خبرگزاری شبستان- جهرم: يكی از موضوعات مهم كشور و دولت كاهش نرخ جمعيت و مواجه شدن با پديده سالخوردگي است كه از چند سال گذشته تا كنون سياست های دولت تغيير كرده و تاكيد بر افزايش زاد و ولد و جلوگيري از سالخوردگی جامعه است.
این امر در حالی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که شاخص های اجتماعي و اقتصادی كشور هميشه از تغييرات جمعيت متاثر مي شوند.
امروزه کاهش جمعیت به عنوان یکی از ابر بحران‌های جامعه ایران محسوب می‌شود؛ مسئله نگران كننده مواجه شدن ايران با پديده سالخوردگی است كه با اين روال پيش بينی می شود ۱۵ تا ۲۰ سال آينده نرخ رشد جمعيت در كشور منفی می شود.
با توجه به اهمیت مسئله نرخ جمعیت و لزوم آگاهی جامعه از این موضوع با «محمد رحمانیان» رئيس دانشگاه علوم پزشکی جهرم گفتگويی داشتيم و چالش ها و مسائل آن را مورد بررسی قرار داده ايم.
چرا پديده سالخوردگی خطری جديد برای ايران است؟
۱۰ درصد جمعیت ایران، سالمند محسوب می‌شوند و پیش بینی می‌شود تا سه دهه دیگر این میزان به ۳۰ درصد برسد.
ایران از جمله کشورهایی است که وارد فاز سالخوردگی شده؛ بنابراین طی چند سال آینده، نیروی کار ایران به شدت کاهش می‌یابد؛ برآوردها حاکی از این است که تا سال ۱۴۲۰ جمعیت سالمند ایران، ۲ برابر می‌شود.
هر كشور نياز به جامعه بالنده دارد و پديده سالخوردگي قطعا بحران جدی برای هر كشور است و کاهش رشد جمعیت در تمامی ابعاد از جمله اقتصادی، اجتماعی و سياسی تاثير گذار است.
مهم ترين آن نيروی كار است كه تمام حوزه ها تحت تاثير آن قرار می گيرند و نبود نيروی جوان و فعال مي تواند صدمات جدی بربدنه اقتصادی جامعه وارد کند.
چرا بايد به نرخ جمعيت به عنوان يک موضوع و مسئله راهبردی نگاه كرد؟
از سال ۹۴ تا كنون کاهش تعداد تولدها در كشور با شيب زيادی اتفاق افتاده است و شهرستان جهرم هم از اين موضوع مستثنی نبوده است.
ميزان مواليد در شهرستان از سال ۹۰ تا ۹۹ از پنج و ۱۷ صدم به پنج و ۱۵ صدم در هزار نفر جمعيت رسيده كه روندی كاهشي داشته است؛ اين امر موجب شده رشد طبيعی جمعيت در اين سال ها نسبتا ثابت بماند.
شاخص های اجتماعی و اقتصادی كشور هميشه از تغييرات جمعيت متاثر مي شوند؛ شکاف‌های نسلی در اثر بهم خوردن توازن جمعیت نسل‌ها، کاهش جمعیت در سن کار، افزایش بار مالی نسل‌های جوان‌تر، افزایش تقاضای بازنشسته‌های فعلی و فشار بر سیستم تأمین اجتماعی از پيامدهای منفی آن است.
نقش دانشگاه های علوم پزشكی در جهت افزايش نرخ جمعيت چيست؟
قبلا هزينه هاي درمان ناباروري، آزمايشات و غربالگری هايی كه پيش و بعد از بارداری و حتی بعد از تولد نوزاد انجام می گرفت زياد بود اما اكنون با تغيير سياست های دولت كه تاكيد آن بر افزايش مواليد است دانشگاه ها علوم پزشكی می توانند در بعدهای مختلف از درمان نازايی گرفته تا ارائه خدمات درمانی با كم ترين هزينه اقدامات موثری داشته باشند.
با توجه به گرایش جامعه به تک فرزندی آيا این موضوع برای جامعه و خانواده بحران زا است؟
بر اساس نظريه روانشناسان و كارشناسان اين رشته، تغییر نظام‌های تربیتی و مفاهیم اخلاقی از پيامد هاي داشتن يک فرزند در خانواده است؛ ترکیب «تک فرزندی و رفاه» نیز بر رفتار والدین و کودکان تاثیر فراوانی دارد.
کودکان در خانواده‌های تک فرزندی در سلسله فراوانی از خواسته‌های بی‌پایان خود رشد می‌کنند که همه یا اکثر آن‌ها اجابت مي شود و مفاهيم اخلاقی مانند قناعت، ایثار، تلاش در جهت استقلال شخصیت به گونه‌ای مسؤولانه برای این کودکان تجربه نمی‌شود.
کاهش جمعیت خطراتی از جمله تغییر نظام‌های تربیتی و مفاهیم اخلاقی، کاهش نشاط اجتماعی و اقتصادی، کاهش اقتدار سیاسی و تغییر در ترکیب‌های دیني به همراه دارد كه بايد درباره کاهش و پیری جمعیت حساسیت زیادی داشته باشیم تا بتوانیم طی چند سال آینده با تغییر سیاست‌های جمعیتی و برنامه‌ریزی‌های مؤثر و کارآمد از این بحران عبور کنیم.
در پایان اگر صحبت خاصی دارید بفرمایید.
جمعیت باید به عنوان مسئله‌ای راهبردی در کشور مورد توجه قرار گیرد، چرا که شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی کشور همیشه از تغییرات جمعیت متاثر می‌شوند.
از ۴۵ سال گذشته تا کنون جمعیت کشور ایران ۱۰ سال پیرتر شده و این امر خطرات و چالش هایی را برای جامعه به همراه دارد.
بدون تردید نیروی انسانی هر کشور عامل اصلی توسعه پایدار بوده و پیشرفت هرکشور با بهره مندی از نیروی انسانی کارآمد و مولد ایجاد می شود.
نظر شما