به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، حجت‌الاسلام السلمین سیدمهدی میرباقری در همایش ملی فلسفه فقه نظام‌ساز با تأکید بر افکار و آرای شهید آیت‌الله محمدباقر صدر(ره) که در تالار استاد موسویان(ره) پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد بیان کرد: بنده از عنوان همایش این گونه تلقی می کنم که منظور، اعمال ساختارگرایانه است، در صورتی که ما فقهی نیاز داریم که سرپرستی تکامل اجتماعی را برعهده گیرد و در ذیل آن نیز ساختارها ساخته و متحول شوند.
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی افزود: با توجه به اینکه موضوع اصلی سرپرستی تکامل اجتماعی در تکامل نظام اختیارات و سیاست و فرهنگ و اقتصاد است، براین اساس ماموریت فقه تنهاساخت نظام نیست و تکامل حیات اجتماعی نیز جزء ماموریت‌های فقه به شمار می رود.
وی تصریح کرد: گاهی شاهد تعریف غلطی از حیات اجتماعی در ذهن و روح ما وجود دارد که انسان‌ها برای رفع نیازهای مشترک به تشکیل جامعه تشکیل می‌پردازند، در این ارتباط براین باورم که حیات اجتماعی باید با مفهوم پرستش تعریف شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین میرباقری عنوان کرد: این بدان معناست که یا حیات اجتماعی برای پرستش خدا بوده و یا پرستش دنیا و شیطان است و دامنه فقه به تعریف ما از مفهوم پرستش و توسعه آن وابسته است.
وی خاطرنشان کرد: به همان میزان که باید فقه را در قاعده هرم توسعه داد، از راس نیز باید آن را توسعه بخشید و مفاهیمی که از علم کلام به فقه و اصول سرریز می‌شوند به خوبی تبیین گردد.
این استاد حوزه گفت:اگر دامنه پرستش را اینطور تعریف کردیم که ما باید خدا را پرستش کنیم تا از عقوبت دور شویم، پس باید دنبال احکامی باشیم که تامین از عقوبت را برای ما فراهم می‌کند.
وی با بیان اینکه نیازمند قواعد پرستش هستیم افزود:در واقع کار فقه این است که احکامی بدهد که آحاد مکلفین از عقوبت خدا دور شوند و ماموریت علم اصول هم مستندسازی این سطح از فقه است، وقتی این حد از فقه را در علم اصول ببندیم و در علم کلام هم به این تعریف بسنده کنیم نباید بیش از این هم توقع داشته باشیم لذا باید مفهوم پرستش توسعه یابد و معطوف به حوزه حیات فردی و اجتماعی انسان شود.
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی اظهار داشت: از آن جایی که انسان با اراده و اختیار شروع به فهمیدن می‌کند حتما باید مبتنی بر قواعد پرستش خدا عمل کند.
وی بیان کرد: با توجه به این پرسش که آیا در فکر انسان شرک جایز است؟ بنابراین احکام پرستش خدا در ایمان، فهم و ارتکاب باید به خوبی تدوین شود، در این جا اگر حوزه اختیار انسان را توسعه دهیم و بگوییم وقتی وارد اجتماع می‌شود نیز داری اختیار است.
حجت‌الاسلام والمسلمین میرباقری در ادامه گفت: اگر قرار باشد فقه را به عرصه حیات اجتماعی وارد کنیم باید بگوییم اراده‌های اجتماعی انسان‌ها هم باید خدا را بپرستند و برای این منظور باید احکام و قواعدی وضع شود، حتی اگر نپرستند هم نیازمند دین خودشان و احکام و قوانین خودشان هستند کما اینکه در سوره مبارکه کافرون فرموده است «لکم دینکم و لی دین» دین و پرستش تعطیل‌بردار نیست.
وی افزود: در این جا اگر عرصه پرستش و دین را تبیین کردیم، دامنه فقه نیز تعیین می شود و در این صورت می گوییم احکامی که اسلام بیان کرده فقط ناظر به رفتار فرد و فرار از عقوبت نیست و بر احساس افراد و فکر و ذهن و قلب نیز نظارت دارد.
نظر شما