آزادسازی سوسنگرد تجلی بصیرت و تکلیف گرایی بود

خبرگزاری شبستان _ گروه سیاسی_ فرزانه تهجا: حماسه آزادسازی سوسنگرد از جمله نقاط درخشان، تاریخی و الهام‌بخش دوران پرفراز و نشیب دفاع مقدس است که با اراده راسخ رزمندگان اسلام و هوشمندی امام خمینی (ره) و بصیرت رهبر انقلاب در تصمیم درست به ثمر نشست و درس ایستادگی و پایداری را به مردمان این دیار کهن یادآوری کرد. در آخرین روز شهریور ۱۳۵۹ در حالی که چند ساعت از ظهر گذشته بود، ارتش رژیم بعثی با استعداد بالغ بر ۱۲ لشکر به نوار مرزی غرب ایران از شمالی‌ترین نقطه تا جنوبی‌ترین آن هجوم آورد.

در این تهاجم، ارتش بعث با توان نظامی شامل لشکرهای ۳، ۹ و ۱۰ زرهی ۱ و ۵ مکانیزه و تیم‌های ۳۱ و ۳۳ نیروی مخصوص از سه محور به جبهه جنوب حمله کرد. هدف اصلی متجاوزان در محور شمالی جبهه جنوب، دستیابی به شهر راهبردی دزفول در محور میانی اشغال شهر اهواز و در محور جنوبی افزون بر تصرف سواحل شمالی اروندرود، اشغال شهرهای خرمشهر و آبادان در قسمت شرقی اروند رود بود.

هنگامی که خبر اشغال سوسنگرد به امام خمینی(ره) می رسد، ایشان در پاسخ فرمودند: فردا سوسنگرد باید آزاد شود. به همین دلیل در حالی که جبهه سوسنگرد وضعیت بحرانی و حساسی داشت، رزمندگان جوان و انقلابی به پیام مراد خود لبیک گفتند و برای اجرای فرمان امام(ره) برای دفع تجاوز دشمن آماده شدند. در همین رابطه گفتگوی اختصاصی با امیر محمدرضا فولادی، رییس سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس به شرح زیر ارایه می شود.

عملیات آزاد سازی سوسنگرد را چگونه ارزیابی می کنید؟

یکی از وقایع تاریخی، حماسی و حساس دوران هشت سال دفاع مقدس که تاثیر بسزایی در روند جنگ تحمیلی داشت و آثار و برکات زیادی بر جای گذاشت، حماسه آزادسازی سوسنگر بوده است. سوسنگرد پایتخت غیرت و مقاومت است که در 26 آبان 59 شهرت بلندی پیدا کرد. شهر سوسنگرد در مسیر یکی از محورهای تهاجم اصلی رژیم بعث قرار داشت که آن محور چزابه - بستان، سوسنگرد به سمت اهواز بود.

تصور دشمن از فتح خرمشهر و خوزستان چه بود؟ دشمن بعد از ناکامی در فتح خرمشهر چه تصمیمی گرفت؟

دشمن بعد از اینکه در رسیدن به خرمشهر ناکام ماند به مدت 34 روز پشت دروازه های این شهر ماند و تمام نیروهای خود را در محور چزابه گذاشت تا بتواند از طریق سوسنگرد به اهواز برسد؛ حتی در موضوع تصرف سوسنگرد فرمانداری نیز برای آنجا پیش بینی کرد اما نیروهای جمهوری اسلامی ایران متشکل از نیروهای لشکر 77 و گروه رزمی 148، گروهانی از تیپ 2 لشکر 92 در مقابل آنها بودند.

در مورد اجرای عملیات آزاد سازی سوسنگرد توضیح بفرمایید؟ نقش بنی صدر در ایجاد مانع برای برگزاری این عملیات چه بود؟

نیروهای ستاد جنگ های نامنظم شهید چمران، نیروهای پاسدار، ارتش و بسیجی، نیروهای مردمی از سوسنگرد نیز در این جنگ حضور داشتند و در نهایت در عصر ۲۵ آبان در محل ستاد عملیاتی لشکر 92 مقامات کشوری و لشکری از جمله مقام معظم رهبری، شهید فلاحی که رییس ستاد ارتش بود، مرحوم ظهیرنژاد فرمانده نیروی زمینی ارتش و مهندس غرضی که استاندار خوزستان بود به همراه فرمانده لشکر 92 برای آزادی سوسنگرد تصمیم گرفتند و نتیجه آن شد که چندین یگان از لشکر 92 به عنوان احتیاط حضور داشته باشند. از تیپ 2 لشکر 92 که امروزه به لشکر 292 مشهور است و در دوران دفاع مقدس بیش از 700 شهید را تقدیم نظام جمهوری اسلامی کرده است نیز در این عملیات حضور داشتند..

قرار شد مرحوم سرهنگ قاسمی نو،  فرمانده لشکر 92 طرح این عملیات را بنویسد و در بیست و ششم آبان در اولین ساعات روز این طرح اجرا شود. با وجود اینکه این جلسات تشکیل شد و تصمیماتی گرفته شد، بنی صدر که در آن زمان مسئولیت فرماندهی کل قوا را داشت، اجازه بکارگیری تیپ 2 لشکر 92 را در این حوزه نداد و مخالفت کرد و گفت این تیپ برای جای دیگری مورد نیاز است و این خبر وقتی به گوش مقام معظم رهبری رسید، رهبر انقلاب با بیت امام (ره) تماس گرفتند و با مرحوم اشراقی صخبت کردند و دستور بنی صدر را به گوش امام رسانده و کسب تکلیف کردند. امام (ره) در آنجا جمله ای تاریخی عنوان کردند و فرمودند "باید تا همین فردا سوسنگرد آزاد شود و تیمسار فلاحی خود باید مباشر عملیات باشد" و این جمله 12 شب روزی که قرار بود فردایش عملیات برگزار شود و کنسل شده بود به دست مقام معظم رهبری رسید. رهبر انقلاب در 12 شب اقدام به نوشتن دو نامه می کنند و یک نامه برای فرمانده لشکر 92 و نامه دیگر برای شهید فلاحی، فرمانده ستاد که در دزفول مستقر بود و دستور امام (ره) را به آنها ابلاغ می کنند و می گویند این عملیات باید فردا برگزار شود.

نقش شهید فلاحی و مرحوم قاسمی نو را در آزادی سوسنگرد چه بود؟

شهید فلاحی و مرحوم قاسمی نو ، علی رغم آنکه بنی صدر دستور داده بود که حق استفاده از تیپ 2 لشکر 92 را ندارید به محض دریافت دستور امام (ره) که" فردا باید سوسنگرد آزاد شود"؛ بلافاصله به تیپ 92 دستور آماده باش دادند و پیش بینی های لازم صورت گرفت و ساعت پنج صبح عملیات آغاز شد و از خط عبور کردند. این عملیات بزرگ با مشارکت نیروهایی از ارتش، سپاه، جهاد، ستاد جنگ های نامنظم و نیروهای مردمی برگزار می شود که حقیقتا نقش شهید فلاحی و در راس آن نقش مقام معظم رهبری و شهید چمران و مرحوم قاسمی نو، فرمانده لشکر 92 و مرحوم لهراسبی در آن بسیار چشمگیر بوده است.

آزاد سازی سوسنگرد چه دستاوردهایی داشت؟

این عملیات از اولین عملیات هایی است که به صورت مشترک توسط ارتش، سپاه سوسنگرد، ستاد جنگ های نامنظم، جهاد سازندگی و نیروهای مردمی شهر سوسنگرد و بسیج انجام شد. این عملیات با وحدت نیروهای مسلح انجام شد. ولایت مداری نیروهای مسلح اعم از ارتش و سپاه کاملا در این عملیات اثبات شد.

آزادسازی سوسنگرد تجلی پیروزی ایمان، اراده، بصیرت و تکلیف گرایی بود. اگر مقاومت مردم سوسنگرد و ملت ایران و پیروزی رزمندگان در آزادسازی سوسنگرد نبود، شاید پیروزی های بعدی نصیب ما نمی شد. در حقیقت با آزادسازی سوسنگرد طرح صدام برای سقوط اهواز و خوزستان با شکست مواجه شد و این نشان دهنده اهمیت این عملیات است.

در صورت شکست ما در عملیات سوسنگرد صدام چه تصمیمی داشت؟

اگر ما موفق نمی شدیم صدام را در آنجا به عقب بنشانیم و سوسنگرد را از محاصره نجات دهیم و صدام می توانست سوسنگرد را حفظ کند و بنا داشت خود را به اهواز برساند و خوزستان نیز در اهداف اولیه او عنوان شده و ممکن بود به این اهداف پلید خود دست یابد.

موفقیت در عملیات سوسنگرد چه پیروزی هایی را در مواجه با دشمن رقم زد؟

حماسه سوسنگرد طلیعه ای برای عملیات های حماسه آفرین بعدی شد و بعد از حماسه سوسنگرد در نیمه دوم سال 59 و آغاز سال 60 عملیات های دیگری را انجام دادیم که تمامی این عملیات ها زمینه ای برای آمادگی نیروهای ما و توقف نیروهای دشمن بود و نیروهای ما تثبیت شدند و نیروهای آفندی ما یکی پس از دیگری در عملیات های فتح المبین، ثامن الائمه، بیت المقدس و ... شکل گرفت.

و سخن آخر؟

یاد شهدای خلبان بالگرد، خلبان هوانیروز احمد آذین، شهید سید حسین معصومی که در این عملیات به درجه رفیع شهادت رسیدند و یاد دیگر شهدای گرانقدر دفاع مقدس را گرامی می داریم. انشاءلله بتوانیم راه شهدا را به گونه ای ادامه دهیم که هیچ دشمنی فکر تعرض را نکند.