لرستان رنگ و بومی محرمی گرفت

خبرگزای شبستان_ خرم آباد، با توجه به جمعیت صد در صد شیعه استان لرستان، مردم این استان در هر شهر و روستای این روزها قبل از آغاز ماه محرم خود و شهر و دیار خود  را برای برگزاری سرور و سالار شهیدان آمادده می کنند.

عزداری مردم لرستان برای حسن بن علی (ع) به گونه ای خاص برگزار می شود و هر ساله در روز تاسوعا و عاشورای حسینی که اوج عزاداری مردم استان لرستان است، خیل انبوهی از خبرنگاران، عکاسان، فیلم سازان،  و مردم دیگر مناطق کشور به این استان سفر می کنند.

به رغم اینکه عزاداری مردم لرستان در هر شهر و منطقه این استان با نوای جان سوز خاصی برگزار می شود و اما شیوه های عزاداری مردم این استان در هر شهر و منطقه با هم متفاوت است.

مردم استان لرستان از هفته ای قبل از آغاز ماه محرم خمیه ها، تکیه های و جایگاه های عزداری در سطح خیابان ها دایر کرده و مساجد را برای برگزاری مراسم عزاداری حسینی آماده و سیاه پوش می کنند.

هم اکنون بازار شهرهای مختلف استان بخصوص بازار قدیمی شهر خرم آباد مملو از مغازه های فروش ابزار و وسایل عزادار ی از جمله پرچم سیاه، لباس سیاه محرمی، طبل ها عزادارای و ابزار و آلات مورد نیاز جهت عزاداری حسینی است.

جوانان لرستانی این روزها با شور و حالی وصف نشدنی از همان روزهای اول محرم با برپا کردن خیمه‌های عزاداری و نصب پلاکارد در جای جای این اس‍ت‍‍ان شیعه نشین بار دیگر ح‍‍ال و ه‍و ای ع‍‍اش‍ور ای‍‍ی را ب‍ه ت‍ص‍وی‍ر م‍‍ی‌ک‍ش‍‍ان‍ن‍د.

در این اقدام جوانان با تهیه پارچه‌های سیاه و داربست‌های فلزی به شیوه سنتی تکیه‌های عزاداری در سطح محلات مختلف دایر می‌کنند و افراد مسن‌تر نیز با آماده کردن ابزار عزاداری خاص این استان همچون زنجیز، چهل چراغ، علم عزاداری و بلندگوها و طبل‌ها خود را برای عزاداری امام حسین(ع) آماده می‌کنند.

مردم این دیار در این ایام با حضور در محل‌های عزاداری و تشکیل مجالس نوحه‌سرایی و سینه‌زنی به گرامیداشت این روزها می‌پردازند.

سینه‌زن‌ها و دسته‌های زنجیرزنی دسته دسته گردهم می‌آ‌یند و با کامل شدن هیئت‌ با تشکیل دو ستون به عزاداری می‌پردازند.

در خرم‌آباد تکایای محلی، محل خاصی از عزاداری جوانان این شهر است، قدیمی‌ترین تکایا که به استناد کتیبه آن دارای 150 سال قدمت است، در محله درب دلاکان خرم‌آباد قرار دارد که در حال حاضر نیز میعادگاه سوگواران حسینی است.

شروع مراسم عزاداری مردم خرم‌آباد با صدای ساز و دهل که آهنگ حزن‌انگیز (چمرونه) را می‌نوازد آغاز می‌شود، پس از نواخته شدن آهنگ چمریونه در محله‌ها و کوچه‌ها، دسته‌های عزادار که شامل سینه زنان و زنجیرزنان حسینی هستند، در خیابان ها به راه می‌افتادند تا به جایگاه اصلی شهر بروند.

سینه زنان خرم‌آبادی به شیوه‌ای خاص که ویژه مردم این شهر است سینه زنی می‌کنند، در این شیوه ابتدا سینه زنان نشسته و سینه می زنند بعد وقتی که نوحه خوان فریاد می‌زند( ای وا شهیدا به دشت کربلا) همگی سرپا می ایستند و ضمن جواب دادن به نوحه خوان با دودست و به شدت سینه می زنند.

مردم استان لرستان برای عزاداری محرم و ایام تاسوعا و عاشورا آداب و رسوم خاص و ویژه‌ای دارند که از جمله آنها می‌توان به چهل منبر و به گل افتادن، اشاره کرد.

مراسم چهل منبر یکی از رسوم خاص و منحصر به فرد خرم‌آباد است که در این مراسم که در روز تاسوعای حسینی برگزار می‌شود، زنان خرم‌آبادی به یاد اسارت حضرت زینب(س)، با پای برهنه و با نقابی بر صورت، از محله «باغ دختران» حرکت کرده و چهل شمع در خانه‌هایی که درب آنها باز است، روشن می‌کنند.

  
آیین به گل افتادن نیز که پیشینه این آیین مربوط به پیش از اسلام است که در ایران پیش از اسلام برای برگزاری مراسم سوگ بزرگان، قهرمانان و جوانان و عزیزترین درگذشتگان انجام می‌شده است، در استان لرستان نیز این آیین در سوگ عزیزان از دست رفته معمول بوده و در سوگ سرور و سالار شهیدان و یاران باوفایش انجام می شود.

 در این مراسم ابتدا خاک تمیز طاهر از مکانی تهیه می‌شود که عاری از هرگونه آلودگی باشد، سپس حوضچه‌هایی که معمولاً به دو شکل مربع و دایره ساخته می‌شود، بعد خاک های از پیش آماده شده را الک کرده و درون حوضچه می‌ریزند و آن را با گلاب های نذر شده و آب آماده می‌کنند.

در کنار حوضچه‌های گل، مقدار زیادی هیزم به‌صورت کپه بر روی هم انباشت می‌شود، این هیزم‌ها در روز عاشورا برای خشک کردن افرادی که به گل افتاده‌اند استفاده می‌شود.
عزاداری مردم خرم‌آباد در شب تاسوعا با حزنی خاص تا روز عاشورا ادامه دارد، حدود نیمه‌های شب عزادارانی که برخی نذر دارند وارد حوضچه‌های گل شده و بعضی تمام سر و صورت و حتی چشمان خود را آغشته به گل می کنند و به اصطلاح به گل می‌افتند.

برخی دیگر از عزاداران تنها سر و صورت و دو کتف و شانه خود را گل می‌زنند و در کنار شعله‌های آتش که به همین منظور تهیه شده خود را خشک می‌کنند و فرد به گل افتاده این وضعیت را تا ظهر عاشورا حفظ می‌کند.

آیین شام غریبان از دیگر آیین مردم لرستان در عزاداری سرور و سالار شهیدان است که این آیین تا سه شب پس از عاشورای حسینی برگزار می شود.

آیین های عزاداری مردم لرستان در طول دهه محرم توسط همه اقشار مردم این استان با هر فکر و سلیقه ای و در هر رده اجتماعی شامل غنی و فقیر برگزار می شود.

بسیاری از مردم این استان نیزکه به خاطر مشاغل خود در دیگر استان های کشور و حتی خارج از کشور به سر می برند تلاش می کنند دهه عزاداری حسینی و یا حداقل دو روز تاسوعا و عاشورا را در میان مردم این استان به عزاداری بپردازند.