به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «دُم دُم سحری» ماه رمضان، یکی از آیین‌های سنتی ویژه ماه مبارک رمضان در بوشهر است و بیشتر در چهار محله قدیمی این شهر برای بیدار شدن روزه داران مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
«محسن شریفیان» در کتاب «موسیقی بوشهر پس از اسلام» درباره آئین دُم دُم سحری نوشته است: «دیر زمانی است که همزمان با ماه مبارک رمضان و در بندر بوشهر، هر شب به وقت سحر، مراسم دُم دُم سحری برگزار می‌شود.
«محسن شریفیان» درباره آئین «دُم دُم سحری» که در ایام ماه مبارک رمضان در بوشهر اجرا می شود به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان توضیح داد: مراسم «دُم دُم سحری» همزمان با ایام ماه مبارک رمضان هر شب قبل از سحر با خواندن اشعار دعاگونه و نواختن دمام در بوشهر اجرا می شود. «دم دم»، صوتی است که با کوبش بر دمام پدید می‌آید و با این بیت «خداوندا تو ستاری همه خوابند تو بیداری/ به حق لا اله الا الله همه عالم نگه داری» همراه می‌شود.
این پژوهشگر موسیقی با اشاره به سابقه تاریخی مراسم «دُم دُم سحری» اظهار کرد: این مراسم مذهبی به آئین های پیش از اسلام برمی گردد و توسط شخصی که از بحرین آمده است در بوشهر اجرا می شده است ولی آن چیزی که درباره آئین های که از قبل وجود داشته است مهم است این است که باید بیشتر مورد توجه و حمایت قرار گیرند، نباید بگذاریم این آئین ها سال به سال کمرنگ تر شوند .
سرپرست گروه موسقی «لیان» تصریح کرد: آئین «دُم دُم سحری» همانند «نقاره زنی» که در بارگاه امام رضا(ع) نواخته می شود است، «دم سحری» از دق الباب کردن درها می آید و در خیلی از مناطق ایران هم اجرا می شود، در بوشهر یک نفر با ساز «دمام» و آواز خواندن این مراسم را به جا می آورد ؛ خاندان های «دم سحری» در بوشهر معروف هستند.
محسن شریفیان با بیان اینکه آئین «دُم دُم سحری» در بندر بوشهر می تواند به عنوان یک جاذبه توریستی مورد توجه قرار گیرد، گفت: آئین هایی مثل «دُم دُم سحری» باید توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد توجه و حمایت قرار گیرند و باید اجرا کنندگان این آئین مورد تجلیل واقع شوند؛ البته مردم در روز عید فطر از اینها تجلیل می کنند و به آنها عیدی می دهند اما باید این تجلیل به شکل رسمی و توسط نهادهای مرتبط صورت بگیرد تا این آئین سال به سال کمرنگ تر نشود.
«دُم دُم سحری» آئینی مربوط به زمانی است که امکاناتی مثل ساعت زنگ دار و رسانه های جمعی برای بیدار باش وجود نداشتند و افرادی از بوشهر یک تا یک و نیم ساعت پیش از اذان صبح مردم روزه دار را با صدای «دمام» از وقت سحر مطلع می‌کردند.
مراسم «دُم دُم سحری» ماه رمضان با خواندن اشعار دعاگونه و نواختن دمام همراه است. دم دم، صوتی است که با کوبش بر دمام پدید می‌آید و با این بیت همراه می‌شود: خداوندا تو ستاری همه خوابند تو بیداری/ به حق لا اله الا الله همه عالم نگه داری… مردم بوشهر سال‌هاست که با این نوا به هنگام سحر بیدار شده و خود را برای خوردن سحری و آغاز روزه‌داری آماده کرده‌اند.»
این آئین هنوز هم در محله هایی مثل کوتی شهر بوشهر پابرجاست و مردم به رسم قدیم این آیین را زنده نگه می‌دارند؛ کودکان و نوجوانانی درنیمه شب‌های ماه رمضان در کوچه‌های تاریک حضور پیدا می کنند و ساکنان این محله به وقت سحر منتظر این کودکان و نوجوانان هستند و از آنان با نوشیدنی و خوراکی استقبال می‌کنند.
آئین «دُم دُم سحری» در چهار محل شنبدی، دهدشتی، بهبهانی و کوتی در بافت قدیم شهر بوشهر اجرا می شده است. اجرا کنندگان «دُم دُم سحری» که به طور معول 3 الی چهار نفر بودند پس از سی شب دمام نوازی و شعر خوانی صبح عید فطر با نواختن دمام به طرف خانه‌ها می‌رفتند و با استقبال اهالی محل همراه می‌شدند و مردم هرکدام به نسبت توان مالی خود مقداری پول به آنها هدیه می‌کردند.
«دمام» یکی از سازهای بومی بوشهر است و در مجالس آیینی و مذهبی از آن استفاده می شود در «دُم دُم سحری» با ریتمی كه قبل از مراسم سینه زنی سنتی بوشهری نواخته می شود فرق دارد و به صورت سه ضربی است و درهمان قالب، نوازنده دمام باید بداهه كند و بدون این كه از قالب اصلی ریتم خارج شود، ریتم را خُرد كند.
در قدیم با آواز دم دم سحری سازی زده نمی شد، فقط دعایی خوانده می شد و با تك تك زدن و دق الباب در هنگام سحر روزه داران را بیدار می كردند و بعدها كم كم «دمام» به عنوان یكی از آلات موسیقی به آن اضافه شد.
«خداوندا تو ستاری، همه خوابند تو بیداری، به حق خود كه بیداری، همه عالم نگه داری» و محمد یا رسول الله، علیاً یا ولی الله، السلام السلام یا شهر رمضان یا شهر صیام علیك السلام، هذا شهر المغفره یا شهر مبروك علیك السلام، آمنك الله بالله اَسكنك الله جنه، رحیم الله لدنهُ، جمیعاً النّار و العذاب، عبادالله ذكرالله یرحم كم الله، لا اله الا الله، یاایهاالمومنون، یا ایها المسلمون از جمله اشعاری هستند که در آئین «دُم دُم سحری» اجرا می شدند .
نظر شما