زبان فارسی پیوند دهنده قومیت های مختلف کشورمان است/ زبان فارسی؛ مصون کننده فرهنگ

محمود پوروهاب به مناسبت روز شعر و ادب فارسی در پاسخ به این سوال که چه عواملی زبان و ادبیات فارسی را تهدید می کند به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان گفت: متاسفانه برخی از برنامه ها در صدا و سیما نه به زبان فارسی توجه نمی کنند بلکه به آن آسیب می زنند. بعضی از مجریان و گزارشگران صدا و سیما از واژه های انگلیسی و عربی استفاده می کنند و این مسئله می تواند تهدید بزرگی برای زبان و ادبیات فارسی باشد. صدا و سیما می تواند برنامه های مختلف برای گروهای سنی متفاوت برای آموزش و پاسداشت زبان فارسی برگزار کند و نقش مهمی در حفظ و صیانت از زبان و ادبیات مان داشته باشد.

کاهش آمار کتابخوانی؛ تهدیدی برای زبان فارسی

این نویسنده و شاعر کاهش آمار کتابخوانی را نوعی تهدید برای زبان فارسی دانست و افزود: آمار پایین مطالعه نوعی تهدید برای زبان و ادبیات فارسی محسوب می شود.کتابخوانی ضمن افزایش دایره واژگانی مخاطبان ، آنها را با ادبیات پیوند می دهد. بر این اساس فرهنگسازی در زمینه کتاب و کتابخوانی به نوعی صیانت از زبان و ادبیات فارسی هم هست.

وی با اشاره به ضرورت ترویج زبان فارسی در سایر کشورها بیان کرد: مسئله دیگر این است که ما برای حفظ صیانت و حتی گسترش زبان فارسی در بین همسایگان خود تلاشی نکردیم. حداقل می توانستیم با کشورهایی مانند افغانستان و تاجیکستان برنامه هایی داشته باشیم اما متاسفانه همکاری های ما با این کشورها ضعیف بوده است. می شود برای گسترش زبان فارسی در جهان کرسی هایی در دانشگاه ها ایجاد کرد. شنیده ام که بسیاری از دانشگاه های اروپایی که قبلا زبان فارسی تدریس می کردند در حال حاضر به جای زبان فارسی، زبان عربی تدریس می کنند.

ضرورت تشویق مردم به صیانت از زبان فارسی

پوروهاب خاطرنشان کرد: ما باید به نوعی مردم را به حفظ زبان فارسی تشویق کنیم. مردم باید بدانند که این زبان چه اهمیتی دارد. متاسفانه من در این سال ها ندیدم که جشنواره ای در راستای حفظ صیانت از زبان فارسی برگزار شود. در کشور ما جشنواره های آیینی بسیاری برگزار می شود و جای جشنواره و همایشی در حوزه پاسداری از زبان فارسی خالی است. با برگزاری جشنواره و همایش هایی در مورد حفظ و صیانت از زبان فارسی می توان توجه مردم را بیش از پیش به اهمیت زبان فارسی جلب کرد؛ ضمن اینکه در راستای چنین برنامه هایی شاعران و نویسندگان تلاش بیشتری برای حفظ و گسترش زبان فارسی خواهند داشت.

نویسنده کتاب هایی همچون با تو هوا خوب است، یک باغ لبخند، پر از بوی گلابی و صدای زلال بلال با اشاره به اینکه زبان فارسی، زبان فرهنگ ماست، افزود: اگر تاکنون زبان فارسی مغلوب زبان های دیگر نشده به خاطر این است که ما آثار بزرگی همچون شاهنامه فردوسی، بوستان و گلستان سعدی و کتاب های مولانا و اشعار فروغ و نیما را داریم. این کتاب ها سرمایه های فرهنگی ما محسوب می شود. در حقیقت ما گنجینه هایی داریم که باید در حفظ و حراست از آنها کوشا باشیم. ملتی که چنین گنجینه هایی دارد، مغلوب کشور و فرهنگ های دیگر نمی شود.

وی اظهار داشت: در جایی خواندم اگر یک ملت زندانی شود، کلید رهایی از آن زندان، زبان است. در کتاب خواندم که یک ایرانی از یک مصری پرسیده استک چه شد که شما زبان و سنت و فرهنگ خود را از دست دادید و دیگر مصر قدیم وجود ندارد. فرد مصری پاسخ داد: چون ما مثل شما شاهنامه نداشتیم، اگر شاهنامه داشتیم فرهنگ و سنت ما پایدار می ماند. این مسایل نشان می دهد که کتاب هایی همچون شاهنامه چقدر در حفظ فرهنگ ما موثر است و ما باید قدر چنین گنجینه هایی را بدانیم.

تخریب زبان و فرهنگ یکی از اهداف دشمنان است

پوروهاب با بیان اینکه باید توجه مردم را به اهمیت زبان فارسی جلب کرد، گفت: فرهنگستان زبان کارهایی می کند و واژگانی پیشنهاد می دهد اما به زعم من پنهان است و باید کارهای بیشتری انجام دهد. باید فرهنگ سازی شود و از طریق برنامه های متنوع به مردم اعلام شود که پاسداشت زبان فارسی از چه اهمیتی برخوردار است به خصوص در این دوره برخی از کشورها و دشمنان سعی می کنند زبان و فرهنگ ما را تخریب کنند. برخی از دشمنان زبان قومیت ها را پیش می کشند که به نوعی ارزش زبان فارسی را پایین بیاورند.

نویسنده امام گل ها و مردی که اسرار زمین را می دانست، خاطرنشان کرد: زبان قومیت ها ارزشمند است  اما داشته هایی دارد که در مقابل زبان فارسی زیاد نیست. آذری ها، گلیکی ها، لرها و کردهای سرزمین ما همگی آثار فراوانی در زبان فارسی دارند. زبان فارسی زبان ملی همه طوایف است. در واقع زبان فارسی باعث پیوند قومیت ها و ارتباط آنها چه از نظر نوشتاری و چه از نظر شفاهی می شود؛ به عنوان مثال آذری ها از قدیم کتاب های فراوانی به زبان فارسی داشتند. شاعران آذری خوبی داریم که شعرهای زیادی به زبان فارسی سروده اند که از جمله آنها می توان به شهریار اشاره کرد. مرحوم هوشنگ ابتهاج نیز شعرها و غزل های فارسی زیادی دارد. زبان فارسی مرکزیت است و باعث پیوند همه قومیت هاست. برخی شیطنت می کنند که از طریق پیش کشیدن زبان و لهجه قومیت ها به زبان فارسی لطمه بزنند.بر این اساس باید هوشیار بود و از زبانی که یکی از عوامل پیوند طوایف و قومیت های مختلف سرزمین مان هست، محافظت کرد.

زنده بودن زبان فارسی مصونیت فرهنگی ایجاد می کند

این نویسنده و شاعر اظهار داشت: تا زبان فارسی زنده است، ما از جهت فرهنگی مصون هستیم. باید از داشته های خود نگهداری کنیم. زبان و فرهنگ از مهمترین داشته های هر کشوری است. هر نهاد و سازمانی باید حد خود برای پاسداری از زبان و ادبیات فارسی تلاش کند و مردم را به مطالعه و صیانت از زبان تشویق و ترغیب کند.

پوروهاب با بیان اینکه باید به سرعت معادل های فارسی واژه های خارجی ساخته شود، عنوان کرد: قبلا تک واژه هایی مانند تلویزیون، کامپیوتر و رادیو وارد زبان فارسی می شد اما الان واژه های خوشه ای وارد می شود؛ به عنوان مثال کامپیوتر با ورود خود 50 کلمه جدید و خارجی را آورد.بر این اساس باید به سرعت واژهای درست و بجا ساخته و جایگزین کلمات خارجی شود.

ضرورت سریع معادل سازی برای واژه های خارجی

وی تصریح کرد: در همه کشورها می گویند دو چیز اصیل نیست، یکی نژاد و یکی زبان. کشورهای متمدن نژاد مخلوط دارند زیرا افراد از کشورهای مختلف در آنجا زندگی می کنند؛ به عنوان مثال در زبان آلمانی نیز واژه های عربی، ترکی و انگلیسی وارد شده است. در حقیقت هیچ زبانی وجود ندارد که خالص باشد مگر اینکه بگوییم آن کشور به نوعی بربر بوده و با هیچ قوم و کشور دیگری ارتباط نداشته است اما باید اندازه را نگه داشت. وقتی علم و تکنولوژی وارد می شود باید به سرعت واژه هایی که با آمدن آن می آید ترجمه و در اختیار مردم قرار گیرد؛ بدین ترتیب می توان از زبان صیانت کرد.