مسجد باید در عرصه های تربیتی و نهادی فعال و محوریت داشته باشد

حجت‌الاسلام «مجتبی مهدوی ارفع» در گفتگو با خبرگزاری شبستان از مشهد، در خصوص هم افزایی امور مساجد با کانون فرهنگی هنری مساجد بیان کرد: از گذشته تا به امروز مرکز امور رسیدگی امور مساجد و کانون فرهنگی هنری مساجد هم افزایی وجود داشته اما این باید با سرعت و قدرت بیشتری این هم افزایی دنبال شود.

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان رضوی با بیان اینکه فضای کلی کار در دو مجموعه کانون های مساجد و امور مساجد گفتگویی و هم سویی بین این دو مجموعه وجود داشته چون کارهای آنها مبتنی بر گفتمان رهبری بوده است؛ افزود: لذا با توجه به مطالبات مقام معظم رهبری و امام خمینی (ره) در خصوص مسجد، امور مساجد وظایفی را در این راستا ترسیم کرده است ما برای مسجد دو کارکرد اصلی تربیتی و نهادی تعریف کردیم که باید این دو کارکرد را در کلیه فعالیت های مسجدی مورد ملاحظه قرار دهیم و برای آن برنامه ریزی کنیم.

وی گفت: نسبت به کارکرد تربیتی اقداماتی شده و فعالیت هایی صورت گرفته اما نسبت به کارکرد نهادی مسجد بی توجهی شده است لذا باید برای آن برنامه صورت گیرد و آن را مدیریت کنیم و توجه مسئولین را به این بخش از کار مسجد بیشتر کنیم تا استفاده از ظرفیت مسجد به عنوان قلب تپنده جامعه اسلامی مسجد به صورت نهادی شکل گیرد.

حجت الاسلام مهدوی ارفع با بیان اینکه بستر سازی بسیاری از فعالیت های تربیتی توسط کارکرد نهادی آن اتفاق می افتد؛ گفت: از اینرو امور مساجد در این خصوص ورود کرده است و با برنامه هایی موجب شده مساجد محوریتی پیدا کنند و مسئولین نیز به این حوزه توجه کنند، البته تا وضعیت آرمانی و مطلوب فاصله زیادی داریم.

وی اظهار داشت: محور و پایگاه اصلی حکومت اسلامی که ریشه در خود تاسیس گری پیامبر دارد و شهر را بر مبنای آن آرایش و می ساختند، مسجد بوده است، اما با وجود گذشت بیش از 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی هنوز سند ملی مسجد نداریم  و علی رغم تاکید امامین انقلاب گاهی احساس می شود برخی ساختارها مغرضانه برای تضعیف مسجد ساخته شده است. مانند فرهنگسرها و کسی که جریان فرهنگسرا در مقابل جریان مسجد ایجاد کرده بر مبنای فکری این کار را کرده است  تا جریان دینی در کشور پا نگیرد.

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان رضوی بیان کرد: بعد از دفاع مقدس فعالیت مساجد به حداقل خود رسیده است و ضروری است که متولیان فرهنگی و مسئولان به این مسئله بپردازند، ما معتقدیم اصلی ترین ساختار در حکومت اسلامی باید مسجد باشد چون دارالحکومت در زمان پیامبر مسجد بوده و دارالخلافه در کنار مسجد بعدا ایجاد شده است. لذا باید مسجد محور بسیاری از فعالیت ها شود؛ رهبر معظم انقلاب در مطالبی فرمودند: مسجد می تواند محور همه فعالیت های فرهنگی و اجتماعی باشد. یعنی اگر مسجد کیفیت شایسته خویش را بیابد هزینه های زیادی از روی دوش مردم، مسئولین و جامعه برداشته خواهد شد.

وی با اشاره به فرموده امام راحل که فرمودند: «انقلاب کردیم برای اداره مسجد و انقلاب کردیم تا مساجد کشور را اداره کنیم »، گفت: اما الان مسجد هیچ نقشی در اداره کشور ندارد، برخی به جای اینکه محوریت مسجد را در محلات دنبال کنند دنبال ایجاد خانه های مختلف هستند در حالی که همه چیز باید حول محور مسجد بچرخد. ما باید این توجه را ایجاد کنیم و برای این کار نیاز به گفتمان سازی است.

حجت الاسلام مهدوی ارفع افزود: مسجد باید در عرصه های تربیتی و نهادی فعال و محوریت داشته باشد، همچنین در بحث جهانی سازی، بستر و محور مسجد است و لازمه آن این است که نسبت به نقش و جایگاه مسجد و اهدافی که در مساجد داریم اولا خود ما توجیه و برای خود جشم اندازی داشته باشیم و در ادامه گفتمان مسجد طراز اسلامی را ترویج کنیم و مردم را توجیه کنیم.

وی با بیان اینکه باید این فرهنگ را از ذهن مردم خارج کنیم که مسجد فقط نمازخانه است ؛ افزود: اقدامات ما در خراسان رضوی به عنوان پایلوت در استان های دیگر قابل انجام است و برخی نیز  از ما الگو گرفته اند، در بحث های تربیتی، فکری، دینی، اعتقادی، سیاسی، معنوی و تربیت بدنی مسجد باید وارد شود و برخی مساجد در این بحث ها فعال هستند اما برنامه ای برای آنها نداریم. ما معتقدیم باید تربیت مبتنی با محوریت قران، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه باشد لذا ما طرح احیای مثلث هدایت در مساجد خراسان را شروع کردیم و دوره ای نیز برگزار کردیم .

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان رضوی با اشاره به راه اندازی قرارگاه مواسات در خراسان رضوی که در قالب آن بیش از 3 میلیون بسته معیشتی توسط مسجدی ها توزیع شد؛ گفت: این بسته های معیشتی 80 درصد آن توسط مسجدی ها و تشکل ها و 20درصد آن را نهادهای حاکمیتی پرداخت کردند همچنین در طرح مسجد سنگر سلامت 1550 مسجد از 6500 مسجد خراسان رضوی در موضوع قرارگاه سنگر سلامت ورود کرده و تقریبا حدود 30 هزار نفر از بچه های مسجدی پای اجرای این طرح بودند.

وی بیان کرد: طرح نذر هشتم نیز یکی دیگر از طرح های ما بوده که در قالب این طرح هشتم هر ماه 8 زندانی توسط یکی از مساجد آزاد می شوند  و تاکنون 16 مرحله آن اجرا و موج خوبی ایجاد شده و حدود 600 نفر آزاد شدند و در کشور هم نیز این طرح اجرا شده است .

مهدوی ارفع اظهار داشت: در رویکرد نهادی با دادگستری وارد مذاکره شدیم، بیش از 350 شعبه شورای حل اختلاف در مساجد در یک سال و نیم گذشته ایجاد کردیم که خدمات اجتماعی گسترده ای داده می شود، رئیس شورا امام جماعت و اعضای شورا و معتمدین محل هستند. همچنین بیش از 400 مرکز نیکوکاری ،کارآفرینی و توانمند سازی با کمیته امداد گسترش دادیم تا مساجد محور مراکز نیکوکاری شوند.

وی گفت: در موضوع محرومیت زدایی مسجد در قالب مراکز نیکوکاری مسجد محور خدمت رسانی می کند و باری از دوش نظام برمی دارد ؛ همچنین با امضای تفاهم نامه با اوقاف استان در بحث ایجاد پایگاه های ازدواج آسان و فرزند آوری ورود کردیم و 105 پایگاه ازدواج آسان برای نو مزدوجین و فرزندآوری ایجاد کردیم.
 

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان رضوی بیان کرد: ما معتقدیم در جریان نظام آموزش و پرورش اگر اشکالی وجود دارد باید آن را اصلاح کنیم لذا ما در بحث آموزش و پرورش تحت عنوان «بنیاد علم تربیتی ساجدین» با آموزش و پرورش وارد گفتگو شدیم و الان دو مدرسه مسجد محور داریم که تربیت دینی و اسلامی در حال شکل گیری است.

وی با بیان اینکه مسجد می تواند محور تعلیم و تربیت در محلات باشد اما نگاه مطلوب این است که هر مجموعه فرهنگی، تربیتی و اجتماعی در محلات امام جماعت موثر در فعالیت و برنامه ریزی آنها باشد که هم سو و هم جهت جلو بروند؛ افزود: در موضوع تعلیم و تربیت معتقدیم مسجد می تواند محور باشد و برخی از ظرفیت ها را مسجد ایجاد کند.

ارفع گفت: در راهبردهای عملیاتی موضوع توانمند سازی در 4 لایه امام جماعت که خود در 4 عرصه دانشی، بینشی، ارزشی و روشی می تواند اثر گذار باشد، هیئت امنا، خادم و نمازگزاران مطرح می شود که باید برای این 4 قشر برنامه ریزی صورت گیرد لذا سامانه بچه های مسجد مبتنی بر این قشر ایجاد شده که بخشی که حضوری نمی توانیم انجام دهیم به صورت مجازی این کار را انحام دهیم.

وی افزود: در موضوع شبکه سازی، شبکه مبتنی بر نظام امامت و ولایت باید شکل گیرد امام جامعه وقتی مطلبی مطرح کرد باید نماینده در استان و شهرستان و محله عین آن صحبت را در کف جامعه منتقل کنند و با اقدامات ما این شبکه محکم تر شود، ضمن اینکه شبکه هایی ذیل این شبکه ها ایجاد شود.

وی راهبرد بعدی را مسجد سازی دانست و افزود: در خراسان رضوی مسجد سازی مطلوب است اما در مشهد این گونه نیست ، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی مسجد بسیار زیاد بود اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سرانه ساخت مسجد به شدت پایین است . در مشهد با فاصله های بسیار دور مسجد وجود دارد. در مراکز شهر هر 150 متر یک مسجد متوسط داریم و در بالاشهر هر 900 متر و در برخی جاها این فاصله بیشتر است .

رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان رضوی بیان کرد: ما ده راهبرد را برنامه ریزی و مبتنی بر هر راهبرد عملیات و اقدام تعریف کردیم و هر جه ارتباطات بیشتر شود چون هدف ما مشترک است در بسیاری عرصه ها کار را جلو می بریم.
سعی داریم موضوع مساجد را حول محور نهادهای حاکمیتی که ذیل آقا تعریف می شوند مانند کمیته امداد و سپاه و در بخش های دولتی با محوریت کانون مساجد کار را به حلو ببریم تا مدیریت آن متمرکز تر شود.

وی افزود: مسجد کانون محوری تربیت نیروی انسانی تمدن ساز و نهاد نقش آفرین در بستر سازی تحقق تمدن نوین اسلامی است و باید به این برسیم که مسجد ما چنین ویژگیهای دارد و کار در سطح طراز انجام شود و با بازگو کردن ظرفیت های مسجد موجب ورود و ایجاد شود.