خبرگزاری شبستان- سرویس سیاسی-مریم رضازاده: قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده پس از 7 سال در مجلس تصویب نشد و در آبان 1400 برای اجرا به دولت ابلاغ شد. حدود یک سال از اجرای این قانون گذشته است و عملکرد دستگاه های مختلف از جمله وزارتخانه های بهداشت و کشور در مجلس مورد بررسی قرار گرفت، اینکه تا چه اندازه دستگاه ها به وظایف خود در این راستا عمل کرده اند، موضوع گفت و گو با امیرحسین بانکی پور، رییس کمیسیون مشترک قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده و نماینده مردم اصفهان در مجلس است که در ذیل آمده است.
عملکرد دستگاه ها در اجرای قانون جوانی جمعیت را چگونه ارزیابی می کنید؟
ما در راستای اجرای این قانون نگران وزارت بهداشت بودیم که الحمدالله وزیر بهداشت نسبت به اجرای این قانون به خوبی وارد شد. نصف مواد این قانون مربوط به وزارت بهداشت بود که وزیر بهداشت انصافا در این زمینه اراده جدی داشت. وزیر بهداشت 16 جلسه قرارگاهی را اداره کرد. معاونت استخدامی رییس جمهور نیز از بابت موادی که با آن مرتبط بود اما الان بیشتر نگران سازمان برنامه و بودجه بودیم که طبق بودجه 1401 سازمان برنامه قرار بود جدول 10 هزار میلیارد تومان که مجلس برای بحث جمعیت در نظر گرفته بود را تهیه و به ستاد ملی جمعیت بدهد که این ستاد بعد از تنظیم این را اختصاص دهد که این موضوع طول کشید.
هفته گذشته ستاد ملی جمعیت جدول سازمان را تصویب کرد اما متاسفانه شنیده ها حکایت از این دارد که خارج از این جدول سازمان مقداری از این اعتبار را به جاهای دیگر داده است و کار صددرصد غیر قانونی انجام داده است یعنی پول این ردیف را به جاهای دیگر داده است. امیدواریم این گونه نباشد چرا که ما زیر بار نخواهیم رفت و طبق همان جدولی که سازمان برنامه مشخص کرده است و ستاد تصویب کرده است باید پول تخصیص داده شود. رییس جمهور گفته است که در بودجه 1402 یک رویه متمرکز برای جمعیت در نظر نگیریم بلکه هر دستگاهی بودجه و ردیف خودش را برای جمعیت داشته باشد. این گونه تصمیم گرفتن نیز ما را نگران می کند که آیا در هر کدام از دستگاه ها ردیف مستقلی برای بودجه جمعیت در نظر گرفته می شود. این گونه نباشد که دستگاه ها بهانه بیاورند که ما بودجه نداشتیم باید سازمان برنامه و بودجه و دستگاه ها باید ردیف مخصوص قانون جوانی جمعیت داشته باشند چرا که تمام دستگاه ها در اجرای این قانون مکلف هستند و تکلیف های مختلف دارند. در کل دولت همراهی خوبی با قانون داشته است و آیین نامه ها هم ابلاغ شده است.
اگر قانون به درستی اجرا شود تا چه اندازه به اهداف مان در بحث باروری و جمعیت جوان دست پیدا می کنیم؟
جمعیت ما هنوز جوان و میانسال است ولی اگر تدبیر نشود در سیاه چاله های پیری جمعیت می افتیم ما در این قانون گفتیم نرخ باروری را باید به بالای ۲.۱ برسانیم اما رهبری در سیاستگزاری برنامه هفتم تاکید کرده اند که نرخ باروری به ۲.۵ برسد. این قانون وزارت اینکه نرخ باروری را به ۲.۵ رساند ندارد اما قدرت این را دارد که جلوی نزول را بگیرد و به بالای ۲.۱ برساند. نرخ باروری ما زیر 18 سال است. از سال گذشته که قانون اجرایی شده است، جلوی نزول نرخ باروری گرفته شده است و هم نرخ باروری و هم آمار ازدواج رو به رشد است.
اگر ما می خواهیم به نرخ باروری به ۲.۵ برسیم باید در برنامه هفتم توسعه جمعیت به عنوان موضوع کلیدی در نظر گرفته شود. در واقع باید موضوعات دیگری برای این مهم در نظر گرفته شود. ما یک سری برنامه به سازمان برنامه داده ایم که چه مشوقاتی در نظر بگیرند. ما روی ازدواج دهه شصتی ها و پنجاهی ها پیشنهادات جذابی داریم و مشوق های اثربخشی در این زمینه ارایه می شود.
باید از این چهار و نیم میلیون جوانی که از ازدواج بازماندند، حمایت جدی شود. اگر این افراد ازدواج کنند هم کار انسانی بزرگی انجام داده ایم هم تاثیر جدی بر روی نرخ باروری می گذارند. همه مشکل ما جوانانی است که ازدواج نکرده اند. اگر به ازدواج برگردند، قطعا مشکل نرخ باروری نیز حل می شود.
جمعیت سالخروده تا چه اندازه می تواند پاشنه آشیلی برای جامعه باشد؟
ما اگر به تمام موقعیت هایمان برسیم وقتی در سیاهچاله پیری جمعیت می افتیم همه این موفقیت ها را از دست می دهیم. پیش بینی ها می گوید اگر ما روند را تغییر ندهیم در سال 1403 این اتفاق می افتد در سیاهچاله پیری جمعیت می افتیم. اگر ۱.۴ جمعیت پیر باشند هم از لحاظ رشد علمی، امنیتی، سلامت و ورشکستگی صندوق های بازنشستگی دچار مشکل می شویم. ما چاره ای نداریم که برای اینکه در سیاهچاله پیری نرفتیم تا پنج سال آینده به نرخ باروری ۲.۵ برسیم.
آیا معتقدید در بحث جمعیت غفلتی جدی صورت گرفته است؟
بله غفلت صورت گرفته و این غفلت به سیاست قانون تنظیم خانواده به صورت افراطی در کشور اجرا شد و جایزه هم گرفته. طبق گزارش ها اجرا این قانون باید سال 71 تمام می شد و ما به آن عددی که می خواستیم رسیدیم ولی آنهایی که می دانستند، اطلاع ندارند و به مردم خیانت بزرگی کردند.
آن خانواده ها و جوانان رغبتی به ازدواج و باروری دارند که بخواهند این قانون را اجرایی کنند؟
اگر قانون به خوبی اجرایی شود هم جهاد فرهنگ سازی، بهداشت و درمان مشوق های جذاب پیش بینی شده است. بخش زیادی از جامعه در آمارها و نظرسنجی هایی که صورت گرفته است، تمایل به بیش از سه فرزند دارند ولی چون امکان آن را ندارند پس اقدامی نمی کند. امکانات اقتصادی آموزشی معیشت و بهداشت درمان باید برای جامعه فراهم باشد که آنها نسبت به این مسئله رغبت داشته باشند.
نظر شما