مسجد توحید بیرجند چشمه فیاض برای محله

خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ فاطمه رحیم زاده

 

مسجد مکانی مقدس و باشکوهی است که از صدر اسلام علاوه بر اینکه محلی برای راز و نیاز، خضوع و خشوع در برابر معبود بوده، پایگاهی استوار و پایدار جهت فراگیری علوم قرآنی، مرکز ارشاد و محل راه اندازی تشکل های مردمی برای حل مشکلات و مکانی برای امر به معروف و نهی از منکر، کنترل و اصلاح اخلاق و رفتار و... به شمار می رود. از دیرباز مردم نه تنها برای اقامه نماز به مسجد می روند بلکه برای دید و بازدید و صله رحم، حل مشکلات همنوعان و... به این مکان پناه می آورند.

 

غروب نزدیک است صدای ملکوتی اذان از گلدسته های مسجد پر کشیده و آرام بر دل و جان عاشقانِ دیدار با معبود می نشیند. صدایی که روح را از این عالم خاکی به آسمان ها پرواز می دهد. با بلند شدن صدای اذان از گلدسته های مسجد جنب و جوش معبودان هم بیشتر می شود. با شنیدن صدای اذان آرامشی دوباره می گیریم، خداوند را شاکریم که توفیق دوباره راز و نیاز را به بنده های خطاکارش می دهد.

 

ارتباط با خداوند فقیر و غنی، پیر و جوان نمی شناسد. عده ای با عجله به سمت مسجد می روند و در انتظار نوبت برای گرفتن وضو هستند و برخی هم برای ارتباط با خداوند در صفوف منظم مسجد با فاصله و منظم کنار یکدیگر قرار می‌گیرند.

 

جوانان به حرمت ریش سفیدان، صفوف اول را برای افراد میانسال خالی می کنند و با آنها ارتباط تنگاتنگ دارند و جالب آنکه در صفوف نماز دیدن افراد خردسال، جوان و نوجوان چشم ها را می نوازد و باعث غرور آفرینی می شود.

 

اینجا مسجد جامع توحید است مسجدی با قدمت بالا. اهالی محل با شنیدن صدای اذان دعوت الهی را پاسخ داده و خود را به صفوف نماز می رسانند، کنار سجاده به انتظار دیداری دوباره با معبود می نشینند.

 

به راستی چه رازی در اذان و صدای آن نهفته است که چنین آرامشی عظیم بر دل ها حاکم می کند و در یک لحظه تمام مشکلات و غم ها را از صفحه دل و ذهن پاک و کام جان را شیرین می کند.

 

با صدای مکبری نوجوان نماز شروع می شود و چه مخلصانه و از صمیم دل و جان، مردم را برای اقامه نماز راهنمایی می کند در این بین کودکان و خردسالان گاهی از بین صفوف نمازگزاران به راحتی عبور می کنند. یا هم سر بر مهر گذاشته و گاهی مهر و تسبیح نمازگزاران را جابه جا می کنند و جالب آنکه نه تنها مورد بازخواست قرار نمی گیرند بلکه با شکلات و شیرینی از آنها پذیرایی می شود چرا که اهالی و هیأت امنای مسجد توحید بر این باورند که باید کودک را برای ارتباط گیری با معبود آزاد و رها کرد.

 

مسئول فرهنگی مسجد جامع توحید در گفتگو با خبرنکار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی با اشاره به شروع کار تربیتی جوانان و نوجوانان مسجد از چند سال گذشته می گوید: برای شکوفایی استعدادهای جوانان و نوجوانان مسجدی، مباحث مدیریتی و مسئولیتی بر اساس شرح وظایف به وجود آمد.

 

حجت الاسلام علی اکبر شاد دادن مسئولیت در زمینه های مختلف مانند مکبری، اقامه اذان و... به جوانان و نوجوانان را برای ورود به عرصه مسئولیتی مؤثر دانسته و می افزاید: پس از استعداد یابی و تعیین مسئولیت در مسجد، باعث درگیر شدن خانواده نیز در مباحث مسجد می شود.

 

وی در خصوص حضور کودک و خردسال در برنامه های مختلف، اقامه نماز و ... این مسجد می گوید: یکی از مهمترین برنامه و هدف هیأت امنا، امام جماعت و... مسجد جامع توحید جذب کودکان از سنین پایین در مسجد است و در این راستا توسط امام جماعت مسجد بارها به افراد میانسال برای عدم سخت‌گیری به این قشر تذکر داده شده و برخی مواقع در برهه های زمانی مختلف شاهد ریزش افراد میانسال در مسجد بوده ایم.

 

به گفته وی با همکاری هیأت امنا و امام جماعت، میدان در دست جوانان و نوجوانان قرارگرفته و برخی اوقات شاهد سخنانی مانند مسجد به کودکستان تبدیل شده؛ هستیم که با حمایت هیأت امنا میدان عمل برای کودکان، نوجوانان و جوانان فراهم شده است.

 

حذب کودک و نوجوان

وی با بیان اینکه به جرأت می توان گفت مسجد توحید با دیگر مساجد در جذب کودک، نوجوان، جوان و... قابل برابری نیست، می افزاید: امسال برای 50 نوجوان سرمایه گذاری صورت گرفت این تعداد جوان و نوجوان پای ثابت برنامه های مسجد هستند و به غیر از این تعداد نیز 100 تا 150 جوان و نوجوان به صورت مقطعی در برنامه ها حضور دارند.

 

مسئول فرهنگی مسجد جامع توحید از راه اندازی تیم های ورزشی فوتبال، هدایت قشر جوان و نوجوان به سمت بازی یارانه ای و گیم نت که در مجاورت مسجد قرار دارد خبر می دهد و می گوید: با توجه به برگزاری برنامه های مفرح و... در همه برنامه ها به خصوص اقامه نماز مغرب، جوانان و نوجوانان به صورت خود جوش حضور دارند.

 

حجت الاسلام شاد با اشاره به راه اندازی هیأت جوانان مسجد از سال گذشته می گوید: این هیأت امسال به طور مرتب در برنامه های و مناسبت های مختلف اعیاد، شهادت ها و... برنامه های منسجمی را برگزار می‌ کند.

 

وی برگزاری یادواره شهید جابری (شهید محله توحید)، ادعیه خوانی، قرائت قرآن بعد از نماز مغرب و عشا، برگزاری یادواره شهید معصومی و... را از برنامه های شاخص اجرا شده مسجد توحید از ابتدای امسال برشمرد.

 

به گفته وی جوانان و نوجوانان محله می توانند از برنامه های ورزشی، فرهنگی، اردو های زیارتی و... مسجد بهره مند شوند.

 

وی گریزی به استعداد نوجوان و جوانان مسجد می زند و می گوید: جوانان و نوجوانان در مباحث مداحی، سرود، نهج البلاغه و... استعداد بالایی دارند و با این وجود با پرورش استعداد افراد شاهد برگزاری جلسات تفسیر، قرآت قرآن و... توسط این افراد در مسجد هستیم.

 

مسئول فرهنگی مسجد جامع توحید از دلایل پیشرفت مسجد توحید به هم سن بودن مربیان و شرکت کنندگان (در زمینه های مختلف) اشاره می کند و می افزاید: افرادی که نقش مربی را اجرا می کنند از جنس خود بچه ها هستند، کم کم رشد کرده و تفاوت سنی با دیگر افراد شرکت کننده در برنامه های مختلف ندارند و این رفاقت و برادری بین مربی و شرکت کننده باعث پیشرفت برنامه ها می شود.

 

حجت الاسلام شاد با بیان اینکه در مسجد توحید بچه ها رفاقتی جلو آمدند و اگر به سه نسل گذشته برگردیم شاهد صمیمیت و رفاقت افراد پیشکسوت مسجد در همه زمینه ها می شویم.

 

به گفته وی، جوان و نوجوان مسجد را خانه دوم خود دانسته و با حضور در برنامه های مختلف، شور و هیجان بچه ها در برنامه های متعدد مسجد تخلیه می شود.

 

محله اسلامی

وی از برنامه های پیش رو به اجرای طرح محله اسلامی اشاره می کند و می گوید: این طرح با هدف عاری بودن محله و مسجد از آسیب اجتماعی در دستور کار قرار دارد. مادامی که مردم مسجد را پشتیبان احساس کنند این طرح اجرا می شود.

 

وی از شناسایی خانواده های بی بضاعت، آسیب دیده اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی در مسجد توحید خبر می دهد و می گوید: افراد نیازمند شناسایی شده در زمینه کمک های معیشتی مورد حمایت قرار گرفته و برخی افراد نیز با معضل اعتیاد شناسایی شدند اما از آن جا که این مهم هزینه های سنگینی دارد مسجد و هیأت امنا نقش هدایتی را اجرا کرده و این افراد شناسایی شده برای درمان را به مراکز ارجاع می دهند.

 

شبی در مسجد

وی برنامه شبی در مسجد را از برنامه های شاخص و مهم دانسته و می افزاید: در این برنامه جوان و نوجوان یک شب تا صبح مهمان مسجد است و اقداماتی مانند استعداد یابی، حلقه های معرفتی و... برگزار می شود و خوشبختانه جوانان برای حضور در این برنامه فرهنگی استقبال بالایی دارند و امید است با توجه به حجم بالای استقبال در هر فصل بتوان برنامه شبی در مسجد را برگزار کرد.

 

وی ایجاد صمیمیت بین شرکت کنندگان، سنجش میزان صبر و استقامت، شناسایی استعداد و ... را از اهداف این برنامه ذکر می کند و می گوید: به طور مثال در زمان توزیع شام غذا دیرتر سرو شده و یا قاشق و چنگال بین شرکت کنندگان توزیع نمی شود تا بتوان میزان رضایتمندی، صبوری و برخورد افراد با مشکلات و... مورد ارزیابی قرار گیرد.

 

 

مسئول فرهنگی مسجد جامع توحید می گوید: زمانی که مسجد به نمازخانه تبدیل شود وضعیت محله در شناسایی آسیب اجتماعی پررنگ تر شده و کمتر شاهد آسیب های اجتماعی، فرهنگی و... در محله خواهیم بود چرا که مسجد به پایگاهی فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، اقتصادی تبدیل شده است.

 

حجت الاسلام شاد یادآور می شود: اجرای برنامه های مختلف نباید معطوف به مکان مسجد باشد باید برنامه ها به تناسب در پارک محله، خیابان، کوچه و ... اجرا شده و همه اماکن به پایگاهی برای مسجد تبدیل شوند و در این راستا برای برگزاری مراسم مختلف در کوچه، خیابان و... جوانان و نوجوانان مورد حمایت قرار می گیرند.

 

طرح چهره به چهره

وی با بیان اینکه نباید آرم و نشان مسجد را علم کنیم، می گوید: باید بستر آموزش و پرورش استعدادها در بیرون از مسجد هم فراهم شود چرا که طرح چهره به چهره در کوچه و خیابان، پارک و... در جذب جوانان نقش مهمی دارد.

 

وی گریزی به یکی از خاطرات خود زده و می گوید: سال گذشته تعدادی جوان و نوجوان در زمینه برخی آسیب اجتماعی (کشیدن قلیان) شناسایی شدند که با کمک امام جماعت مسجد توحید به صورت رفاقتی و صمیمی با این تعداد جوان بدون بازخواست، توهین و... جلساتی در پارک برگزار شد تا جایی که نه تنها این افراد کم کم قلیان را کنار گذاشته و پای ثابت مسجد شدند بلکه تعداد زیادی از دوستان خود را هم به مسجد دعوت کردند.

 

قوانین دست و پاگیر

مسئول فرهنگی مسجد جامع توحید با بیان اینکه متأسفانه برخی قوانین دست و پاگیر دست بچه ها را بسته است، می گوید: به طور مثال برگزاری اجتماع در پارک توحید نیاز به دریافت مجوز  تجمع دارد و با این تفاسیر و با توجه به هجمه و توطئه دشمنان برای اجرای کارهای فرهنگی برای نسل جوان، نیاز به حمایت است.

 

حجت الاسلام شاد می افزاید: امروزه به دنبال جذب حداکثری نیستیم بلکه به دنبال جذب ماندگار جوان و نوجوانان هستیم امروزه جوان می خواهد پای صحبتشان نشسته و به درد دل آنها گوش دهیم و با او هم کلام شده و با زبان فرد با او ارتباط برقرار کرد.

 

مدیر کانون فرهنگی و هنری مسجد جامع توحید هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی با اشاره به تأسیس کانون فرهنگی مسجد توحید در 14 آذر سال 1386 می گوید: در حال حاضر تعداد افراد فعال کانون بالغ بر 44 نفر هستند.

 

محمد رضا جعفری با بیان اینکه اعضای کانون را جوانان و نوجوانان تشکیل داده اند، می افزاید: با وجود برگزاری برنامه های متنوع فرهنگی، اجتماعی و... از آنجا که روال کار مساجد ارائه برنامه ها به صورت اینترتی است متأسفانه در این زمینه فعالیت چندانی در زمینه ثبت اقدامات مسجد توحید صورت نگرفته است.

 

وی از راه اندازی واحد رسانه ای در مسجد جامع توحید خبر می دهد و می گوید: با راه اندازی این واحد اقدامات؛ مستندسازی انجام خواهد شد.

 

به گفته وی با این فکر که اقدامات فی سبیل الله است، بیشترین فعالیت و برنامه در مسجد جامع توحید با کمترین انعکاس برگزار شده است.

 

کادرسازی

مدیر کانون فرهنگی هنری مسجد جامع توحید کادرسازی را هدف اصلی کانون دانست و می گوید: هدف اصلی ما تربیت نیروهای مؤمن، انقلابی و تحویل آن به نظام است و این هدف را با ایجاد حلقه های صالحین آغاز کردیم و در این راستا، تعداد زیادی از افراد متدین شناسایی شده به سمت حوزه های علمیه سوق داده شدند.

 

جعفری برگزاری اردوهای زیارتی، سیاحتی در چند سال گذشته به طبس، مشهد، درمیان، برگزاری مسابقات ورزشی، اجرای سرود و... با هدف شور و نشاط اجتماعی را از برنامه های برگزار شده اعلام می کند و می افزاید: استقبال برای شرکت در اردوهای زیارتی سیاحتی بین جوانان و نوجوانان بالا است کانون مسجد با پایگاه بسیج، امام جماعت و هیأت امنا ارتباط و تعامل تگاتنگی دارد و به هیچ وجه موازی کاری در برنامه ها انجام نمی شود.

 

وی به فعالیت دو تیم فوتسال جوانان و نوجوانان اشاره می کند و می گوید: این تیم ها در مناسبت های مختلف در مسابقات شرکت کرده و تاکنون حائز مقام هم شده اند.

 

ارتباط مسجد، مدرسه و خانواده

وی از دیگر اقدامات به برگزاری کلاس های آموزشی قرآن، روخوانی، ترتیل در شب های ماه مبارک رمضان، آشنایی با فرازهایی از نهج البلاغه بین دو نماز مغرب و عشا، پاسخ به شبهات، برگزاری جلسات اعتکاف علمی در قالب رفع اشکالات درسی و... اشاره می کند.

 

جعفری اجرای طرح شهید بهنام محمدی در مسجد جامع توحید را از دیگر طرح های اجرایی برشمرد و می افزاید: در این طرح ارتباط بین مدرسه، مسجد و خانواده با هدف جذب دانش آموزان به مسجد محله در دستور کار قرار دارد.

 

وی گریزی به اجرای برنامه های مفرح با کمک مربیان تربیتی می زند و می گوید: مربیان تربیتی به عنوان رابط بین مدرسه و مسجد اقدام به برگزاری برنامه های با نشاط، اردوهای تفریحی و... با هدف جذب و آشنایی جوانان با مساجد می کنند.

 

آسیب فضای مجازی

مدیر کانون فرهنگی هنری مسجد جامع توحید از فضای مجازی رها شده موجود به عنوان آسیب نام برده و می گوید: ارتباط گیری و جذب جوانان کار دشواری است و نیاز به برنامه قوی و غنی دارد و با دست خالی نمی توان کار کرد و باید مسئولان متولی فرهنگی با اختصاص اعتبار به کانون مساجد در زمینه جذب جوانان همکاری کنند.

 

جعفری نخبه پروری را از دیگر برنامه های کانون برشمرد و می افزاید: بخش پژوهشی مسجد با هدف نخبه پروری اقدامات خوبی انجام می دهد و با برگزاری برنامه هایی مانند حلقه صالحین و ... از چند سال اخیر تاکنون بیش از 90 درصد سرگروه های حلقه صالحین جذب حوزه های علمیه شدند.

 

وی اهمیت به درس و مدرسه را هم در برنامه ها دانسته و خاطر نشان می کند: دانش آموزان با معدل بالا علاوه به دریافت هدایا، امتیاز دریافت می کنند و مسئولیت های بالاتری به آنها داده می شود و به این ترتیب از این اهرم تشویقی برای جذب جوانان استفاده می شود.

 

حضور کودک و نوجوان در مسجد

وی حضور کودک و نوجوان از سنین پایین در مسجد جامع توحید را در شناسایی استعداد و پتانسیل ها، جذب و ارتباط جوان و نوجوان با محیط مسجد و... مؤثر می داند و می گوید: با پشتیبانی هیأت امنا و امام جماعت نمازگزاران و افراد مسن با دادن هدیه، به کودکان، آنها را به کانون گرم مسجد جذب می کنند.

 

در ادامه مدیر اجرایی مرکز نیکوکاری مسجد جامع توحید هم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی با اشاره به راه اندازی این مرکز با مساعدت هیأت امنا در سال 1397 می گوید: این مرکز برنامه های ثابت مانند شناسایی نیازمندان محله، تهیه و توزیع سبد معیشتی بین نیازمندان را در دستور کار دارد.

 

مهدی نخعی پور با بیان اینکه آورده ما برای کمک به نیازمندان با کمک های مردم و افراد خیر است، می افزاید: توزیع سبد کالا بین نیازمندان شناسایی شده هر 2 تا 3 ماه انجام می شود.

 

شناسایی 180 خانوار نیازمند

وی خانواده های شناسایی شده توسط این مرکز نیکوکاری را 180 خانوار اعلام کرده و می گوید: این افراد در محدوده خیابان توحید، مفتح، نبوت، مدرس و فتح می باشند و بر اساس اولویت 1، 2 و 3 و سطح نیازمندی ها بین این افراد شناسایی شده اقلام توزیع می شود.

 

به گفته وی بیش از 60 خانوار در اولویت اول و مابقی در اولویت دوم و سوم قرار دارند و در مناسبت های مختلف نوروز، اعیاد، عید قربان و ... به این افراد کمک هایی در قالب سبد معیشتی و...ارائه می شود.

 

مدیر اجرایی مرکز نیکوکاری مسجد جامع با بیان اینکه مراکز نیکوکاری زیر نظر کمته امداد امام خمینی(ره) قرار دارد، می گوید: برای جلوگیری از موازی کاری و... هر مرکز محدوه جغرافیایی خود را تحت پوشش دارد.

 

نخعی پور یادآور می شود: از ابتدای امسال تاکنون چهار نوبت سبد کالا بین خانوارهای اولویت اول توزیع شده است و در عید قربان هم بین خانوارهای شناسایی شده در اولویت اول، دوم و سوم گوشت قربانی توزیع شد.

 

وی ارزش سبد کالای توزیع شده بین نیازمندان را 500 تا 550 هزار تومان اعلام کرده و می گوید: این سبدهای غذایی شامل برنج، حبوبات، ماکارونی، گوشت قرمز یا سفید، رب، روغن و... می باشد.

 

نخعی پور از دیگر اقدامات مرکز نیکوکاری مسجد جامع توحید به پرداخت جهیزیه، کمک به آزادی زندانیان (که به علت دیه در زندان هستند) اشاره می کند و می گوید: خانواده زندانی آبرو داری در منطقه شناسایی شد که به علت دیه در زندان بود و این مرکز با اقدامات و پیگیری های انجام شده رقم 90 میلیون تومانی دیه را به 50 میلیون تومان تقلیل داد و در این زمینه بالغ بر 10 میلیون تومان هم برای آزادی این زندانی کمک کرد.

 

به گفته وی در زمینه تأمین جهیزیه هم به صورت موردی کمک هایی صورت گرفته است و در این راستا بالغ بر 30 میلیون تومان برای خرید برخی اقلام مورد نیاز برای تعدادی خانواده آبرو دار کمک شده است.

 

وی در پایان یادآور می شود: مهرماه امسال 20 مورد کمک برای تهیه و تأمین لوازم التحریر دانش آموزان بی بضاعت انجام شد.