خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ شهر رشت از زمان صفویه به عنوان مرکز استان گیلان انتخاب شد و از آن زمان مدنیت این شهر رشد کرد. رشت به‌عنوان مرکز تجارت ابریشم گیلان، در دوره های صفویه و قاجار بشدت مورد توجه قرار گرفت و به دلیل مراوده با تجار اروپایی، از یک سو و تردد مسافران از اروپا به ایران و برعکس از بندرپیربازار، این شهر «دروازه اروپا» لقب گرفت. همین مراودات موجب رشد اندیشه های نو و تاثیر بر تعاملات اجتماعی گردید.
ابتدا گیلان و سپس ایران متاثر از اندیشه های قانون مداری و آزادیخواهی شد. امروز بر هیچ مورخی پوشیده نیست که پس از به توپ بستن مجلس توسط لیاخوف روسی، گیلانیان پیشتاز فتح تهران و اعاده مجلس برآمده از مردم شدند. تحولات اجتماعی قرن معاصر را علاوه بر زندگی و اندیشه، می توان در بناهای تاریخی بجامانده در رشت قدیم هم دید.
شهر رشت به شهر اولین ها و شهر شب های روشن معروف است. قدیمی ترین مدرسه دخترانه رشت (مدرسه فروغ)، نخستین داروخانه شبانه روزی کشور(داروخانه کارون)، نخستین آسایشگاه خیریه سالمندان و معلولین کشور، صاحب اولین کتابخانه ملی، نخستین سالن تئاتر، اولین شعبه بانکی (بانک سپه)، اولین مریضخانه ملی، نخستین خط آهن کشور، اولین روزنامه و نخستین بازیگران زنی که بر صحنه تئاتر ایستادند و... پیشینه غنی فرهنگی رشت را نشان می دهد.
شهر رشت از قدیم، شهری زنده و پویا حتی تا پاسی از شب بوده و هست. به همین دلیل رشت را «شهر شب های روشن» می نامند. از وقتی که رشت در یونسکو به عنوان «شهر خلاق خوراک» انتخاب شد، تا پاسی از شب می توانید سرزندگی را در شهر ببینید و در رستوران ها و کافی شاپ ها، شب گردی نمایید.
اگر گذرتان به رشت افتاد، حتما سری به مرکز شهر بزنید. مرکز رشت، مجموعه بناهای تاریخی وجود دارد که دوره تحول معماری نئوکلاسیک اروپا را نشان می دهد. مجموعه میدان شهرداری رشت چندسالی است سنگفرش شده و می توان با پیاده روی در این مکان، ساختمان های تاریخی عمارت بلدیه رشت با برج معروف ساعت آن، ساختمان هتل ایران، اداره پست، مریضخانه بلدیه و کتابخانه ملی را با معماری خاص و منحصربفردشان دید. خود این میدان و مجموعه بناهای میراثی آن با اینکه کمتر از صد سال از سال ساخت آن می گذرد ولی در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
بازار رشت، بزرگترین بازار روباز کشور و نزدیک به میدان شهرداری است. رطوبت بالا و هوای ابری در بیشتر ماه های سال موجب شده برخلاف استان های مرکزی، بازار رشت روباز ساخته شود تا از حداکثر نور خورشید و جریان هوا بهره مند شود. بازار رشت شامل چندین راسته بازار است. اگرچه این بازار در وقایع تاریخی معاصر چندین بار بمباران شده و یا در آتش سوخته است، ولی وجود ۵کاروانسرای شاخص میراثی، نشان از شکوه اقتصادی گذشته شهری را دارد که روزگاری بارانداز کالاهای تجاری کشور بود و صادرات و واردات کالا از همین کاروانسراها به اروپا و برعکس صورت می گرفت. اگر از راسته بازار خیابان امام وارد بازار بزرگ شوید، می توانید کوله باری از سوغات ویژه گیلان را خریداری نمایید.
اگر هوس شیرینی مخصوص گیلان را داشتید، می توانید نزدیک به مسجد ولی عصر، از رشته خشکارپزی های قدیمی و معروف «گل افشان» و «گلریز»، سفارش داده و رشته خشکار تازه بخرید. خرید انواع سبزی های محلی و چاشنی هایی همچون؛ رب انار، رب ازگیل، اربه دوشاب، دلار، رب به ، زیتون پرورده، و سبزی های ویژه خوراک هایی همچون لونگی، ماهی ملاته، اناربیج، بادمجان و مرغ شکم پر و... را دیده و خریداری نمایید. جلوتر که می روید بساط ماهی فروشان براه است. انواع ماهیان خاویاری، ماهی سفید ، دودی و ماهی شور و... می تواند سوغات خوبی برای یک سفر به یادماندنی باشد.
از دیگر دیدنی های رشت، بناهای تاریخی مرتبط با زندگی ارامنه است. ارامنه از گذشته های دور تاکنون همزیستی مسالمت آمیزی با مردم گیلان داشتند. ارمنیان مهاجر در زمان صفویه در انزلی در محلات کهنه آباد و تازه آباد اسکان یافتند و در رشت در محله بجار کن و بخشی از سبزه میدان و اطراف خانه آوادیس ( ابتدای خیابان سعدی فعلی) ساکن شدند. وجود کلیسای مسروپ مقدس و کلیسای بیستون در رشت، خانه خواجه آوادیس که تاجر ابریشم بود و سالن تئاتر و مدرسه ارامنه در مرکز شهر، و ارمنی بولاغ (گورستان ارامنه) برخی از این جاذبه هاست. ارامنه، نخستین گروهی بودند که تئاتر و نمایش را به گیلان آوردند و سالن تئاتر مدرسه مگردیج آهوردانایان، هم در خدمت ارامنه و هم مسلمانان بود. بعدها، سالن تئاتری ویژه مسلمانان در قدیمی ترین مدرسه پسرانه رشت (شاهپور) ساخته شد.
همچنین نخستین تماشاخانه در گیلان در ابتدای خیابان سعدی توسط جهانگیر سرتیپ پور احداث گردید که ساختمان آن هنوز پابرجاست. بسیاری از بازیگران مطرح کشور همچون فرخ لقا هوشمند، منیره تسلیمی، حمیده خیرآبادی و... در این سالن بروی سن رفتند.
معماری خانه های رشت قدیم با بسیاری از خانه های فلات ایران تفاوت دارد. سقف های سفال پوش، سازه ای که بخش عمده آن با چوب ساخته شده است، کف پوش ها و سقف های لمبه کوبی شده و... همگی معماری کرانه دریای کاسپین را متفاوت کرده است. خانه های تاریخی همچون؛ عمارت میرزا خلیل رفیع، اولین شهردار رشت، خانه شفیعی، عمارت ابریشمی، خانه سواررخش، و خانه های سمیعی در محلات صیقلان، پیرسرا و ساغریسازان از دیگر دیدنیهای رشت است. با این حال می توانید در دو خانه تاریخی ؛ امیر و زهرا و اقامتگاه ارسی در محله ساغریسازان و خیابان امام اقامت نموده و زندگی در خانه های رشت قدیم را در سفر خود تجربه کنید.
نظر شما