مسجد به عنوان یک بنای مذهبی دارای سبک معماری خاص خود است و ایوان از عناصر اصلی مسجد به شمار می رود، مسجد جامع کبیر نی ریز از قدیمی ترین بناهای ایران به شمار می رود که به گفته باستان شناسان شیوه معماری ساسانی در این مسجد به کار گرفته شده است.
این مسجد کهن در سال 1312 شمسی به ثبت ملی رسیده و یک بنای میراثی به شمار می رود و تک ایوانی بودن، شاخصه اصلی آن است.
نخستین مسجد تک ایوانی
مسجد جامع کبیر نی ریز اولین مسجد تک ایوانی در کشور است که به سبک خراسانی بنا شده و این تک ایوان در گذشته، بخش اصلی مسجد بوده است که ایوان دیگری بعدها به آن افزوده می شود.
یک راهنمای گردشگری تاریخی با توصیف این مسجد تاریخی می گوید: ایوان این مسجد به صورت یک ناودان ممتد رو به قبله است و انتهای جنوبی آن بسته شده و محراب در آن قرار داده شده است.
«آذر جانعلی پور» می افزاید: ساخت این ایوان به قبل از عصر سلجوقیان نسبت داده می شود و سبک معماری ساسانی در ایوان به چشم می خورد و در گذشته روی هر یک از اضلاع جانبی این ایوان، پنج طاق نمای گود وجود داشت اما اکنون پشت تکیه گاه های ایوان، بخش‌های قدیمی به رنگ سیاه به چشم می خورد که پایه های پشتیبان بنا هستند.
وی اضافه می کند: با گذشت زمان طی قرن ها، مناره، یک ایوان در روبرو و ... به مسجد افزوده شده است و ضلع شمالی ایوان باز است که حیاط مسجد رو به روی آن قرار دارد.
جانعلی پور با اشاره به وجود طاق های محرابی در این مسجد تاریخی می گوید: ضلع های شرقی و غربی ایوان از هر طرف توسط پنج طاق محرابی شکل عمیق به شبستانهای مسجد متصل می شوند.
محرابی به سبک هنرمندانه
محراب به عنوان یکی از عناصر اصلی مسجد در این مسجد تاریخی با سبک زیبا ساخته شده است:
جانعلی پور می گوید: در ایوان اصلی مسجد جامع کبیر نی ریز، شاهد ساخت یک محراب هنرمندانه گچبری شده هستیم که دارای اشکال هندسی و گل و گیاه و آیاتی از قرآن مجید و کتیبه هایی از نام ائمه معصومین (ع) در اطراف خود است.
وی ادامه می دهد: سه کتیبه روی سر در مسجد نیز وجود دارد که یکی از آنها متعلق به سال ۱۰۸۸ هجری قمری است که در مورد مرمت مسجد توسط «میرزا نظام» در دوره شاه سلیمان اول صفوى نگاشته شده و کتیبه دوم در سال ۱۲۵۹ هجری قمری و در دوره سلطنت «زین العابدین خان نی ریزى» نوشته شده و در خصوص مالیات و وجوه دیوانى است و کتیبه سوم به توضیح مرمت مسجد در زمان ناصری در تاریخ ۱۳۰۰ هجری قمری می پردازد و البته روی سردر شمالى مسجد نیز کتیبه دیگری وجود دارد.
نی ریز شهر ساختمان های مذهبی
نی ریز دارای سابقه تاریخی در فارس است و آثار باارزش زمان های مختلف تاریخی به ویژه ساختمان های مذهبی از قرن های نخستین ورود اسلام به ایران را در خود جای داده است مسجد جامع نی ریز از جمله آنهاست.
مساجد مرکز توسعه گردشگری مذهبی و ایجاد اشتغال
مساجد دارای سبک معماری خاص و تزیینات زیبایی هستند که ذوق و هنر اسلامی را به زیباترین شکل در یک مکان مقدس به تصویر می کشند و گردشگران بسیاری در سفرهای خود بازدید از مساجد تاریخی را مورد توجه قرار می دهند.
بسیاری از مساجد با معماری منحصر به فرد، میراث فرهنگی به شمار می روند و در گردشگری نقش موثری دارند و برگزاری جشنواره ها و رویدادهای مذهبی در مساجد می تواند فرصت مطلوبی برای توسعه گردشگری مذهبی فراهم کند و آداب و مراسم بومی مذهبی هر منطقه را به بهترین شکل ممکن در یک مکان مقدس مذهبی به بازدیدکنندگان معرفی کند.
همچنین مساجد می توانند به عنوان یک بنای مشترک اسلامی در توسعه گردشگری مذهبی میان کشورهای مسلمان در تعریف تورهای گردشگری استان فارس مورد توجه ویژه قرار بگیرند.
به جرات می توان گفت توسعه گردشگری در مساجد، می تواند موجب احیای هنرهای سنتی و صنایع دستی میان مردم محلی شود زیرا تقاضا برای این محصولات با حضور گردشگران افزایش می یابد و گردشگری در مساجد، روند جدیدی برای توسعه صنعت گردشگری و اشتغال است و انگیزه اقامت در یک شهر یا روستا را برای گردشگران نیز افزایش می دهد.
گزارش: مریم شمالیان
نظر شما