خبرگزاری شبستان- خراسان رضوی- مرضیه وحدت؛ حضرت معصومه به عنوان یک بانو ویژگی هایی داشت که باید بعنوان الگو در جامعه مطرح و گفتمان سازی درباره شخصیت تراز اول این بانوی بزرگ و عالمه صورت گیرد تا جوانان در الگو گیری به این اسوه ها توجه نمایند ؛ در زمینه بانوان در هر نقشی که داشتند الگو کم نداریم از حضرت خدیجه و حضرت صدیقه طاهره و حضرت زینب وام کلثوم و حضرت فاطمه معصومه و مادران ائمه و دخترانشان همه اینها در زندگی خود و در عصر خود نمونه و اقداماتشان قابل تبیین و الگو سازی هستند که تربیت نسل آینده بر محور شخصیت آنها عملی شود. به مناسبت رحلت حضرت فاطمه معصومه (س) این خبرگزاری با حجت الاسلام والمسلمین امیرعلی حسنلو استاد سطوح عالی حوزه و مدیر گروه تاریخ وسیره ی مرکز مطالعات وپاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه گفتگویی داشته که در ادامه می خوانید:
با توجه به نقش مهم بانوانی چون حضرت خدیجه (س) و حضرت فاطمه (س) و حضرت معصومه در ترویج و گسترش اسلام بفرمایید بانوان چگونه می توانند در جامعه نقش موثری در این خصوص ایفا کنند؟
بانوان در پیشرفت وترقی جامعه وتربیت نوجوانان وآینده کشور از این نقشی که در نهاد خانواده دارند سهم بسیار بزرگی دارند ؛ لذا پیامبر ما در تغییر فرهنگ جاهلی به فرهنگ اسلامی اولین توجه خود را از بانوان شروع کرد وهمسر او خدیجه دومین شخصیت دین اسلام از نظر حمایت از دین بود ؛ لذا توجه به بانوان و نقش تعیین کننده آنان در اصلاح آسیبها و رهایی از بحرانها وپیشگیری از جرائم مهم لازم است.
نهاد خانواده وقتی مستحکم است که نقش یک بانو در آن دیده شود لذا تربیت دختران که بانوان آینده کشور هستند و بقای فرهنگ و جامعه وآینده مترقی بخ سهمی است که بانوان ومادران این سرزمین می توانند ایفا کنند ؛ لذا مراکز تقنین نقش تربیتی بانوان تربیت شده را در تربیت جامعه باید به صورت برجسته تر ببینند و به آنها بها دهند ؛ زن در اسلام عنصر مهمی است که باید به آن توجه شود.
حضرت معصومه به عنوان یک بانو ویژگی هایی داشت که باید بعنوان الگو در جامعه مطرح و گفتمان سازی درباره شخصیت تراز اول این بانوی بزرگ و عالمه صورت گیرد تا جوانان در الگو گیری به این اسوه ها توجه نمایند ؛ در زمینه بانوان در هر نقشی که داشتند الگو کم نداریم از حضرت خدیجه و حضرت صدیقه طاهره و حضرت زینب وام کلثوم و حضرت فاطمه معصومه و مادران ائمه و دخترانشان همه اینها در زندگی خود و در عصر خود نمونه و اقداماتشان قابل تبیین و الگو سازی هستند که تربیت نسل آینده بر محور شخصیت آنها عملی شود.
علت هجرت حضرت معصومه (س) از مدینه به خراسان چه بود؟
حضرت نمونه از این بانوان ودختران است که به شدت مطیع امام خود و تحت تربیت دو امام معصوم بزرگ شده و در سنین خردسالی ونوجوانی قادر به پاسخ سئوالات شرعی شیعیان را بود که وقتی پدرش امام کاظم از این پاسخ ها آگاه شد و رویت فرمود جمله معروف رسول خدا را در حق دخترش معصومه فرمود « فداها ابوها» پدرش فدای او باد.
پس از پدر سالها تحت تربیت برادرش امام رضا علیه السلام قرار داشت و پس از هجرت اجباری به شوق دیدار برادر به سوی ایران حرکت نمود این خود نماد وسنبلی است از حرکت زینب وار حضرت معصومه در راه جهاد تبیین و جهاد فرهنگی که شوق ایرانیان به اهل بیت را دریافته وبه سوی ایران رهسپار گرید.
اطاعت از امام و فرمانبرداری از امام زمانش اورا به سوی ایران کشاند و این سفر به اشاره وتایید امام بود چنانکه امام زادگان فرزند موسی بن جعفر در هجرت به ایران وعلاقه به ایرانیان ممتازند وخدمات علمی و فرهنگی آنان در ایران بی نظیر است واین امام زادگان که امروز مورد حسادت شدید دشمنان دین هست یک علتش همین توجه معنوی مردم به این مراکز است.
این مراکز سنگر و کانون علم وفرهنگ و پایگاه ترویج مکتب اهل بیت بوده است ؛ وقتی امامان شیعه در حصر حبس قرار دارند امام زادگان به سوی ایرانیان می آیند وایرانیان عاشق اهل بیت از آنان استقبال می نمایند.
نقش حضرت معصومه (س) در پیروی از ولایت چه چگونه بود؟
نقش حضرت معصومه بعنوان بانویی که عاشق ولایت است چونان زینب است که عاشق امام حسین ومطیع محض اوست که هرگز از او جدا نشد ؛ معصومه پیام مکتب اهل بیت را در حلقه ولفافه عشق ومحبت به برادر وامام زمانش به مرکز ایران آورد واز این شهر به تمام دنیا این محبت پرتو افکنی می نماید ؛ لذا دشمن این مراکز اهل بیت را نشانه می گیرد اما شکست او از همانجا کلید خواهد خورد.
حضرت معصومه (س) ویژگی های منحصر به فردی دارد که هیچ یک از امام زادگان ندارند ؛ حرم آن حضرت وقبر نورانیش برکات بزرگی دارد که در کمتر نقطه ای از زمین می توان یافت ؛ بی مبالغه است که گفته شود یکی از مقدس ترین اماکن روی زمین ومعادل دیگر اماکن مقدس دنیاست ؛ در ميان امام زادگان ايران و شهرقم وفرزندان حضرت امام موسي (عليه السلام) که نورافشاني مي کنند، ماه تاباني که همه آنها را تحت الشعاع انوار درخشان خود قرار داده ، تربت پاک شفيعه محشر، کريمه اهل بيت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ دخت گرامي موسي بن جعفر، حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ مي باشد.
حضرت فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ از جهت شخصيت فردي و کمالات روحي در بين فرزندان موسي بن جعفر ـ سلام الله عليها ـ بعد از برادرش، علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ در والاترين رتبه جاي دارد. اين در حالي است که شيخ مفيد و ديگران فرزندان دختر امام کاظم ـ عليه السّلام ـ حداقل هجده تن بوده اند و فاطمه در بين اين همه بانوي مکرمه سرآمد بوده است.
حاج شيخ عباس قمي درباره دختران موسي بن جعفر مي نويسد: "برحسب آنچه به ما رسيده، افضل آنها سيده جليله معظمه، فاطمه بنت امام موسي ـ عليه السّلام ـ معروف به حضرت معصومه است" اما شيخ محمد تقي تستري در "قاموسي الرجال" فضيلت وي را نه تنها در بين دختران، بلکه پسران حضرت غير از امام رضا ـ عليه السّلام ـ بي نظير مي داند و مي نويسد: "در ميان فرزندان امام کاظم ـ عليه السّلام ـ با آن همه کثرتشان، بعد از امام رضا ـ عليه السّلام ـ کسي هم شأن حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ نيست.
حضرت معصومه (س) چگونه شخصیتی بودند و چه مقام هایی برای ایشان ذکر شده است؟
بي گمان اين نحوه اظهار نظرها و نگرش به شخصيت فاطمه دختر موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ بر برداشتهايي استوار است که از متن روايات وارده از ائمه به دست آمده است. رواياتي که مقامهايي را براي فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ برشمرده اند مقامي که نظير آن را براي ديگر برادران و خواهران وي ذکر نکرده اند و به اين ترتيب نام فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ را در شمار زنان برتر جهان قرار داده اند.
از خصوصياتي که آن حضرت را از ديگر امام زادگان جدا مي کند، چیست؟
شرافت خانوادگي، تأثير شخصيت پدر و مادر در روح و جسم فرزندان را نمي توان انکار کرد، اين تأثيرپذيري در وجود فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ از برجستگي خاصي برخوردار است. اواز هر دو طرف (پدر و مادر) فضايلي را به ارث برد که تنها برادرش علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ آنها را به صورت کامل در خود جمع کرده بود و به نظر مي رسد بتوان سربرتري شخصيت والاي فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ بر ديگر فرزندان حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ را در همين نکته يافت که فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ مانند برادرش از هر دو طرف پاکيزه ترين خصال و ويژگيها را به ارث برد با وجود بانوان ديگري در خاندان امام کاظم ـ عليه السّلام ـ گويي "نجمه" ستاره پر نور بانوان امام کاظم است که به سان پرفروغ ترين ستاره ها مي درخشد و به راستي که تمام فروغش را به دو پاکيزه گوهرش، علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ و فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ منتقل کرد.
مطالعه سيره ائمه گواهي مي دهد که طهارت و پاکي مادر شرط اساسي براي گزينش مادران امامان بوده است و سعادتي که نصيب فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ شده اين بود که مادرش، مادر امام رضا ـ عليه السّلام ـ نيز بود. لذا از هر آلودگي در هر اندازه اش به دور ماند.
شفاعت گسترده، بالاترين جايگاه شفاعت از آن رسول گرامي اسلام است، اما دو تن از بانوان خاندان رسول مکرم شفاعت گسترده اي دارند که بسيار وسيع و جهان شمول است و مي تواند همه اهالي محشر را فرا گيرد: 1 . خاتون محشر، صديقه اطهر، حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ 2 . شفيعه روز جزا حضرت فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ
در مورد شفاعت گسترده حضرت فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ طبق احاديث منقول از اهل سنت و شيعه هيچ شکي نيست. اما در مورد حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ از جهت گستردگي شفاعت، هيچ کس ـ حداقل هيچ بانويي ـ به شفيعه محشر معصومه نمي رسد، که امام جعفر صادق ـ عليه السّلام ـ در اين رابطه مي فرمايد: "تدخل بشفاعتها شيعتنا الجنه باجمعهم" با شفاعت او همه شيعيان ما وارد بهشت مي شوند.
ويژگي هاي ديگر مثل عصمت، محدثه بودن، ورود زيارتنامه مخصوص، و ... باعث شده که حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ از ديگر امام زادگان و برادران وخواهران پيشي گيرد. و همچون ستاره اي درخشان در اين آسمان بدرخشد و صاحب شأن و مقام خاصي بشود همان طوري که امام رضا ـ عليه السّلام ـ در فقره اي از زيارتنامه آن حضرت مي فرمايد: "فان للک عند الله شانا من الشان" يعني تو در محضر الهي شأن و منزلت وصف ناپذيري داري، که بر خاک نشينان اين عالم قابل تصور نيست و تنها خدا و پيامبر و اوصياء طاهرينش بر آن واقفند.
ویژگی و امتیاز منحصر به فرد دیگر اینکه زیارت آن حضرت است که ثواب آن پاداش و جایزه بزرگی دارد : متن دقیق روایات استحباب زیارت وپاداش آن بایر استفاده بیشتر مخاطبین ذکر می گردد : حضرت معصومه تنها امام زاده ای است که امامان معصوم به زیارت آن حضرت تاکید کرده وپاداش زیارت آن حضرت را معادل با بهشت دانسته اند: بَلْدَةُ قُمَّ وَ سَتُدْفَنُ فِيهَا امْرَأَةٌ مِنْ أَوْلَادِي تُسَمَّى فَاطِمَةَ فَمَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ قَالَ الرَّاوِي وَ كَانَ هَذَا الْكَلَامُ مِنْهُ قَبْلَ أَنْ يُولَدَ الْكَاظِمُ عَلَيْهِ السَّلَامُ امام صادق (ع) قبل از تولد امام کاظم (ع)ضمن تبیین جایگاه قم وقداست آن به جهت دفن فاطمه معصومه درآن ؛ پاداش زیارت این با نو را ورود به بهشت معرفی کرد.
«عَنْ سَعْدِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا ع عَنْ زِيَارَةِ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع بِقُمَّ فَقَالَ مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ » سعد اشعری که از بزرگان قم بوده است واز علمای بزرگ وصاحب نام که از اصحاب بزرگوار ائمه است از امام رضا(ع) درباره زیارت قبر فاطمه معصومه در قم سئال نمود امام فرمود پاداش آن بهشت است.
«عَنِ ابْنِ الرِّضَا ع قَالَ مَنْ زَارَ قَبْرَ عَمَّتِي بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّةُ » امام جواد (ع) فرمود هرکس قبر عمه ام را در قم زیارت کند پادش او بهشت است ؛ زیارت با معرفت وبا حفظ جوانب ولوازم زییارت وشروط مخصوص آن مانند دیگر زیارات که اجتنباب از محرمات ومراقبت از واجبات ورعایت حقوق الناس از مهمترین شرایط قبولی زیارت وحفظ ثواب آن است.
قداست شهر قم را می توان از وجود حضرت معصومه دانست، از برکات حضور ایشان در ایران و قم بفرمایید؟
موقعیتی وبرتری جایگاه شهر مقدس قم وقداست وبرکات آن از وجود حضرت معصومه (س) است ؛ یکی از برکات حضور حضرت معصومه در ایران وقرار گرفتن قبر شریفش در قم حوزه سترگ قم است که در سایه این بانوی کریمه صدها دانشمند وعالم بزرگ تربیت یافته ودر تولید علوم الهی وگسترش آن کوشیده اند.
اهل قم باید قدرشناسی کنند از حرم این بانوی بزرگ که نام آنها به جهت قبر این بانو در معراج نبوی گفته شده است وآیاتی از قرآن در شان این شهر مقدس توسط امام معصوم تفسیر شده است.
ویژگی مهم دیگر حضرت معصومه این است که کراماتي که از آن حضرت وقبر شریفش به همه مسلمانان وعلاقه مندان اهل بيت واهل علم ومراجع عظام رسيده که بی مانند است که همه اهل دل آشنا هستند وهمه مردم این نورانیت را با جان ودل احساس کرده اند.
معروف است ملا صدرای بزرگ که در کهک قم در تبعید به سر می برد در نوشتن اسفار وقتی با مشکلات وغوامض فلسفی گیر می کرد با استعانت از معنویت ونورانیت حرم کریمه اهل بیت این مشکلات علمی را حل می کرد ؛ همه مراجع خاطراتی شبیه آن را دارند ؛ همه طلبه ها ودانشجویان از این خاطرات زیاد دارند که اگر نوشته شود بی تردید به دهها مجلد می رسد.
.
نظر شما