شب چله ریشه در تبار کُرد دارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از استان کرمانشاه، دورهمی خانواده ها، بازدید بزرگان فامیل، خوردن و نوشدددیدن انواع خوراکی ها )مثل : انار، هندوانه، سیب سرخ، لیمو زرد، لبو، میوه های تازه، آجیل، شیرینی ها، غذاها و نوشیدنی های محلی(، قصه گویی
افراد مسن تر، شعر خوانی)به خصوص اشعار دیوان حافظ و شاهنامه فردو سی  از جمله ر سوم مشترک بیشتر شهرهای ایران است.

براساس این گزارش، شب یلدا یا شب چله که در گویش محلی کرمانشاه «شو چله» خوانده می‌شود بلندترین شب سال در نیمکره شمالی زمین است که به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در اول دی ماه گفته می‌شود و این شب در نیمکره شمالی با انقلاب زمستانی مصادف است و به این دلیل از آن زمان به بعد طول روز بیشتر و طول شب کوتاه‌تر می‌شود.

براساس باورهای ایرانیان باستان فردای شب چله با دمیدن خورشید روزها بلندتر می‌شوند و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد و آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می‌کردند و از این رو به دهمین ماه سال دی به معنای دادار و آفریننده که ماه تولد خورشید بود، می‌گفتند.

یلدا را با تمام تاریکی‌اش آغاز فصلی از رویش در دل‌های چله‌نشینان می‌پندارند زیرا در لابه‌لای مشکلات دیروز و امروز مردمان جای خود را باز می‌کند و حضور خود را با رونق گرفتن بازار، مهمانی و گردهم آمدن خانواده‌ها و اقوام به نمایش می‌گذارد.

شب یلدا در استان کرمانشاه به عنوان دیار باستانی و کهن ایران زمین که مردم آن به حفظ عناصر و ویژگی‌های فرهنگی و آداب و رسوم دیرین ایران زمین شهرت دارند دارای جایگاه ویژه‌ای بوده و همواره دارای آیین‌های باشکوه و زیبایی است.

در فرهنگ کُردی چله بزرگ و کوچک وجود دارد که چله بزرگ از اول دی ماه آغاز می‌شود و تا دهم بهمن ماه ادامه دارد و از دهم تا پایان بهمن ماه نیز به عنوان چله کوچک شناخته می‌شود.

شب چله در افسانه‌ها با عنوان «خور و ماه» آمده است و ریشه در تبار کُرد دارد و در این شب که تمام خانواده نزد بزرگترها می‌رفتند، زن‌ها بیشتر به ریسیدن نخ و مردها و کودکان نیز به بازی‌های گروهی و تیمی می‌پرداختند.

هوره‌خوانی، چیستان‌گویی و بازی‌های محلی را از مهمترین برنامه مردم قدیم در شب چله است و از بازی‌های محلی این شب در گذشته گل یا پوچ یا به تعبیر کُردی «زره‌مشتکی» یا جوراب بازی بود.

شب یلدا در سال های دورتر رنگ و بوی دیگری در کرمانشاه داشته به طوری که طبق گفته بزرگترها، در قدیم تنوع خوراکی ها به اندازه امروز نبوده و مردم به مراتب ساده تر یلدا را جشن می گرفتند همگی دور یک کرسی جمع می شدند ضمن صحبت کردن و دید و بازدید ، اقالم خوراکی مثل انار، مویز،کشمش، تخمه، کدو، برگه زرد آلو و انجیر  می خوردند.

در آن زمان در فصول سردسال، هندوانه در بازار وجود نداشته و برخی از مردم برای حفظ این میوه و استفاده از آن در شب یلدا، هندوانه را زیرکاه نگهد اری می کردند. در آن زمان بسیاری از میوه ها چهار فصل نبوده و برای اغلب خانواده ها در دسترس نبوده است برای نمونه تنها خانواده هایی که از تمکن مالی برخوردار بودند، تخمه و آجیل استفاده می کردند.

 در گذشته شب یلدا شبی به یادماندنی برای کودکان نیز بوده چرا که با انجام بازی های محلی مانند  هفت سنگ، اوقات خوشی را درکنار همسن و سال های خود سپری می کردند.