خبرگزاری شبستان- گرگان، وضعیت منابع آبی گلستان خوب نیست، آبخوان های عمیق و کم عمق استان کاهش بیش از ۲۰۰ میلیون مترمکعبی را نشان می دهد و از طرف دیگر ۷۴ درصد ظرفیت سدهای استان خالی است.
مسئولان آب منطقه‌ای گلستان می گویند لازم است با متناسب با کاهش بارش ها و میزان ذخیره آب های سطحی و زیر زمینی، سطح زیر کشت محصولات نیز کاهش پیدا کند.
هنوز روزهای گرم تابستان از راه نرسیده مردم در برخی شهرها از جمله گرگان با قطعی های شبانه آب مواجه هستند البته که این مشکل از اردیبهشت ماه سال قبل تاکنون در برخی مناطق گرگان ادامه دارد.
بحران کم آبی نه فقط در بخش کشاورزی بلکه در حوزه محیط زیست و شرب هم پیامدهای سوئی را در استان گلستان به همراه داشته که سال گذشته اوج مشکلات شهروندان بود.
اما آمارها نشان می دهد گلستان در 2 دهه اخیر تقریباً 13 سال را با خشکسالی دست‌و‌پنجه نرم کرده و دیگر همه تصمیم گیران و تصمیم سازان ملی و استانی باید بپذیرند که این استان به شدت در معرض بیابانی شدن و خشک شدن منابع آبی قرار دارد.
از دیگر سو بیش از 300 هزار هکتار زمین در مناطق شمالی این استان در معرض بیابانی شدن قرار دارد و با وجود اینکه هر ساله در بخشی از این عرصه ها گیاهان مرتعی و علوفه کاشته می شود اما به علت کمبود بارش ها و شدت خشکسالی روند احیای این عرصه ها به کندی انجام می شود؛ در عین حال با تغییرات اقلیمی، بیابان‌زایی نیز شدت بیشتری گرفته است.
سال قبل گلستان خشکسالی شدیدی را تجربه کرد که در 50 سال اخیر کم‌سابقه بود و با فاصله نیم میلی متر در میزان بارندگی، گلستان سومین سال خشک در نیم قرن گذشته را پشت سر گذاشت.
امسال البته وضعیت بارش‌ها کمی بهتر شده و نسبت به سال گذشته و میانگین بلندمدت شاهد افزایش میزان بارش ها هستیم. اما این بارش ها نتوانسته وضعیت منابع آبی را در استان بهبود ببخشد که گواه آن کاهش ذخیره آب پشت سدهای استان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته و کاهش ذخیره آب در سفره های زیر زمینی است.
گرگان به همراه کرمان، تنها مراکز استان‌هایی هستند که هیچ منبع آب شرب پایداری (سد) ندارند. تا اینکه پس از سال‌ها دوندگی سد میرداماد (شصت کلاته) گرگان سال ۱۴۰۰ برای نخستین در بودجه دارای ردیف اجرایی شد.
با اینکه ساخت این سد برای شهر گرگان از نان شب هم واجب تر است اما نمی تواند همه نیاز شهر گرگان به آب شرب را تأمین کند و آن طور که مسئولان می گویند با بهره برداری از این سد تنها می‌توان 20 درصد از آب شرب مورد نیاز مردم این شهر را تأمین کرد.
این در حالی است که در اطراف شهر گرگان، روستاها و شهرهایی قرار دارند که مردم آن با کمبود یا در برخی روستاها با بی آبی مواجه هستند و در بیخ گوش مرکز استان، این روستاها که فاصله چند کیلومتری با شهر 350 هزار نفری گرگان دارند، با تانکر آبرسانی می‌شوند.
رفع مشکل آب شرب شهر گرگان و برخی شهرهای دیگر مانند آزادشهر که به شدت در تأمین آب با چالش مواجه هستند، نیازمند راهکارهای اضطراری و کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت است و آن طور که مسئولان می گویند همه این موارد در طرح جامع آبرسانی استان دیده شده است.
برخی اقدامات مانند حفر تعدادی چاه آب، اصلاح شبکه و جلوگیری از پرتی آب که مدیرعامل سابق آب و فاضلاب استان آن را حدود 18 درصد اعلام کرده بود به همراه تأمین حقابه های استان از سد استان‌های همجوار از جمله سد گله‌ورد در مازندران و سد شیرین‌دره در خراسان شمالی، هم باید مورد توجه جدی قرار داشته باشد.
اما راهکار میان مدت برای تأمین بخشی از نیاز آب شرب شهر گرگان، احداث سد شصت کلاته است که 80 میلیون مترمکعب به ظرفیت آب شرب استان اضافه می کند.
اما یک ظرفیت بزرگ و مغفول مانده برای کمک به رفع مشکل کم آبی استان گلستان وجود دارد و آن شیرین سازی آب دریای خزر است.
موضوعی که چند سالی است که از سوی آب منطقه ای مطرح شده و در نهایت سال گذشته و در روزهای پایانی کار دولت دوازدهم مجوز استفاده از آب خزر برای رفع مشکل شرب و کشاورزی به استان گلستان داده شد.
«سیدمحسن حسینی» درباره این موضوع اظهارکرد: در افق ۱۴۲۵ در استان به ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب شرب نیاز داریم که طبق برنامه ریزی انجام شده ۴۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب آن باید از طریق شیرین سازی آب دریا انجام شود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای گلستان با اشاره به مجوزی که وزارت نیرو سال گذشته در این زمینه صادر کرد، گفت: سال گذشته و در مرحله نخست وزارت نیرو مجوز شیرین سازی ۳۲ میلیون مترمکعب از آب دریای خزر را صادر کرد که می‌تواند ۱۶ میلیون مترمکعب آب شیرین از آن استحصال شود که به اندازه نیاز شرب ۲۰۰ هزار نفر است.
وی افزود: در سفر سال گذشته مدیرعامل وقت شرکت منابع آب به استان تصمیم براین شد تا مطالعات اولیه انجام و مدل مالی آن تهیه شود. آب منطقه‌ای استان هم پذیرفت تا انتهای دی ماه مطالعات را انجام دهد که این کار انجام شد و شرکا مهندسی آب و فاصلاب این مطالعات را در کمیته فنی مطرح کرد که مصوبه آن گرفته شد.
حسینی با بیان اینکه ۲ مرحله دیگر از مطالعات و تصویب آن باقی مانده است، اظهارکرد: این فرآیند مقداری زمانبر است و به هرحال محیط زیست هم الزاماتی دارد که مطالعات آن باید انجام شود چرا که این مجوز برای نخستین بار داده شده و تاکنون از طرفیت دریای خزر برای شیرین سازی استفاده نشده است.
وی با تاکید بر اهمیت مطالعات زیست محیطی در خصوص شیرین سازی اب دریای خزر گفت: بحث براین است تا زمانی که این مطالعات به جمع بندی نرسد مرحله بعد که فراخوان سرمایه گذار بخش خصوصی است با مشکل مواجه خواهد شد. در همین باره قرار شد تا جلسه ای با رئیس یا معاونان سازمان محیط زیست داشته باشیم تا بتوانیم هر دو مرحله را همزمان جلو ببریم.
مدیرعامل آب منطقه‌ای گلستان تاکید کرد: شیرین سازی طرح فوری و اضطراری نیست اما تا سال ۱۴۲۵ حتما باید به نتیجه برسد تا بتوانیم بخشی از آب شرب موردنیاز استان را از طریق آن تامین کنیم.
نظر شما