خبرگزاری شبستان- سرویس فرهنگی- مریم داوری: غدیر خم یکی از مهم ترین وقایع تاریخی است.پیامبر اسلام(ص) در ذیقعده سال دهم هجری همراه هزاران نفر برای انجام مناسک حج عازم مکه شدند. پیامبر اکرم(ص) در این سفر که بعدها به حجة الوداع و حجة البلاغ معروف شد، در محلی به نام غدیر خم،حضرت علی(ع) را به عنوان ولی و وصی خود معرفی کردند. سالروز این واقعه در بین شیعیان به عید غدیر خم شهرت یافت. در مورد این واقعه کتابهای بسیاری برای گروه های سنی مختلف اعم از کودک، نوجوان و بزرگسال نوشته شده است.گفتگویی با علی باباجانی در مورد کتابهایی که با محوریت غدیر نوشته شده است، ترتیب دادیم. باباجانی از نویسندگان و شاعران خردسال، کودک و نوجوان است. وی کتاب هایی همچون اتل متل یه بابا، سیب و بستنی، بهار کی می آید، دو تکه ماه، حنانه، یک نفر تو را دوست دارد، منهای یک، حیات پاکان، آینه نازنین، دنیا هدیه می خواهد و تو را صدا می زنم را به رشته تحریر درآورده است. وی در جشنواره های بسیاری مانند مطبوعات کودک و نوجوان، امام رضا، نهج البلاغه، ره آورد، سرزمین نور و مستور برگزیده شناخته شده است. متن گفتگو با علی باباجانی بدین شرح است:
تا چه اندازه در قالب داستان و شعر به غدیر خم پرداخته شده است؟
از همان زمان که غدیر اتفاق افتاد، شاعران دست به کار شدند و شعرهای زیادی در مورد این واقعه سرودند. یک سری از این اشعار در آثار علامه امینی در کتاب الغدیر آمده است. بعد از ورود اسلام به ایران، شاعران ایرانی نیز در مورد غدیر شعرهای زیادی سرودند. از فردوسی، مولانا و سعدی گرفته تا شاعران معاصر اشعار زیادی در مورد غدیر سروده اند. در حال حاضر اتفاقات خوبی در این حوزه افتاده است و بسیاری از ناشران در کشورمان در مورد غدیر کتاب در قالب شعر و داستان چاپ کرده اند.
کیفیت کتاب هایی در مورد غدیر چاپ شده ست را چطور ارزیابی می کنید؟
یک سری از کتاب هایی که در مورد غدیر منتشر شده است، فقط روایت گری ماجرای غدیر است. در برخی از کتاب ها نیز یک سری اشتباهات تاریخی وجود دارد؛ به عنوان مثال محل واقعه غدیر جایی بیرون از شهر بوده است و نخل و درخت دیگری وجود نداشته است اما در برخی از تصویرگری ها، می بینیم که درختان زیادی نشان داده شده است. علاوه بر این نیاز است که نگاه جدیدی به واقعه غدیر خم شود و تنها روایت گری در این حوزه صورت نگیرد.
اشعاری که در مورد غدیر سروده شده است را چگونه می بینید؟
اشعاری که در مورد غدیر سروده شده است را بررسی کردم. سه نوع شعر در این حوزه وجود دارد؛ یک سری شعرهای دم دستی و شل و وارفته. یک نوع دیگر شعرهایی است که غدیر از زبان شاعرانه روایت شده است و توصیف درستی صورت گرفته است. در نوع سوم نگاه متفاوت تری به غدیر شده است و در واقع بیشتر به اتفاقاتی که امروز در مورد غدیر رخ می دهد مانند جشن های غدیر پرداخته شده است. به هر حال نیاز است که کارهای مهم تر و بهتری در مورد واقعه غدیر انجام شود. در هر دوره ای مخاطبان ما تغییر می کند و به تبع آن، زبان آنها عوض می شود. نیاز است که بر اساس زبان مخاطب اثر خلق کنیم، به عنوان مثال بنده کتابی 4- 5 سال پیش نوشته ام که مخاطبان آن زمان را در نظر گرفتم. مخاطبان من با پنج سال پیش متفاوت شده اند و من باید متناسب با مخاطب امروزی کتاب بنویسم.
چه ابعادی از واقعه غدیر مغفول مانده است؟
به نظرم در داستان ها و شعرها بیشتر به خود غدیر پرداخته شده است. شاعران و نویسندگان فقط به ماجرای غدیر پرداختند و اینکه پیامبر اکرم (ص) دست امام علی (ع) را گرفته اند و به عنوان جانشین و وصی خود معرفی کردند. برخی نویسندگان و شاعران اطلاعات تاریخی زیادی ندارند و فقط به خاطر رفع تکلیف خواستند کاری در این حوزه انجام بدهند اما عده ای دیگر کارهای خوب و عمیقی انجام داده اند. دوست نویسنده ای دارم به نام آقای فکور که ایشان روحانی نیز هستند. ایشان ماجراهای مختلف و زیادی در مورد غدیر روایت می کنند، اتفاقات بسیاری که قبل و بعد از غدیر رخ داده است؛ به عنوان مثال پیامبر اکرم (ص) روزی با امام علی (ع) در بازار می رفتند و پیامبر ایشان را به عنوان جانشین خود معرفی کردند. از این گونه اتفاقات که پیش درآمد غدیر بوده است در تاریخ زیاد است که در کتاب های ما مغفول مانده است. در حقیقت ما به پیش زمینه های غدیر و اتفاقات پس از آن نپرداختیم؛ به عنوان مثال ما واقعه جنگ تحمیلی را داریم اما مطالب بسیار کمی داریم در مورد اتفاقاتی که زمینه ساز جنگ تحمیلی بود. به تنش هایی که بین دو کشور ایران و عراق قبل از جنگ تحمیلی وجود داشت، پرداخته نشده است در صورتی که پرداختن به مقدمات یک ماجرا باعث درک بهتر آن ماجرا می شود. در مورد غدیر نیز همین مسئله را داریم زیرا به اتفاقات قبل آن پرداخته نشده است و صرفا به خود آن واقعه پرداخته شده است.
آیا شما کتاب یا کتاب هایی دارید که در مورد غدیر نوشته باشید؟
بنده یک کتاب در مورد غدیر نوشته ام. کتاب« در مسیر غدیر» را برای گروه سنی نوجوانان نوشته ام. در این کتاب به وقایع پس از ماجرای غدیر پرداختم. در آن به ترور پیامبر اکرم (ص) بعد از واقعه غدیر نیز پرداخته ام. این کتاب در حال حاضر به چاپ سوم رسیده است. کتاب دیگری که در مورد غدیر به رشته تحریر درآوردم، «جشن بزرگ برکه» نام دارد. این کتاب را برای گروه سنی کودک نوشتم که به چاپ سوم رسیده است. این کتاب تصویرگری شده بود و برای چاپ جدید ناشر آن را با طراحی و تصویرگری جدید چاپ کرد که متاسفانه در تصویرگری آن اشکالی وجود داشت. اشکالی که در بسیاری از کتاب های داستان دیده می شود و آن محل واقعه غدیر است که در کتاب ها سرسبز و دارای نخل های بسیار نشان داده می شود. بنده این را تذکر را به ناشر دادم که مشکل برطرف شود. به هر حال باید سعی کنیم که وقایع تاریخی از جمله ماجرای غدیر را به خوبی و بسیار عمیق برای مخاطبان با زبان ساده و روان تبیین کنیم. خوشبختانه در این دوره به این مسئله به خوبی پرداخته شده است و باید سعی کنیم کارهایی جدید با نگاهی نو و به روز انجام دهیم که برای مخاطبان امروزی جذاب باشد.
نظر شما