به گزارش خبرنگار شبستان، دکتر محمود عابدی در مراسم بزرگداشت عطار نیشابوری که پژوهشگاه فرهنگ و هنر و ارتباطات برگزار شد ،گفت: داستان شیخ صنعان داستانی زیبا و خاص است که با زبانی ساده و طبیعی و نرم بیان شده است.
وی افزود: آرایش و پرداخت زبان دشوار نیست و در گنجینه های عطار هیچگاه نمی بینیم که او از داشتن اطلاعات خاصی اظهارفضل کند چنانکه در آثار مولوی نیز شاهد همین نوع نگاه هستیم.
وی افزود: داستان شیخ صنعان مبتنی بر اصل تقابل است که بر اندیشه دینی مبتنی می باشد در این اندیشه بنیادها و اصول بر این پایه اند که خدا در همه جاست نور و هستی همه از وجود اوست.
وی با بیان اینکه در داستان شیخ حقیقت از جایی که تصور نمی شود آغاز می شود شیخی که همه مشایخ به دیدار او می روند و مقیم حرم است و 50 حج به جا آورده 400 مرید دارد و ام القرای جهان اسلام است در خواب خورشیدی می بیند در روم و به ان سمت حرکت می کند رویایی که صادقه است و به حقیقت منتهی می شود.
دکتر عابدی با بیان اینکه خواب در اندیشه دینی بخشی از نبوت است، ادامه داد: در این داستان همه اتفاقات برعکس می افتد و صوفیان چون به سرزمین روم می رسند شیخ در بالای ساختمانی دختری ترسا می بیند و از دین و آیین خویش به سادگی می گذرد خوکبانی می کند و خمر می نوشد چیزی که در آیین شرع از آن نهی شده است.
وی در ادامه این مطلب اظهار کرد: مریدان از شیخ روی برمی گردانند مریدی سخت کوش و بیداردل در کعبه مقیم می شود و در خواب پیامبر را می بیند که می فرماید غبار از راه شیخ برداشته شده و ما می بینیم که مشکل شیخ از آغاز همین غبار بوده است که با برداشتن آن شیخ بار دیگر به درگاه حضرت دوست بازمی گردد.
دکتر عابدی تصریح کرد: داستان از عالمی که مورد پسند اهل شریعت است آغاز می شود و به جایی می رسد که اهل شریعت آن را نمی پسندند از دلبستگی و ارزشهای بیرونی و عشق و مقام توحید و فنا می گوید.
وی درباره تشابه های داستان شیخ صنعان و پیر چنگی در مثنوی عنوان کرد: پیر چنگی با پیر و مطربی که تعبیری متناقض در مثنوی است ،آغاز می شود و داستان از مصیبت نامه عطار گرفته شده و در روزگار عمراتفاق می افتدکه پیری مطرب در پایان عمر توبه می کند و یک بار آن هم در قبرستان برای خدا چنگ می نوازد و آنجا است که عمر در خواب می بیند که باید به قبرستان برود و 700 دینار که نشانی از کثرت است به پیری بدهد.
وی تصریح کرد: در ادامه داستان پیر چنگی که در قبرستان چنگ بر زیر سر نهاده و به خواب رفته است و طبق آیین ادب و شریعت نمی توان او را بیدار کرد با دیدن عمر بیدار می شود و ترسیده بدون آنکه بداند نور و روشنایی زاییده تاریکی است دل در گرو عشق الهی می نهد.
عابدی یادآور شد: در این دو داستان یکی از شخصیت ها در حضیض است و یکی در آن سوی راه و عجبا که هر دو از نقطه ای که هستند و حرکت می کنند به یکدیگر می رسند و آن دیدار حقیقت است پیری چنگی از عین گناه و شیخی در عین ثواب و اینجاست که حافظ می گوید دوش از مسجد سوی میخانه آمد پیر ما /چیست یاران طریقت بعد از این تدبیر ما و این غزل به همین مساله اشاره دارد و یا در بیت دیگری باز هم حافظ چنین می فرماید: که سرنوشت کفر و دین آخر به یکجا می رسد/خواب یک خواب است اما مختلف تعبیرها.
وی در پایان گفت: دیدن حقیقت از چشم آغاز می شود و نقطه اوج دیدار حقیقت در دل است اگر کسی روی خوب را دید و بعد از او دنیای حقیقی را می بیند و زندگی برایش مفهوم و معنایی راستین می یابد.
پایان پیام/
نظر شما