است که فضای آرام بخشی برای زوار ایجاد می کند. بقعه نهزم ، در تاریخ ۱۴مرداد ۱۳۸۲با شماره ۹۴۰۷به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جیرده، روستای ملی سفالگری اگر قصد خرید صنایع دستی سفالی دارید، حتما سری به دهستان جیرده بزنید. دهستان جیرده شامل روستاهای خرطوم بالا و پایین و جیرده، از گذشته های دور به صورت سنتی سفال تولید می کردند و در سال های اخیر و با ثبت ملی این روستا، تولیدات افزایش یافته است. دی ماه سال گذشته و در چهارمین شورای راهبردی انتخاب شهر و روستاهای ملی از طرف سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، روستای جیرده به عنوان روستای ملی سفالگری سنتی کشور معرفی شد. خانواده لقمانی در روستای خرطوم و خانواده لطیفی در جیرده، مهمترین تولیدکنندگان سفال هستند.
پنیر سیاهمزگی «سیاهمزگی» و «سفید مزگی» نام دو دهستان در شهرستان شفت است. اولی کوهستانی و دومی دهستانی قرار گرفته در جلگه است. «سیاهمزگی» در تمام گیلان مرادف است با خوشمزه ترین پنیر ارگانیکی که چوپان های ییلاق از شیر تازه گوسفندانشان تهیه می کنند. دهستان سیاهمزگی از چهار روستا به نام های؛ «مزگده، علیسرا، توسه و خرمکش» تشکیل شده است. این دهستان در بلندترین نقطه جغرافیایی شفت قرار گرفته است. جنگل های انبوه و آبشارهای زیبا در پایین دست و مرتع و چراگاه هایی در بالادست دارد. یکی از بلندترین آبشارهای گیلان یعنی «خرمکش» یا به زبان تالشی محلی «دودوزن» در این منطقه قرار گرفته است. همچنین آبشار خزه ای «خالی نسا» هم در منطقه سیاهمزگی قرار دارد.
تالاب روستای« کلاج خندان» یکی دیگر از جاذبه های طبیعی این روستاست. وجود دو بنای مذهبی دیگر بنام های امامزاده اسحاق و ابراهیم، در کوه های شفت، از دیگر جاذبه های گردشگری این شهرستان است که همواره پذیرای خیلی عظیمی از مسافران برای زیارت و سیاحت است.
گلاب و عرقیات گیلده شهرستان شفت همچنین با برند گلاب روستای «گیلده» شناخته می شود. به گفته اهالی، نام این روستا برگرفته از باغ های گل محمدی و بنفشه در این روستا بوده است. و گلاب گیری و تهیه دیگر عرقیات، در گذشته در این روستا به صورت سنتی رواج داشت. از سال ۱۳۹۰ مرتضی محمدی، یکی از اهالی روستا با ایجاد سایت گلاب گیری به شیوه مدرن گلاب گیری را توسعه داد و پس از وی چهار نفر دیگر نیز سایت های گلاب گیری ایجاد کردند. ۱۴دی ماه، ۱۳۹۹ ، گلاب گیری روستای گیلده ، به شماره ۲۱۴۴ در فهرست آثار معنوی گیلان ثبت گردید.
نظر شما