به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام والملسمین ابوالقاسم علیدوست در همایش ملی فلسفه فقه نظام‌ساز با تأکید بر افکار و آرای شهید آیت‌الله محمدباقر صدر(ره) که در تالار استاد موسویان(ره) پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد در خصوص همایش «فلسفه فقه نظام ساز» اظهار داشت: منظور از فقه فقط شریعت نیست، بلکه دانش کاشف شریعت است، یعنی همین فقهی که در حوزه هست و یا باید باشد مد نظر است.
وی بر لزوم دقت در استفاده از تعابیر تاکید کرد و افزود: باید واقعیت را بپذیریم که بدون دست بردن در اصول فقه نمی توان فقه نظام ساز پدید آورد.
حجت الاسلام والملسمین علیدوست بیان کرد: به نظر می رسد باید به صورت جدی از این عنوان ابهام‌زدایی شود زیرا این عنوان برخی خطرات را همراه خود دارد چرا که کلمه نظام‌ساز وصف فقه است و برای فلسفه نیست.
وی عنوان کرد: بنده اندکی روی کلمه نظام‌ساز حساس هستم و باید روی آن تاکید کنیم؛ این واژه خیلی به کار می‌رود ولی معانی مختلفی از آن استعمال می‌شود و وقتی ترکیب نظام‌ساز درست می‌شود، کلمه «ساز» هم ابهامی برای آن ایجاد می‌کند لذا باید مراد و منظور از نظام و نطام‌ساز به خوبی تبیین شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: گاهی منظور ما از فقه نظام‌ساز، فقه دارای ساختار منظم و حساب‌شده است، اما گاهی نظام‌ساز گفته می‌شود ولی مراد، فقه تبیین‌کننده قواعد اجتماعی است و باید این مرز تبیین گردد.
وی گفت: گاهی نیز به اینجا می‌رسد که فقه طراحی نظامات اجتماعی و اجرایی می‌کند؛ ما چند نفری در سطح کشور داریم که مدعی اند در تمام فنون و علوم تخصص دارند و رسانه هم در حد وسیع در اختیار آنان قرار دارد و گویی قرار است فقه جزئیات برنامه‌ها و اجراها را هم مشخص کند.
حجت الاسلام والملسمین علیدوست افزود: این در حالی است که نباید باری سنگین بر دوش فقه بگذاریم که رسالت آن نیست و نمی‌تواند از پس آن برآید.
وی خاطرنشان کرد: عرض بنده این است که ما باید تکلیف خودمان را با عناوین فقه تمدنی، فقه حکمرانی و چنین تعابیری به طور دقیق روشن کنیم و متکفلان حوزه و اندیشمندان در قم و تهران باید روی واژه‌هایی که به کار می‌برند دقت لازم را داشته باشند و متوجه حساسیت‌ها باشند تا باری روی فقه نگذاریم.
این استاد حوزه بیان کرد: اگر فرض را بر این بگذاریم که فقه نظام‌ساز، فقه منسجم و دارای سیستم و آغاز روشن و سرانجام روشنی است، چنین فقهی یکسری گزاره‌های در کنار هم چیده شد نیست که نتیجه ای منسجم داشته باشد.
وی عنوان کرد: مثلا ببینیم آیا قوانین، وضعیت خانواده را متحول کرده و آیا شرافت خانواده را بالا برده و یا اینکه نهاد خانواده را مستحکمتر کرده است؟ و یا در مقوله بانکداری رفتارهایی که در اقتصاد و بانکداری داشتیم واقعا اسلامی و نظام‌مند بوده است یا یکسری استنباطات در کنار هم بوده که تاثیر چندانی ندارد.
حجت الاسلام والملسمین علیدوست تاکید کرد: اگر بخواهیم روی فلسفه فقه نظام‌ساز کار کنیم نیازمند اصول فقه و تغییر در آن هستیم؛ آن چیزی که می‌تواند فقه نظام‌ساز تولید کند اصول فقه است و باید ساختار اصول فقه قدری تغییر کند و مسائل دیگری ایجاد شود.
نظر شما