خبرگزاری شبستان: به مناسبت 29 فروردین روز ارتش جمهوری اسلامی ایران و رژه پر شکوه نیروهای مسلح در جوار مرقد مطهر امام خمینی (ره) لازم دیدیم تاملی بر جایگاه ارتش و نیروهای مسلح داشته باشیم و به اهمیت ان در اندیشه دینی نظر اندازیم.
بر اساس ایات قران میتوان مدعی شد تنها شجاعت و شهامت درونى، و آمادگى روانى براى ایستادگى و مبارزه سرسختانه با دشمن کافى نیست، بلکه باید این آمادگى و سر سختى خود را به دشمن نشان دهیم، و آنها بدانند در ما چنین روحیهاى هست، و همان سبب عقبنشینى و شکست روحیه آنان گردد، و به تعبیر دیگر وجود قدرت کافى نیست، بلکه باید در برابر دشمن نمایش قدرت داد.
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِینَ یَلُونَکُم مِّنَ الْکُفَّارِ وَلْیَجِدُوا فِیکُمْ غِلْظَةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ [٩:١٢٣]
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! با کافرانی که به شما نزدیکترند، پیکار کنید! (و دشمن دورتر، شما را از دشمنان نزدیک غافل نکند!) آنها باید در شما شدّت و خشونت (و قدرت) احساس کنند؛ و بدانید خداوند با پرهیزگاران است!
معناى" غلظة" در جمله" وَ لْیَجِدُوا فِیکُمْ غِلْظَةً" شدت و سرسختى نشان دادن بخاطر خداست، و معنایش این نیست که با کفار خشونت و سنگدلى و بد اخلاقى و قساوت قلب و جفا و بى مهرى نشان دهید، زیرا این معنا با هیچ یک از اصول دین اسلام سازگار نیست، و معارف اسلامى همه آن را مذمت و تقبیح کردهاند.( ترجمه المیزان، ج9، ص: 551).
مقابله با دشمن ابعاد مختلفی دارد که یکی از ان مقابله با قوای سخت دشمن است. نیروهای مسلح نقش اول را در مقابله با خطرات احتمالی قوای سخت بازی میکنند.
دستورى که در زمینه جهاد در ایه مزبور داده شده ، دستور شدت عمل است، آیه مىگوید دشمنان باید در شما یک نوع خشونت احساس کنند (وَ لْیَجِدُوا فِیکُمْ غِلْظَةً).
اشاره به اینکه تنها شجاعت و شهامت درونى، و آمادگى روانى براى ایستادگى و مبارزه سرسختانه با دشمن کافى نیست،... بلکه باید در برابر دشمن نمایش قدرت داد.( تفسیر نمونه، ج8، ص: 198).
و لذا در تاریخ اسلام مىخوانیم که به هنگام آمدن مسلمانان به مکه براى مراسم زیارت خانه خدا پیامبر ص به آنها دستور داد به هنگام طواف با سرعت راه بروند بلکه بدوند و شدت و سرعت و ورزیدگى خود را به دشمنانى که ناظر آنها بودند نشان دهند.
و نیز در داستان فتح مکه مىخوانیم که پیامبر ص شب هنگام دستور داد مسلمانان همگى در بیابان آتش بیفروزند تا مردم مکه به عظمت ارتش اسلام آشنا شوند و اتفاقا این کار در روحیه آنها اثر گذاشت و نیز دستور داد که ابو سفیان بزرگ مکه را در گوشهاى نگهدارند و ارتش نیرومند اسلام در مقابل او رژه روند.
.. توسل به خشونت و شدت عمل باید توام با تقوا باشد، و هیچگاه از حدود انسانى تجاوز نکند.(همان).
در ایه دیگر میخوانیم:
وَأَعِدُّوا لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ وَآخَرِینَ مِن دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ یَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُوا مِن شَیْءٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یُوَفَّ إِلَیْکُمْ وَأَنتُمْ لَا تُظْلَمُونَ [٨:٦٠]
هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها [= دشمنان]، آماده سازید! و (همچنین) اسبهای ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید! و (همچنین) گروه دیگری غیر از اینها را، که شما نمی‌شناسید و خدا آنها را می‌شناسد! و هر چه در راه خدا (و تقویت بنیه دفاعی اسلام) انفاق کنید، بطور کامل به شما بازگردانده می‌شود، و به شما ستم نخواهد شد!
این آیه شریفه براى تمام مکانها، زمانها، کشورها و ادوار تاریخ الهامبخش است؛ زیرا از اسلحه خاصّى سخن نمىگوید که با گذشت زمان از رده خارج شود، بلکه تعبیر به «قوّه» مىکند، یعنى مسلمانان براى حفظ آمادگى خویش باید از هر سلاحى کمک بگیرند، در هر عصر و زمان باید مجهّز به پیشرفتهترین سلاحهاى نظامى دنیا باشند، کلمه «قوّه» حتّى سلاحهاى دیگر، غیر از سلاحهاى جنگى، را هم شامل مىشود؛ مثلًا، وسایل تبلیغاتى که نیرویى قوى براى نابودى دشمن بشمار مىرود نیز مشمول «قوّه» مىباشد، همانگونه که این کلمه شامل امور اقتصادى، اخلاقى، اجتماعى نیز مىشود و خلاصه، هر چیزى که در نبرد با دشمن کارساز باشد، و جلوى تجاوز دشمن را بگیرد، و در دفاع در برابر دشمن ما را یارى کند، مشمول آیه مىباشد. (آیات ولایت در قرآن، ص: 308).
تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّکُمْ وَآخَرِینَ مِن دُونِهِمْ....
هدف از این آمادگى، نابودى انسانها و ویرانى جهان و قتل و غارت بیچارگان و محرومان نیست! بلکه هدف دفاع مشروع است. باید تمام نیروها و سلاحها را در اختیار داشت تا دشمن جرأت حمله نکند، بلکه خیال حمله را نیز در سر نپروراند؛ چون ستمگران و ظالمان همیشه به کشورها و افراد ضعیف و ناتوان حمله مىکنند و قوّت و قدرت، عاملِ بازدارنده آنها از تجاوز و جنگ است. بالا بردن توان نظامى براى إرهاب و ترساندن دشمن است، هم دشمنان خداوند و هم دشمنان خودتان، هم دشمنان ظاهر و آشکار و هم دشمنان پنهان و مخفى. بنابراین، هدف از افزایش قدرت نظامى باید دفاع منطقى و مشروع در برابر تجاوزهاى احتمالى باشد.(همان).
بدون شک تقویت بنیه دفاعى اسلام و بالا بردن توان نظامى ارتش اسلام و به کارگیرى پیشرفتهترین سلاحهاى نظامى، اقتصادى، تبلیغاتى، اخلاقى، اجتماعى و مانند آن، هزینه زیادى خواهد داشت، که مسلمانان باید آن را تأمین کنند؛ ولى از آنجا که این هزینهها در راه خدا مصرف مىشود، خداوند متعال آن را بطور کامل به شما بازخواهدگرداند و بدون شک در این معامله ضرر نخواهید کرد.
«وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ»- هر چند مسلمانان موظّف هستند از تمام توان و نیروى خویش استفاده کنند و بنیه نظامى خویش را بالا ببرند، ولى اگر دشمن دست دوستى به سوى آنان دراز کند، مسلمانان دست آنها را به گرمى مىفشارند، و اگر آنها دعوت به صلح کنند، مسلمانان اصرارى بر جنگ نخواهند داشت. این آیه شریفه جواب مناسبى است براى افراد لجوج و عنودى که اصرار دارند از اسلام یک چهره خشن و جنگ طلب معرّفى کنند، زیرا اگر اسلام دین خشونت و شمشیر باشد هرگز دعوت به صلح نمىکند و دستى که به عنوان صلح دراز شده را با گرمى نمىفشارد؛ سپس به مسلمانان هشدار مىدهد:
«وَ إِنْ یُرِیدُوا أَنْ یَخْدَعُوکَ فَإِنَّ حَسْبَکَ اللَّهُ هُوَ الَّذِی أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَ بِالْمُؤْمِنِینَ»- اگر چه اسلام دعوت به صلح مىکند و به دعوت صلح دشمن پاسخ مثبت مىدهد، ولى به مسلمانان هشدار مىدهد که مواظب مکر و فریب دشمن باشند و حتّى به هنگام صلح هم توان نظامى و قدرت دفاعى را در حدّ بالایى حفظ کنند، تا اگردشمن مکر و حیله کرد، مسلمانان غافلگیر نشوند؛ مثل این که دشمن در موقعیّت ضعیفى قرار گرفته و براى تجدید قواى نظامى خویش و سازماندهى جدید آنها، پیشنهاد صلح دروغین مىکند و مدّتى مسلمانان را سرگرم گفتوگوهاى صلح مىنماید تا پس از آمادگى مجدّد ضربهاى بر مسلمانان وارد سازد؛ در اینجا اگر مسلمانان توان نظامى خویش را، حتّى به هنگام صلح حفظ کنند، غافلگیر نخواهند شد و توطئه دشمن را دفع مىکنند. حضرت على علیه السلام نیز در فرمان مالک اشتر، پس از این که به فرمانده شجاع خویش توصیه مىکند از هر موقعیّتى که جهت صلح پیش مىآید استفاده نماید، به او هشدار مىدهد که در هنگام صلح نیز از توطئههاى دشمن غفلت نکند. « آیات ولایت در قرآن، ص: 310».(همان).
بر اساس ایاتی که گذشت : مسلمانان و هیچ فرد عاقلی نباید در انتظار بماند تا دشمن به او حمله کند و آن گاه آماده مقابله شود، بلکه از پیش باید به حد کافى آمادگى در برابر هجومهاى احتمالى دشمن داشته باشد.
کلمه" قوة" چه کلمه کوچک و پر معنایى است، نه تنها وسائل جنگى و سلاحهاى مدرن هر عصرى را در بر مىگیرد، بلکه تمام نیروها و قدرتهایى را که به نوعى از انواع در پیروزى بر دشمن اثر دارد شامل مىشود، اعم از نیروهاى مادى و معنوى.
آنها که گمان مىکنند راه پیروزى بر دشمن و حفظ موجودیت خویش تنها بستگى به کمیت سلاحهاى جنگى دارد، سخت در اشتباهند، زیرا ما در همین میدانهاى جنگ عصر خود ملتهایى را دیدیم که با نفرات و اسلحه کمتر در برابر ملتهاى نیرومندتر و با سلاحى پیشرفتهتر پیروز شدند، مانند ملت مسلمان الجزائر در برابر دولت نیرومند فرانسه!.
بنا بر این علاوه بر اینکه باید از پیشرفتهترین سلاحهاى هر زمان- به عنوان یک وظیفه قطعى اسلامى- بهرهگیرى کرد، باید به تقویت روحیه و ایمان سربازان که قوة و نیروى مهمترى است پرداخت.
از قدرتهاى اقتصادى، فرهنگى، سیاسى، که آنها نیز در مفهوم" قوة" مندرج هستند و نقش بسیار مؤثرى در پیروزى بر دشمن دارد نیز نباید غفلت کرد.
جالب این است که در روایات اسلامى براى کلمه" قوة" تفسیرهاى گوناگونى شده که از وسعت مفهوم این کلمه حکایت مىکند.( تفسیر نمونه، ج7، ص: 222).
ردا
پایان پیام/
نظر شما