اردشیر صالح پور، پژوهشگر و استاد دانشگاه در گفتگو با خبرنگار شبستان گفت: تعزیه یکی از مهمترین و خاص ترین هنرهای ما ایرانی هاست و من خودم به شخصه آنچنان به این هنر والا، دلبستگی دارم که آن را مایه مباهات و افتخار می دانم.
صالح پور افزود: در گذشته مردم توجه بیشتری به این هنر اصیل ایرانی اسلامی داشتند و به همین مناسبت ما شاهد ساخت و پیدایش تکیه های بسیار زیادی در سطح شهر تهران بودیم به عنوان نمونه می خواهم بگویم که در حال حاضر تماشاخانه های پایتخت به زور از تعداد انگشتان دست فراتر می روند و این در حالی است که در دوران اوج هنر تعزیه ما در همین شهر تهران بیش از 200 تکیه داشتیم که همه روزه در آن تعزیه اجرا می شد.
این پژوهشگر تعزیه خاطرنشان کرد: این نکته را نیز باید متذکر شوم، تکیه به مکانی می گویند که در آن تعزیه اجرا می شود و فضای آن به صورتی است که هم سکویی برای اجرای نمایش و هم فضایی که تماشاگران بتواند به راحتی تعزیه را نگاه کنند را هنگام ساخت در نظر می گرفتند.
وی در ادامه بیان کرد: نسخه های مختلفی از تعزیه ها وجود دارد که نوع روایت آنها مربوط به حوزه هایی است که تعزیه در آنجا به اجرا در می آمد و به همین دلیل ما نسخه های بسیار زیادی در اختیار دارم که سوای رعایت اصول تعزیه، شیوه های مختلف آوازی و شعری را در آنها مشاهده می کنیم.
صالح پور گفت: تعزیه تنها نمایش جهان اسلام است و این هنر، هنری صددرصد ایرانی اسلامی است و جوهر اندیشه ایرانی و شیعه را به راحتی می توان در آن مشاهده کرد، زیرا ایرانیان همیشه دنبال عدالت و عدالت خواهی و آزادی خواهی بودند و تمامی بزرگان دینمان مانند امام علی (ع) مظهر عدالت و امام زمان (عج) برقرار کننده عدالت در جهان هستند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: نقاشی های قهوه خانه ای و پرده های نقالی در واقع شرح صحنه های تعزیه هستند که براساس روایت ها و اجرا ها به عنوان نقاشی های قهوه خانه ای و نقالی پدید آمدند.
صالح پور اظهار داشت: تعزیه در حفظ موسیقی ایرانی نقش تعیین کننده دارد و بسیاری از روایت های آوازی و ردیفی موسیقی ما بدون وجود تعزیه حفظ نمی شدند.
وی افزود: اولین نشانه های تاریخی اجرای تعزیه را به دوره صفویه نسبت داده اند، اما اولین سند مکتوب اجرای تعزیه مربوط به سفرنامه های مستشرقین اروپایی می شود که مربوط به دوره زندیه است، اما این هنر در دوره قاجاریه خصوصاً عصر ناصری به اوج و کمال خود می رسد و تکیه دولت به عنوان مهمترین مکان اجرای این نمایش مذهبی در همان عصر ساخته می شود.
وی در ادامه افزود: اما متاسفانه اجرای تعزیه در دوره پهلوی اول ممنوع اعلام می شود که به هیچ وجه به نفع این هنر و فرهنگ ایرانی نبود، بعد از این رویداد آنهایی که عشق و ارادت به امام حسین (ع) داشتند کم کم مجبور شدند از تکیه ها به شهرها و روستاها پناه ببرند و تعزیه را در آنجا با امکانات کمتر و شبیه خوانان غیر وارد اجرا کنند که این مساله هم در کوتاه و بلند شدن نسخه ها تاثیر داشت.
این پژوهشگر افزود: من برای جمع آوری مجموعه پیشخوانی در تعزیه مجبور شدم از آخرین بازمانده های این هنر که هنوز به صورت سینه به سینه آوازها و نوحه ها و اشعار و شیوه بازی را حفظ کرده اند کمک بگیرم که از این بابت بسیار خوشحالم که توانسته ام مجموعه ای را با رعایت و حفظ همه اصول جمع آوری کنم، البته این مجموعه صوتی کتابی را نیز به همراه دارد که به شرح همه موارد ضبط شده می پردازد.
صالح پور تصریح کرد: امروزه از میان نسخه ها و شیوه های رایج می توان به تعزیه تهران، کاشان، قزوین، طالقان، اصفهان اشاره کرد.
پایان پیام/
نظر شما