به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران، بیست و یکمین جلسه پایگاه نقد و بررسی کتابخانه مرکزی پارک شهر با عنوان نقد کتاب «نشخوار ذهنی» نوشته اتان کراس با حضور شاهین غفاری، مترجم کتاب و مهدی ملک محمد، منتقد اثر به میزبانی کتابخانه عمومی پارک شهر تهران و با همکاری کتابخانه عمومی مرحوم عراقچی تهران یکشنبه یکم آبان ماه در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.
غفاری، مترجم اثر در ابتدای این نشست در معرفی کتاب گفت: در این اثر نویسنده به خوبی از مستندات استفاده کرده و برخی از مثال هایی که می زند و افرادی که در کتاب از آن نام برده شده، واقعی است. نویسنده اشاره می کند که افراد لزوما نباید از تکنیک های دیگران استفاده کنند بلکه می توانند از تکنیک های ابداعی خودشان برای کمک به خود بهره مند شوند.
وی ادامه داد: هر انسانی می تواند خودش با توجه به مشکل و روحیاتی که دارد راه حل مشکلش را پیدا کند و از نشخوار ذهنی که به آن دچار شده، نجات پیدا کند. این هم نکته جالبی است که نویسنده به آن اشاره کرده است. این کتاب، اثری نیست که تنها یک بار خوانده شود و مخاطب می تواند با هر بار مطالعه این کتاب، نکاتی نو دریافت کند. من در مطالعه چندین باره کتاب هر بار به نکات تازه ای دست پیدا می کردم. پس اینکه نویسنده با سند سخن گفته و از سوی دیگر افرادی که در کتاب از آن ها نام برده شده واقعی هستند از نکات برجسته این کتاب است.
جادوی ذهن تمایز انسان با دیگر موجودات است
ملک محمد، منتقد اثر نیز در بخش دیگری از این نشست با اشاره به مزیت های کتاب «نشخوار ذهنی» عنوان کرد: در بین روانشناسان آمریکایی رایج است که کتاب را با داستان آغاز می کنند تا مخاطب را جذب موضوع کتاب کنند. نویسنده به درستی روی چالشی عمومی در روانشناسی دست گذاشته است. به اعتقاد نویسنده کتاب درست است که خشم و خشونت بد است اما گاهی برای زندگی بشری فایده ای هم داشته است؛ صدای درونی هم علی رغم برخی از مضراتش از گذشته تاکنون برای ما فایده هایی داشته است.
این روانشناس افزود: روانشناسان تکاملی معتقدند از ۷۰ هزار سال پیش که انسان در دشت های آفریقا یا غارها زندگی می کرده اگر توانایی نشخوار ذهنی نداشت بقایش مورد تهدید قرار می گرفت؛ چون انسان به لحاظ ابزار دفاعی بسیار ضعیف است؛ نه مانند یوزپلنگ قدرت زیادی در دویدن دارد؛ نه از لحاظ بدنی در سرما و گرما توانی دارد و نه ابزار جنگی در خودش دارد که بتواند حیوانان دیگر را بدرد. تمام آن چیزی که موجب تمایز انسان با دیگر موجودات شده جادوی ذهن است که عنوان یکی از فصول کتاب نیز هست.
ذهن انسان او را ارشد مخلوقات عالم کرده است
ملک محمد با بیان اینکه ذهن انسان او را ارشد همه مخلوقات عالم کرده، گفت: انسان در دورانی که تمدن وجود نداشت و در قبیله زندگی می کرد، همواره این فکر را داشت که یک انسان دیگر یا حیوان درنده برای صدمه زدن به او وجود دارد، این نشخوار ذهنی به یاری او آمد تا ابزارهای مقابله را اختراع کند. بنابراین انسان انتخاب می کرد بجنگد یا فرار کند. پس این نشخوار ذهنی به او کمک کرده است. انسان به ذات منفی نگر است و اگر یک ذهنی در خلأ باقی بماند و بدون هیچ فعالیتی باشد میل به منفی نگری و فاجعه انگاری دارد. ما در نشخوار ذهنی ریسمان سیاه و سفید را مانند مار می بینیم؛ بنابراین انسان با نشخوار ذهنی به خودش کمک می کند تا ابزار دفاعی درست کند.
«نشخوار ذهنی» اثر جامعی است
وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه نویسنده کتاب «نشخوار ذهنی» از هیچ موضوعی غفلت نکرده، یادآور شد: به عبارتی هر موضوعی که درباره نشخوار ذهنی در علم روانشناسی وجود داشته در این کتاب از آن نام برده شده و به همین دلیل اثر جامعی است.
این روانشناس ادامه داد: انسان ها همواره مضطرب هستند اما حیوانات دیگر نه. نشخوار ذهنی و صدای درونی به طور کلی چهار هزار کلمه در دقیقه است و سرعتی که افکار در ذهن دارد از سرعت نور بیشتر است. نویسنده کتاب هم بر این مساله صحه می گذارد و می خواهد ما را نسبت به این قدرت صدای درون آگاه کند و می گوید آگاه باشید که ما یک صدای درون داریم که علاوه بر اینکه می تواند مفید باشد، می تواند آسیب رسان هم باشد.
نشخوار ذهنی مانند باتلاق است
این روانشناس بیان کرد: نشخوار ذهنی مانند باتلاقی است که هر چه در آن دست و پا بزنیم بیشتر فرو می رویم. حتی اگر با دیگران درباره نشخوار ذهنی تان حرف بزنید می توانید دچار هم نشخواری شوید. نویسنده کتاب اشاره می کند که ما باید صدای درونمان را بنویسیم. وقتی جو جامعه خوب نباشد افکار منفی و نشخوار ذهنی منفی است. در توئیتر این فضا شدید است و باعث گسترده شدن یک نشخوار ذهنی می شود.
وی عنوان کرد: این کتاب قرار نیست افراد مبتلا به وسواس فکری را درمان کند و تنها می تواند راه حل های موقتی ارائه کند. گاهی برخی راه حل هایی که توسط روان شناسان ارائه می شود در کتاب های خودیاری وجود ندارد اما در عین حال در این آثار مسکن هایی برای مخاطب ارائه می شود. بنابراین کتاب های خودیاری قرار نیست جای روان درمانگران را بگیرند اما در کنار روان درمانگری می توانند مسکن هایی را ارائه دهند. از سوی دیگر بسیاری از افراد نیازی به حضور در کلینیک ندارند و با آگاهی می توانند مشکلاتشان را درمان کنند.
باید بپذیریم رنج سهم آدمی است
ملک محمد گفت: یک روانشناس در آمریکا، شادی میلیاردرهای آمریکایی را با شادی مردم عادی مقایسه کرده بود؛ نتیجه تحقیق این شد که میانگین این شادی ها تفاوت ندارد چون مثلا حتی افراد پولدار هم در رقابت با افراد پولدار دیگر، استرس و اضطراب دارند و این هیجان های منفی اساسا در هر سطحی که باشد کنش های طبیعی انسان ها است. ما باید بپذیریم رنج سهم آدمی است و اگر انسان رنج نکشد انسان نیست.
وی در ادامه سخنانش درباره تفاوت نشخوار ذهنی با وسواس توضیح داد و گفت: صدای درون فرد مبتلا به وسواس می گوید اگر دست را ۱۵ بار بشوید دچار خطر نمی شود، اما اگر این عدد کمتر شود فرد دچار اضطراب می شود. اما نشخوار ذهنی مساله عامه مردم است. وقتی ذهن را معطوف به حال می کنیم نشخوار ذهنی از بین می رود.
تحت تاثیر نشخوار ذهنی تمرکزمان را از دست می دهیم
ملک محمد با بیان اینکه ممکن است تحت تاثیر افکار منفی و نشخوار ذهنی تمرکزمان را درباره مسائل از دست دهیم و آن مسائل بحران آفرین شوند، گفت: بنابراین برخی از رویدادها ذاتا غم انگیز است و مهم این است که واکنش ما نسبت به این رویدادها چگونه است. باید ببینیم آیا آن رویداد را به سمت فاجعه می بریم و آن را به همه وجوه زندگی تعمیم می دهیم یا اینکه می توانیم آن بحران را مدیریت کنیم. پس باید مراقب باشیم که نشخوارهای ذهنی منفی باعث نشوند ما در یک چرخه بازخورد جهنمی بیافتیم و نتوانیم حقایق را درست ببینیم.
ادامه این نشست به پرسش و پاسخ اختصاص داشت.
گفتنی است، بیست و یکمین نشست پایگاه نقد ماهانه کتابخانه پارک شهر با نقد و بررسی کتاب «نشخوار ذهنی» با تقدیر از مترجم و منتقد اثر به کار خود پایان داد.
نظر شما