اثرگذاری روی ذهن مخاطب؛ مهمترین اقدام دشمن در جنگ ترکیبی/ اقدام خاصی برای مقابله با جنگ ترکیبی انجام نداده ایم

خبرگزاری شبستان_ گروه سیاسی_ فرزانه تهجا: جنگ هیبریدی یا همان جنگ ترکیبی به راهبرد نظامی پیچیده‌ای اطلاق می‌شود که ترکیبی از نبردهای متعارف، نامتعارف، سایبری، روانی و اطلاعاتی را در خود جای می‌دهد در واقع طیف گسترده‌ای از ابزارهای متعدد به شیوه متقارن یا نامتقارن در این نوع جنگ که نبردی غیرخطی به شمار می رود مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حمله به استراتژی دشمن؛ این جمله را «سان تزو» نگارنده کتاب «هنر جنگ» یا «هنر رزم» آورده است. به نظر او ویران کننده ترین حمله، حمله به استراتژی دشمن است. کتاب سان تزو سال‌هاست که در دانشکده های نظامی و علوم استراتژیک و نظامی و امنیتی و عملیاتی تدریس می‌شود. جنگ‌ها همیشه و در همه حال در شرف تغییر شکل و استراتژی و هدف و رویکرد هستند به همین دلیل هم یک هوشیاری همیشگی در مقابل دشمن، جزء بایدهای یک نظام مستقل و دارای دشمنان بسیار است در واقع اصلی ترین ویژگی یک جنگ موفق علیه دشمن را به روایت سان تزو، سرعت عمل و هوشیاری و اطلاعات کامل باید دانست و به تعبیر امروزی، یک خلاقیت همیشگی و یک نوآوری بدون وقفه. وقتی که حزب الله لبنان حماسه جنگ 33 روزه علیه رژیم صهیونیستی را خلق کرد، همه به سمت و سوی استراتژی این نبرد و تشکیلات نیمه نظامی – عقیدتی گرایش پیدا کردند و متوجه شدند این نیرو از مدلی از جنگ‌های نوین به نام مدل ترکیبی یا مدل هیبریدی استفاده می‌کند.

همین مدل بود که حالا در ناتو و دیگر ارتش های جهان به صورت آشکار و پنهان در حال واکاوی و تدریس و اجرایی شدن است. جنگ های هیبریدی را جنگ های ترکیبی تعریف کرده‌اند که استراتژی و رویکرد مشخصی ندارد و همین مسئله نیروهای دشمن را سردرگم می کند. به همین دلیل در مقابل این جنگ ها، باید استراتژی های غیرکلاسیک و کاملا متغیر و مختلف را به کار برد. در همین رابطه گفتگویی با حجت الاسلام ناصر سرخه ویسی، فعال فرهنگی و تربیتی به شرح زیر ارایه می شود.

در مورد تاریخچه جنگ ترکیبی توضیح بفرمایید؟ این جنگ در چه کشورهایی انجام شده است؟

سال 2018 ایالات متحده آمریکا به این جمع بندی رسید که اگر دولت ها را سرنگون و کشوری را اشغال کند با مردم آن چه کند؟ خبرهای جسته گریخته ای در شبکه های اینترنتی از این موضوع منتشر و نیروی ششم آمریکا تشکیل شد و تا سال 2019 و 2020 خبرهایی از این موضوع در فضای مجازی منتشر می شد. پس از این جریان لشکری مشابه لشکر نیروی زمینی و هوایی تدارک دیدند و به این جمع بندی رسیدند که باید ابتدا افکار عمومی کشورها را در اختیار بگیرند تا بتوانند مشابه مجموعه عصبی یک بدن آن را هدایت کنند بر همین اساس شبکه اینترنت را مشابه یک شبکه عصبی در نظر گرفتند که تمام ایرانیان به این شبکه عصبی متصل هستند که مرکز این شبکه در آمریکا قرار دارد. آمریکایی ها با شناسایی سیستم فیلتر ذهنی و شناختی و بر اساس نوعی از ادراک ذهنی جنگی را طراحی کردند که ابزار آن در دست مردم قرار داشت و با پیام های متعدد و متفاوت فیلتر ذهنی افراد را تغییر دادند. این فیلترها پالایش دهنده افکار هر فردی است که آمریکایی ها با تغییر این فیلترها برنامه خود را عملی کردند و ابتدا در کشورهای محور مقاومت کار کردند که از جمله آن عراق و بخشی از لبنان بود و واقعا اثرگذار بودند اما در افغانستان نتوانستند اثرگذار باشند زیرا شبکه اینترنت در آنجا کامل نبود و دست مردم خالی بود اما در عراق موفق شدند.

درباره موفقیت آمریکا در جنگ ترکیبی در عراق بیشتر توضیح دهید؟

نمونه موفقیت دشمن در جنگ ترکیبی در عراق شهادت حاج قاسم بود که متاسفانه ما عراق را در فضای مجازی باختیم و از آن تاریخ بارها تاکید کرده ام که ما جنگ نابرابری را مشابه آنچه که در سال 59 تجربه شد و در آن عراق با تمام ابزارآلات خود به ایران حمله کرد، تجربه می کنیم. اکنون نیز قصه همان قصه گذشته است و همان جنگ گذشته در حوزه های اقتصادی، فرهنگی، تحریمی، سیاسی و ... اجرا می شود و ابزار آن موبایلی است که در دستان همه مردم قرار دارد.

امریکا از چه برنامه هایی برای تغییر افکار و ذهن مردم استفاده می کند؟

سازمان ها و نهادهای عجیب و غریبی در آمریکا و برخی کشورهای غربی روی ذهن و افکار ایرانیان کار می کنند و تا حدودی نیز موفق بودند و برخلاف برخی از ادعاها آنها به پیروزی هایی نیز رسیدند و توانستند برخی تحلیل ها را تغییر دهند اما اینکه چرا در موضوع براندازی موفق نشدند، دلیلش این است که قصدشان براندازی نبوده است. آنها فقط تستی را در جامعه ایرانی اجرا کردند و خشونت علنی را برگزار کردند و قصدشان براندازی نبود و شاید فرمول خاصی دارند که در ماه ها و سال های آینده اگر به موقع اقدام نکنیم، ضربات سختی را از این مجموعه تهاجمی دریافت می کنیم.

اساسی ترین و محوری ترین اقدام دشمن در جنگ ترکیبی چیست؟

اساسی ترین و محوری ترین اقدام دشمن در جنگ ترکیبی؛ اثرگذاری روی ذهن مخاطب ایرانی است و برای آنها مهم نیست خبری دروغ یا راست باشد و اعتقاد آنها این نیست که مردم از خبرهای دروغ نیز مطلع نشوند بلکه آنها عمدا و تعمدا خبرهای دروغ را نیز در این مسیر قرار می دهند تا اثرگذاری روی فیلتر ذهن را به دست آورند.

بر این اساس از چه نوع دفاعی در جنگ ترکیبی باید استفاده کنیم ؟

 معتقدم دفاع فردی، سازمانی، نهادی، جمعی یا گروهی بی فایده است و نتیجه ای نمی دهد. این موضوع باید به صورت متمرکز و دولتی حل شود. آمریکایی ها رسما به شکل نظامی وارد شدند؛ جنگ، جنگی ترکیبی و نظامی است که متعلق به لشکر ششم آمریکا است اما از این سو ما هنوز کار خاصی را در این زمینه انجام نداده ایم.

چه اقدامات خاصی باید از سوی ایران در این نبرد جدید انجام شود و جایگاه ایران در جنگ ترکیبی کجاست؟

معتقدم ما در جنگ ترکیبی هیچ جایگاهی نداریم و صدمات اقتصادی و سیاسی قابل توجه ای از این جنگ را داشته ایم و آنها دستاوردهای زیادی را کسب کردند و مهمترین اقدام آنها موضوع اثرگذاری بر روی انتخابات مجلس شورای اسلامی سال آینده است. اگر در فاصله یک سال و نیم تا سال بعد نتوانیم کاری را انجام دهیم، در سال بعد ضربات جبران ناپذیری را دریافت می کنیم. اکنون بخشی از جامعه متحمل خسارت های مادی و اعتقادی در برخی موارد شده و  در مواردی برخی از شخصیت ها را از دست داده ایم اما یک سال و اندی فرصت داریم تا این جنگ را به نفع کشور تغییر دهیم.

نقش ایران در منطقه را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا ایران در جنگ ترکیبی پیروز بوده است؟

ایران در خاورمیانه تا اندازه ای اثرگذار است اما آمریکا افکار عمومی را واقعا تغییر می دهد. در عراق، لبنان، سوریه و هر کجا که مجموعه های اینترنتی و شبکه های فضای مجازی کمتر است، آثار تخریبی کمتری ملاحظه می شود و در جاهایی که خسارات و آسیب های بیشتری دیده ایم، این خسارت ناشی از گسترش در فضای مجازی و اینترنتی است. در ابتدا بسیاری از عراقی ها از کنار شهادت حاج قاسم بی تفاوت گذشتند اما چند ماه بعد متوجه خسارت جدی این موضوع شدند و در نهایت عراق از مجموعه ای که در عربستان برنامه ریزی می کرد، متاثر بود. در یمن به دلیل ضعیف بودن فضای مجازی و شبکه کامل اینترنتی که وجود ندارد، موفقیتی را کسب نکردند و هر کجا اینترنت در دسترس همگان قرار دارد، آنها موفق بودند و توانستند افکار عمومی را هدایت کنند. معتقدم ادعای برخی دوستان مبنی بر موفقیت ما در این جنگ درست نیست و ما هنوز در قله و پیک این تهاجم قرار نگرفته ایم و موفقیتی را به دست نیاورده ایم که بخواهیم ادعا کنیم آنها در مقابل ما شکست خورده اند. آنها تست اجتماعی و کف خیابانی انجام دادند و عمده اقدامات خود را برای سال آینده در نظر گرفته اند که از همین جا باید برای این موضوع برنامه ریزی کنیم.