به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، امر به معروف و نهی از منکر یعنی مردم را به کار نیک واداشتن و از کار زشت بازداشتن. امر به معروف و نهی از منکر از واجبات و فرایض بسیار مهم و بزرگ اسلامی به شمار می‌رود و افرادی که این فریضه بزرگ الهی را ترک می‌کنند یا در برابر آن بی‌تفاوتند گناهکار خواهند بود و کیفری سخت و سنگین در انتظار آنها است. امر به معروف و نهی از منکر نه تنها به اتفاق فقهای اسلام واجب است، بلکه اصل وجوب آن جزو ضروریات دین مبین اسلام به شمار می‌آید.
امام علی (ع) می فرماید:«ایهَا النّاس والله ما احثّکم عَلی طاعَة الّا وَاسبَقکم الیها و لا انهاکم عن مَعصیةٍ الا و اتناها قبلکم عنها؛ ای مردم به خدا قسم همانا من شما را به اطاعتی سفارش و توصیه نکردم، مگر اینکه قبل از شما خود آن را انجام دادم و همچنین هیچ کس از شما را از معصیتی باز نداشتم؛ مگر آنکه قبلًا خود آن را ترک کردم.»
امام صادق (ع) می فرماید:«کونُوا دُعاة الناس بِغَیر السنتکم لِیروا مِنکم الاجتهاد و الصّدق و الورع؛ مردم را به غیر زبانتان دعوت به نیکی کنید تا آنان عملًا از شما تقوی و اجتهاد و کوشش و راستی و ترس از خدا را ببینند.» همچنین امام علی (ع) می فرماید: «لَعَنَ الله الآمرین بالمعروف التارکین له و الناهین عن المنکر العاملین به؛ از رحمت خداوند دور باد کسانی که امر به معروف می کنند و خود عمل نمی کنند و نهی از منکر می کنند و خود به منکرات عمل می کنند.» با توجه به اهمیت موضوع حجت الاسلام والمسلمین «سید جعفر حسینی» کارشناس مذهبی و استاد حوزه گفت و گویی با خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان انجام داده است که در ادامه می خوانیم.
درباره شیوه های مختلف امر به معروف و نهی از منکر توضیح بفرمایید؟
امر به معروف و نهی از منکر روش های گوناگونی دارد که یکی از آنها روش مهم، عمیق و دقیق گوش دادن فعال است اما چرا مهارت گوش دادن فعال مهم است؟ در اقناع اندیشه وقتی با کسی گفت و گو می کنیم قطعا بخشی از فکر او را باید اقناع کنیم تا موضوع را پبذیرد. بعد از آن مرحله باید مهیای شنیدن و گوش کردن باشیم. وقتی حرف می زنیم عملا باید فرصت صحبت کردن به طرف مقابل هم بدهیم، این در حالی است که مهارت گفتن در ما بیشتر از مهارت شنیدن است. بنابراین برای آنکه حرف و سخن ما در مخاطب تاثیرگذارتر شود باید مهارت گوش دادن را در خود تقویت کنیم.
چه تفاوتی بین شنیدن و گوش دادن در امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد؟ چگونه می توان مهارت گوش دادن را تقویت کرد؟
بسیاری مواقع به خود اجازه می دهیم حرف بزنیم اما فرصت صحبت کردن به طرف مقابل داده نمی شود و عمده افراد هم تصور می کنند که او حرف زد و من شنیدم منتهی فرق است بین شنیدن و گوش کردن. مهارت گوش کردن چه تفاوتی با شنیدن دارد؟ بسیاری از ما از این مهارت کم بهره هستیم، به همین علت است که معمولا گفت و گوهای ما به نتیجه نمی رسد باید مهارت گوش کردن را در خود تقویت کنیم. مهارت گوش کردن فعال یا موثر مهارتی اکتسابی است و صرفا ارثی نیست باید در فرآیندی قرار گرفته و با تمرین کردن مهارت گوش کردن را یاد بگیریم. اول باید ببینیم گوش کردن به چه معنی ای است. گوش کردن به معنای شنیدن که یک عمل فیزیولوژی است، نمی باشد. توجهی که به کلام، عنصر و محور اصلی داریم به معنای گوش کردن است. درک و توجهی در شنیدن وجود ندارد در حالی که در گوش کردن توجه به حرف های طرف مقابل و درک مخاطب است.
آمر به معروف و ناهی از منکر چگونه می تواند، مخاطب را با خود همراه کند؟
بسیار مهم است که آمر به معروف در مواجهه با افراد اول درک کند نه اینکه صرفا با کلامش کاری کند که او را ترک کند. بسیاری از افراد وقتی می فهمند که شما آنها را درک می کنید بسیاری از گاردهای ناخواسته شان شکسته می شود و این در امر به معروف و نهی از منکر خیلی مهم است. اگر در مواجهه با منکری یا معروف ترک شده ای جوری با فرد برخورد کنیم که حس کند در کنارش هستیم نه در مقابلش او با ما همراه می شود. زمانیکه مخاطب آمر به معروف و ناهی از منکر را با خود همراه و در کنار خود ببیند، راحت تر سخن وی را می پذیرد و واکنش منفی نخواهد داشت. این همراه سازی و درک مخاطب نیاز به آموزش و تمرین دارد. وقتی مخاطب شما را در کنار خود ببیند، حس خوب و مثبتی در وی ایجاد شده و این حس خوب داشتن به پذیرش سخن و کلام آمر به معروف و ناهی از منکر کمک زیادی می کند.
نظر شما