مقطع تاریخی ۱۳۲۰ نیاز به پژوهش بایسته و شایسته دارد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، دکتر قربانعلی کناررودی در جلسه نقد و بررسی کتاب بایندر که امروز شنبه 12 آذر در سرای کتاب موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد، گفت: کتاب را مطالعه کردم، افتخار آشنایی با آقای جهانفر نویسنده اثر را داشتم. با توجه به سابقه مطالعه اسناد ارتش مشتاق خواندن کتاب بایندر بودم.

عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان اینکه شخصیت هایی هستند که گمنام اند، بیان کرد: متاسفانه کسی به سراغ این شخصیت ها نمی رود. رفتن به سراغ برخی شخصیت ها انعکاس هایی دارد و سوء برداشت هایی به وجود می آورد که همه ما می دانیم. نویسنده و پژوهشگر رسالتی دارد. پژوهشگر باید رسالتش را بدون حب، بغض و سوگیری انجام دهد. در واقع پژوهشگر با توجه به مستندات تاریخی و آنچه در رسالتش است بخشی از تاریخ یک منطقه و یا مملکت را معرفی می کند.

این منتقد با بیان اینکه متن و انشای نانوشته غلط ندارد، گفت: وقتی متنی نوشته می شود، کاستی ها مشخص می شود و هدف چنین جلساتی رفع این کاستی ها است و ما بر اساس تجربیاتی که داریم آنها را به دوستان منتقل می کنیم و یک سری پیشنهادات است که برای تکمیل پژوهش مطرح می کنیم تا مورد استفاده قرار گیرد.

دکتر کناررودی با اشاره به اینکه دو نوع نقد داریم، تصریح کرد: ما نقد شکلی و محتوایی داریم. در نقد شکلی یعنی به عنوان مثال در فهرست کار چه نکاتی باید باشد و چه نکاتی نباید باشد. مقدماتی باید فراهم شود که ذهن ها آماده شود و به سمت هدف برود. در خصوص کتاب بایندر یک معرفی جغرافیایی سیاسی در آن مقطع داریم. نکته دوم حواشی ای است که در آن ایام دارد در عرصه بین الملل رخ می دهد و مسئله دیگر تلاشی است که در ایران برای شکل گیری نیروی دریایی وجود داشته است.

این پژوهشگر اظهار داشت: قبل از سال 1300 تلاش هایی برای شکل گیری ارتش نوین در ایران در حال شکل گیری بود. قرارداد 1919 برای همین امضا می شود. روحانیون و بسیاری از بزرگان مخالف این قرارداد بودند و خوشبختانه این قرارداد انجام نشد. اگر آن قرارداد امضا می شد، شاید کودتایی اتفاق نمی افتاد. کودتا در 1299 به علت تحقق نیافتن قرارداد 1919 بود. ما یک حکومت ضعیف در زمان احمدشاه داشتیم. در هفت سال پایانی حکومت احمدشاه 9 دولت جا به جا شد. عمر برخی کابینه ها دو ماه هم نبود. این نشات گرفته از هرج و مرج یک حکومت است.

دکتر کناررودی خاطرنشان کرد: وقتی دولت جدید با ریاست رضاخان ایجاد شد، یکی از اهداف ایجاد ارتش به عنوان نیروی منسجم در کشور بود. لازمه حکومت قوی ارتش قوی است. ایجاد چنین ارتشی در دوره رضاشاه شروع می شود. نیروهای سه گانه زمینی، هوایی و دریایی شکل می گیرند. اعزام دانشجو به خارج از کشور برای آموزش به نیروی دریایی در دستور کار قرار می گیرد. آقای جهانفر به تمام اینها در کنار بایندر اشاره کرده است.

وی با اشاره به اینکه در سال 1310 مدارس نظامی ما قوی می شوند، بیان کرد: در سال 1314 آموزش نظامی در مدارس غیر نظامی هم شروع می شود. ما آموزشکده نیروی دریایی را در ایران نتوانستیم ایجاد کنیم چون نیروی دریایی نداشتیم. تلاش هایی در دوره نادرشاه می شود که راه به جایی نمی برد البته انگلیس نیز در این زمینه نقش داشت چون مخالف ایجاد نیروی دریایی در ایران بود.

عضو هیئت علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی تصریح کرد: در جنگ جهانی دوم یک تجربه تاریخی داشتیم و اینکه دولت هایی که سر کار بودند، اعلام بی طرفی کردند خود جای بحث و بررسی مفصل دارد. دیکتاتوری و از طرفی سردرگمی تصمیم گیری را سخت کرده بود. رضاشاه سراغ فروغی می رود که نظام سیاسی را حفظ کند اما کار تمام شده بود.

به گفته این نویسنده و پژوهشگر، جغرافیای سیاسی ایران ما را به سمت شهید بایندر می برد که چطور در نیروی دریایی رشد کرده و چطور به این مقام و منصب رسیده است.

دکتر کناررودی با بیان اینکه سیاست ها برای تقویت نیروی دریایی ایران از طرف انگلیس مورد تهاجم قرار می گیرد، گفت: تا سال 1940 تحت تاثیر قرارداد گلستان و ترکمن چای بودیم. این دو قرارداد اجازه فعالیت نظامی در شمال ایران را به ما نمی داد.

این پژوهشگر اظهار داشت: کتاب بایندر پنج فصل دارد. بهتر بود که زیرفصل ها هم درج می شد تا محتوای کتاب دست خواننده بیاید. نکته دیگر بحث خاطرات است، اگر خاطرات بیش از یک صفحه باشد برای خواننده کسالت بخش است. مسئله دیگر درج اسناد است، اگر از اسناد استفاده می شود در داخل متن باید به آنها ارجاع داده شود.

دکتر کناررودی بایندر را کتابی جذاب و زیبا دانست و افزود: این کتاب سلیس و روان نوشته شده است. در این کتاب دو برادر معرفی شدند که یکی در شمال و یکی در جنوب جان خود را برای دفاع از وطن از دست دادند. در رابطه با شهریور 1320 جای کار زیادی است. پژوهشگران باید دست به قلم شوند و در مورد این مقطع تاریخی شایسته و بایسته بنویسند.

گفتنی است، کتاب بایندر نگاهی به زندگانی و عملکرد شهید دریابان غلامعلی بایندر اثر رضا جهانفر مشتمل بر 242 صفحه از سوی دفتر پژوهش های نظری و مطالعات راهبردی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران چاپ و روانه بازار کتاب شده است.