به گزارش خبرگزاری شبستان، آيت اللّه محمّد محمّدى رى شهرى در آبان ۱۳۲۵ ش در شهر رى درخانواده اى متديّن ديده به جهان گشود . وى پس از پايان تحصيلات ابتدايى ، درسال ۱۳۳۹ ش ، وارد حوزه علميه شهر رى (مدرسه برهان) شد و در سال ۱۳۴۰ ش ، براى ادامه تحصيل به قم رفت و تا پيروزى انقلاب اسلامى در سال ۱۳۵۷ ـ بجز مدّت كوتاهى كه به دلايل سياسى به حوزه هاى علميه مشهد و نجف مهاجرت كرد ـ به گذراندن مدارج تحصيلى و تدريس در حوزه علميه قم اشتغال داشت .
وى سطوح عالى حوزه را نزد اساتيد بزرگى همچون آيات عظام : حاج ميرزا على مشكينى ، حاج شيخ محمد فاضل لنكرانى و حاج سيد محمدباقر طباطبايى سلطانى تلمّذ نمود . همچنين درس خارج اصول را از محضر آيات عظام: مرحوم حاج شيخ محمدعلى اراكى و حاج شيخ حسين وحيد خراسانى استفاده كرد و درس خارج فقه را از محضر آيات عظام : حاج ميرزا على مشكينى ، حاج شيخ جواد تبريزى ، مرحوم حاج سيد محمدرضا گلپايگانى و مرحوم حاج شيخ مرتضى حائرى بهره برد .
وى پس از سالها حضور در دروس خارجِ فقه و اصول ، به درجه اجتهاد نايل آمد و اجتهاد وى از سوى برخى اساتيد برجسته حوزه علميه قم گواهى گرديد كه پس از نصب ايشان در دوران حیات امام راحل و مقام معظّم رهبرى به مَناصبى كه شرط احراز آنها «اجتهاد» است ، بارها تأييد گرديد . وى همچنين به دريافت اجازه روايت حديث از برخى علما و محدّثان بزرگ جهان اسلام ، از جمله آيت‌اللّه حاج آقا رضا بهاء الدينى ، توفيق يافت . از ديگر موفقيت هاى ايشان ، می توان به توفيق حفظ كلّ قرآن كريم اشاره كرد .
فعاليت هاى اجتماعى ـ سياسى
آيت اللّه رى شهرى از ابتداى نهضت اسلامى بويژه در جريانات ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، با اهداف و ديدگاه هاى حضرت امام قدس سره آشنا شد . وى در تاريخ ۲۰/۴/۱۳۴۴ به وسيله ساواك مشهد دستگير و به زندان محكوم گرديد . وى در سال ۱۳۴۵ ضمن تمرّد از شركت در جلسه دادگاه تجديد نظر ساواك ، به نجف اشرف رفت و در سال ۱۳۴۶ به ايران باز گشت و حدود هجده ماه در حوزه علميه مشهد به تحصيل پرداخت . وى در همين مدّت مجدداً تحت تعقيب ساواك قرار گرفت و در دادگاه تجديد نظر ، بار ديگر به زندان محكوم شد .
آيت اللّه رى شهرى در سال ۱۳۵۶ به دليل سخنرانى عليه رژيم شاه در حسينيه اصفهانی هاى آبادان از سوى ساواك ممنوع المنبر شد . همچنين به دليل سخنرانى عليه رژيم در نهاوند ، آبادان ، مشهد ، هرمزگان و زابل ، مورد تعقيب ساواك بود و تظاهرات مردم هرمزگان و زابل در جريان قيام سراسرى مردم ايران عليه رژيم ، عمدتا پس از سخنرانی هاى ايشان صورت گرفت .
مسئوليت ها
آيت اللّه رى شهرى پس از پيروزى انقلاب اسلامى همچنان به فعاليت هاى اجتماعى ـ سياسى اشتغال داشته است .
مسئوليت هاى وى پس از پيروزى انقلاب اسلامى عبارت اند از :
۱. حاكم شرع دادگاه هاى انقلاب اسلامى
وى پس از پيروزى انقلاب اسلامى در سمت حاكم شرع دادگاه هاى انقلاب اسلامى دزفول، بهبهان، گچساران، بروجرد، رشت و گنبد كاووس خدمت كرد.
۲. رئيس دادگاه انقلاب ارتش
با توجه به اهميت حفظ و اصلاح نيروهاى مسلح پس از پيروزى انقلاب اسلامى و به منظور مقابله با توطئه هاى گروهكهاى ضد انقلاب در اين ركن مهم، آیت الله رى شهرى در اواسط سال ۱۳۵۸ به رياست دادگاه انقلاب ارتش منصوب شد. مهمترين مسايلى كه در طول تصدى ايشان مورد بررسى قرار گرفت عبارتند از:
الف : رسيدگى به اتهامات متهمين به توطئه در پايگاه هاى هوايى تبريز «توطئه حزب منحله خلق مسلمان» اصفهان و بوشهر.
ب : محاكمه متهمين به شركت در كودتاى نافرجام نوژه ۱۸/۴/۵۹ .
ج : رسيدگى به ماجراى توطئه قطب زاده.
د : رسيدگى به اتهامات سران نظامى حزب توده.
۳. وزير اطلاعات
وى نخستين وزير اطلاعات در جمهورى اسلامى ايران است كه با كسب آراء اكثريت قاطع نمايندگان مجلس شوراى اسلامى در تاريخ ۶/۶/۱۳۶۳ به اين سمت منصوب گرديد. برجسته ترين اقداماتى كه در طول تصدى ايشان صورت گرفت عبارتند از:
الف: تأسيس وزارت اطلاعات
ب : برخورد قاطع با عوامل ترور و بمب گذارى و گروهكهاى ضد انقلاب.
ج : دستگيرى جاسوسان فعال آمريكايى در بخشهاى مختلف.
د : دستگيرى باند منحرف مهدى هاشمى به فرمان امام راحل(ره).
۴. دادستان كلّ كشور
وى در تاريخ ۳۰/۵/۱۳۶۸ به دادستانى كل كشور منصوب شد و تا اوايل سال ۱۳۷۰ در اين سمت خدمت كرد.
۵. دادستان دادگاه ويژه روحانيت
در تاريخ ۱۳/۱۰/۱۳۶۸ از سوى رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آيت الله خامنه اى به عنوان دادستان ويژه روحانيت منصوب شد،
« جناب عالى را كه بحمدالله برخوردار از صلاحيتهاى علمى و عملى و داراى منزلت شايسته اى در نظام جمهورى اسلامى مى باشيد به دادستانى اين دادگاه منصوب مى كنم»
۶. دبير كلّ جمعيت دفاع از ارزشهاى انقلاب اسلامى
طى سالهاى ا خير، شمارى از مقامات علمى و سياسى، ضمن مراجعات مكرّر به آقاى محمّدى رى شهرى، با تشريح شرايط كشور، حضور فعال ايشان را در صحنه سياسى براى كمك به حل معضلات فرهنگى، اجتماعى، سياسى و اقتصادى امرى لازم مى خواندند تا اينكه ايشان پس از بررسى و مشورتهاى لازم در پانزدهم خرداد ۱۳۷۴ به همراه جمعى از شخصيتهاى مذهبى و سياسى، جمعيت دفاع ارزشهاى انقلاب اسلامى را بنيان نهاد که در تاریخ ۲۴/۸/۱۳۷۷ طی بيانيه اى تعطيلى خود را اعلام كرد .
۷. توليت آستان حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام
وى در تاريخ ۲۰/۱/۱۳۶۹ به فرمان رهبر معظم انقلاب اسلامى حضرت آيت الله خامنه اى به توليت آستان مقدّس عبدالعظيم حسنى عليه السّلام منصوب گرديد. انتصاب ايشان آغاز تحول اساسى در عمران و توسعه اين مجموعه مهم مذهبى بوده است، مطالعه اوليه و طراحى پروژه هاى مورد نظر با هدف ايجاد امكانات مذهبى، فرهنگى و رفاهى براى زائران، ارتقاء سطح فرهنگى منطقه و ارج نهادن به مقام شامخ اهل بيت پيامبر اسلام صلوات الله عليهم اجمعين از سال ۱۳۶۹ آغاز شد و از سال ۱۳۷۱ به صورت اجرايى درآمد. زيربناى تقريبى طرح يكصدوبيست هزار متر مربع است كه در زمينى به مساحت سى وهفت هزار متر مربع در حال احداث است.
۸. نماينده مردم استان تهران در مجلس خبرگان رهبرى
ايشان در انتخابات دومين دوره مجلس خبرگان رهبرى به عنوان داوطلب منفرد شركت كرد و از سوى مردم استان تهران برگزيده شد، همچنين در سومين دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبرى داوطلب منفرد بود كه اين بار كانديداتورى ايشان از سوى جامعه محترم مدرسين حوزه علميه قم و جامعه روحانيت مبارز و ساير گروههاى سياسى مورد حمايت قرار گرفت و با رأى قاطع مردم بار ديگر به نمايندگى اين مجلس انتخاب گردید.
۹. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام
۱۰. نماينده ولىّ فقيه و سرپرست حجاج
آقاى رى شهرى در تاريخ ۶/۲/۱۳۷۰ به سمت نماينده مقام معظم رهبرى و سرپرست حجاج منصوب شد، در متن حكم رهبر معظم انقلاب اسلامى آمده است:
«جناب عالى را كه از چهره هاى سرافراز جمهورى اسلامى و داراى مواقف افتخار آميز در طول ساليان گذشته و همواره كارگزارى امين و شجاع و كارآمد براى انقلاب و پيشواى عظيم راحل آن بوده ايد به سمت نماينده خود وسرپرست حجاج محترم ايران منصوب مى كنم».
۱۱. رئيس مؤسسه علمى ـ فرهنگى دار الحديث
اوّلين و بزرگ‌ترين مجموعه فرهنگى در زمينه حديث و علوم مربوط به آن . اين مؤسسه كه ريشه در تحقيقات و تأليفات شخصى ايشان دارد، در تاريخ ۲۲/۸/۱۳۷۴ مصادف با سالروز ولادت فرخنده حضرت فاطمه زهراعليها السلام با پيام مقام معظم رهبرى و با حضور انديشمندان و بزرگان حوزه و دانشگاه رسماً افتتاح شد. در بخشى از پيام معظم له آمده است:
«....اكنون تأسيس مجمع دارالحديث به همّت جناب حجت الاسلام والمسلمين آقاى رى شهرى كه در كار حديث گذشته از شوق و علاقه، تبحر و سابقه و تجربه نيز دارند، اين مژده را مى‌دهد كه به حصول اين خواسته ها و نيازها در امر حديث به تدريج نزديك خواهيم شد. انشاءاللَّه تعالى...»
۱۲. رئيس دانشگاه قرآن و حديث
این دانشگاه شامل دانشکده های :
۱- دانشکده علوم و معارف قرآن، ۲- دانشکده علوم و معارف حدیث، ۳- دانشکده علوم و معارف اسلامی،
۱۳. رئيس پژوهشگاه قرآن و حدیث
این پژوهشگاه شامل پژوهشکده های :
۱- پژوهشکده علوم و معارف حدیث، ۲- پژوهشکده تفسیر اهل بیت(علیهم السلام)، ۳- پژوهشکده کلام اهل بیت(علیهم السلام)، ۴- پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی
آيت اللّه رى شهرى در كنار فعاليت هاى اجتماعى ، به كار تحقيق ، تأليف و تدریس خارج فقه و تفسیر نيز اشتغال دارد .از ایشان آثار بسیاری به جا مانده است.
تألیفات
دانشنامه امیرالمومنین بر پایه قرآن و حدیث
آثار تالیفی و پژوهشی ری‌شهری ۳۰ عنوان کتاب در ۹۵ جلد است. او نخستین کتابش را با عنوان «بحث‌هایی درباره خدا» در سال ۱۳۵۰ش منتشر کرده است. چاپ «موسوعه میزان الحکمه» در ۱۵ جلد و نیز انتشار « دانشنامه امیرالمؤمنین» در ۱۳ جلد و دانشنامه امام حسین(ع) در ۱۴ جلد از دیگر آثار منتشر شده زیر نظر اوست.
دانشنامه قرآن و حدیث
برخی آثاری که مستقیم و یا با اشراف وی چاپ شده‌اند عبارتند از:
دانشنامه قرآن و حدیث
نوشتار اصلی: دانشنامه قرآن و حدیث (کتاب)
دانشنامه قرآن و حدیث، دایرةالمعارفی موضوعی که مفاهیم دینی، اعتقادی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را پوشش داده است. این دانشنامه به شیوه الفبایی ــ موضوعی به گزارش احادیث مرتبط با موضوعات پرداخته و با استناد به آیات و روایات به توضیح و تبیین موضوعات، مفاهیم و مدخل های دینی می‌پردازد.
دانشنامه امام حسین
دانشنامه امام مهدی(ع)
نوشتار اصلی: دانشنامه امام مهدی (کتاب)
دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن و حدیث، دایرة المعارفی که دارای چهارده بخش از ولادت، زندگی امام(ع) تا تشكیل حكومت را شامل می‌شود که در سال ۱۳۹۳ش در ۱۰ جلد انتشار یافت.
کیمیای محبت
این کتاب درباره زندگی‌نامه شیخ رجبعلی خیاط است که مجموعه‌ای از خاطرات و گفتگو با شاگردان شیخ رجبعلی است و این کتاب از پنج بخش ویژگی‌ها، تحول، سازندگی، وفات و برخی مربیان و شاگردان شیخ، تشکیل شده است.
علم و حکمت در قرآن و حدیث
در این اثر، ارزش علم و عقل از دیدگاه اسلام در آیات قرآن و روایات شیعه و اهل سنت، به صورت موضوعی گردآوری شده است. کتاب، در هفت بخش نوشته شده است. این کتاب در پنج نوبت چاپ شده است.
مناظره در رابطه با مسائل ایدئولوژیک
این اثر ۱۲ مناظره از جمله مناظره پیامبر اسلام با اشراف قریش، مناظره علی(ع) با یکی از دانشمندان یهود و دیگر مناظره‌ها را در بر دارد.
نظر شما