به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان؛ مصحف نام کتابی است که فرشته الهی مطالب آن را برای حضرت فاطمه(س) بیان کرده و امام علی(ع) آنها را نوشته است. مطالب این کتاب، شامل جایگاه پیامبر(ص) در بهشت و اخبار و رویدادهای آینده است. این کتاب نزد امامان شیعه بوده و بین آنان بعنوان میراثی وحیانی دست به دست می‌شده است و دیگران بدین کتاب دسترسی نداشته و ندارند. این کتاب اکنون در دست صاحب الزمان(عج) است. برخی از عامه مدعی شده‌اند که شیعیان قرآن دیگری به نام مصحف فاطمه (س)دارند اما امامان شیعه همواره بر این امر تاکید کرده‌اند که این مصحف، کتابی غیر از قرآن است و شیعیان همان قرآن رایج در بین مسلمانان را کتاب اصلی خود می دانند و همان طور که گفته شد این مکتوبات جنبه فقهی ندارد بلکه به حقایق دیگری اشاره دارد که عبارتند از:خبراز رویدادهای آینده، خبراز جایگاه آخرتی رسول خدا(ص)، تسلی خاطر دادن به فاطمه(س) بخاطر رحلت پیامبر(ص)، خبر از انبیاء، مومنان، کافران از گذشته تا پایان عالم وگزارشاتی از فرمانروایان امت با نامشان و نام پدرانشان. لذا در این خصوص با حجت الاسلام دکتر «ایمان ضرابی» پژوهشگر و استاد حوزه و دانشگاه گفت و گویی انجام داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
مصحف فاطمه(س) چیست؟
از جمله فضائل فاطمه زهرا(س) که از سوی ائمه طاهرین(ع) نیز مکرر مورد توجه و اشاره قرار گرفته است و از طرفی دلیل محکمی بر فضیلت، منشا علم و همچنین اثبات امامت برای فرزندان زهرای مرضیه (س) است. وجود مکتوبی بسیار مهم و ارزشمند به نام مصحف فاطمه(س) است. براساس آنچه در متون روایی ما به آن پرداخته شده، بخشی از سخنان واحادیث منسوب به حضرت زهرا (س) در کتابی جمع آورده شده که از آن با عنوان مصحف فاطمه (س)یاد می شود.
از این رو درمنابع معتبر شیعه روایاتی وجود دارد و به این موضوع اشاره شده که مصحف فاطمه (س) در برگیرنده روایت هایی است که از دختر گرامی پیامبر اکرم (ص) بر جای مانده است. لذا بر اساس روایات، مصحف فاطمه(س) کتاب مخصوصی است با مطالبی که آن مطالب از ناحیه فرشته وحی جبرئیل به حضرت فاطمه( س) القاء شده، و حضرت علی(ع) آن را نوشته و تدوین کرده است، در این کتاب سخنی ازقواعد شرعی وفقهی مانند حلال و حرام نیست، بلکه مشتمل بر حوادث غیبی آینده و اسرار آل محمد(ص) است و در نزد امامان(ع) دست به دست می گشته و اکنون در نزد حضرت مهدی(عج) است و هنگام ظهور آن را آشکار می سازد.
معنای مصحف چیست و به چه چیزهایی در آن اشاره شده است؟
از نظر لغوی به چیزی که در آن مجموعه ای از مکتوبات و رساله ها جمع شود، صحیفه می گویند. از آنجایی که مجموعه مکتوباتی که منسوب به حضرت فاطمه(س) است «صُحف» فاطمه (س) گفته می شود، در حقیقت صحف نام کتابی است که فرشته الهی مطالب آن را برای حضرت فاطمه(س) بیان کرده و امام علی(ع) آنها را نوشته است. مطالب این کتاب، شامل جایگاه پیامبر(ص) در بهشت و اخبار و رویدادهای آینده است. این کتاب نزد امامان شیعه بوده و بین آنان بعنوان میراثی وحیانی دست به دست می‌شده است و دیگران بدین کتاب دسترسی نداشته و ندارند. این کتاب اکنون در دست صاحب الزمان(عج) است. برخی از عامه مدعی شده‌اند که شیعیان قرآن دیگری به نام مصحف فاطمه (س)دارند اما امامان شیعه همواره بر این امر تاکید کرده‌اند که این مصحف، کتابی غیر از قرآن است و شیعیان همان قرآن رایج در بین مسلمانان را کتاب اصلی خود می دانند و همانطور که گفته شد این مکتوبات جنبه فقهی ندارد بلکه به حقایق دیگری اشاره دارد که عبارتند از:خبراز رویدادهای آینده ،خبراز جایگاه آخرتی رسول خدا(ص)، تسلی خاطر دادن به فاطمه(س) بخاطر رحلت پیامبر(ص)، خبر از انبیاء،مومنان،کافران،از گذشته تا پایان عالم وگزارشاتی از فرمانروایان امت با نامشان و نام پدرانشان.
آیا پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) از مصحف حضرت زهرا(س) اطلاع داشتند؟
از آنجایی که این صحیفه بعد از وفات رسول خدا (ص) تدوین و گرداوری شده است می توان گفت: اهل بیت (ع) از آن آگاهی دارند. همان طور که عرض شد این صحیفه مانند میراثی در بین اهل بیت (ع) دست به دست می گردد. برای درک بیشتر موضوع نظر شما را به چند روایت جلب می کنم.
روزی یکی از شاگردان امام صادق(ع) به نام «حماد بن عثمان» در محضر آن حضرت بود، سخن از مصحف فاطمه(س) به میان آمد، حماد می گوید: از آن حضرت شنیدم درباره مصحف فاطمه(س) چنین فرمود: «هنگامی که رسول خدا(س) رحلت کرد، فاطمه(س) بسیار اندوهگین شد که اندازه آن را کسی جز خدا نداند، در این هنگام فرشته ای به حضور فاطمه(س) می آمد، فاطمه(س) را دلداری می داد، و با او هم سخن می شد، فاطمه(س) حاضر شدن فرشته را احساس می کرد، و صدایش را می شنید، ماجرا را به حضرت علی(ع) خبر داد، حضرت علی(ع) به فاطمه(س) فرمود: «وقتی که حضور فرشته را احساس کردی و صدایش را شنیدی، به من بگو». آنگاه فاطمه (س) به حضرت علی(ع) خبر می داد، حضرت علی(ع) نزد فاطمه (س) می آمد و هرچه (از فاطمه یا از فرشته) می شنید، می نوشت. تا آن که از آن نوشته ها مجموعه ای به نام مصحف، تدوین شد، در آن مصحف چیزی از حلال و حرام نیست، بلکه در آن از حوادث (غیبی) آینده، خبر داده شده است».
همچنین امام صادق(ع) دربیان دیگری فرمودند: «مصحف فاطمه (س) در نزد ما است، معتقد نیستم که در آن، چیزی از قرآن باشد، آنچه را که مردم به آن نیاز دارند در این وجود دارد، و ما به کسی احتیاج نداریم».امام صادق (ع) در ضمن گفتار و احتجاج در رد مخالفان فرمود: «اگر آنها راست می گویند، مصحف فاطمه (س) را که وصیتش در آن است و سلاح پیامبر(ص) نیز همراه آن است، بیرون آورند». یعنی مصحف فاطمه (س) در نزد ماست، و وصیت حضرت زهرا(س) که در آن مصحف ذکر شده مخالفان را تکذیب می کند.
«فضیل بن سکره» می گوید: به محضر امام صادق(ع) شرفیاب شدم، به من فرمود:« آیا می دانی که اندکی قبل چه چیزی را مطالعه می کردم؟ گفتم: نه، فرمود: به کتاب فاطمه (س) می نگریستم، نام همه سلاطین که در زمین فرمان روایی می کنند و همچنین نام پدران آن ها در آن، ذکر شده است، ولی من از نوادگان امام حسن(ع) (و زمامداری آن ها) چیزی را در مصحف ندیدم». با این بیان نه تنها ائمه طاهرین (ع)از این مصحف اطلاع دارند بلکه از آن در مباحث علمی و امامت و ولایت بهرمند هم می شوند.
لطفا چگونگی تألیف مصحف فاطمه (س) را بیان بفرمایید؟
در راویتی معتبر از یکی از بزرگترین راویان تشیع آمده است: «که یکی از اصحاب از امام صادق(ع) در خصوص چگونگی تالیف مصحف فاطمه(س) پرسید:حضرت پس از سکوتی طولانی فرمود: «فاطمه(س) 75 روز بعد از رسول خدا(ص) زنده بود، و در این ایام از فراق پدر، بسیار غمگین بود. جبرئیل نزد فاطمه(س) می آمد، و او را دلداری می داد و احوال و مقام های پدرش را برای او بیان می کرد، و از حوادث آینده و غیبی در مورد ظلم های دشمنان به فرزندانش به او خبر می داد، حضرت علی(ع) آن مطالب را می نوشت و آن (مجموعه) نوشته شده، همان مصحف فاطمه(س) است».
این عظمت حضرت زهرا (س) یکی از استثنایی ترین ویژگی های حضرت است چرا که ملاقات حضور فرشته وحی برای احدی امکان پذیر نیست جز پیامبر(ص) که آن هم به شکل ملاقات چهره به چهره و ملاقات با سیمای واقعی جبرئیل، تقریبا دو بار رخ داده ؛ این بانوی بزرگوار از چه جایگاهی برخوردار است که چنین عظمتی نزد خدا دارد و خدا او را عزیز و بزرگ می شمارد. نکته قابل توجه اینکه در آیات قرآن کریم وقتی از مریم(س) سخن به میان می آید در آیه شریفه می فرماید: هر گاه زکریا بر مریم که در محراب عبادت بود وارد می شد «وجد عندها رزقا» می دید انواع خوراکی های بهشتی در کنارش حاضر است اما جالب اینکه حضرت علی(ع) هر وقت بعد از رحلت پیامبر(ص) بر فاطمه (س) وارد می شدند درواقع «وجد عندها علما»علمی لدنی در کنار فاطمه (س) قرار داشت. خوراکی بهشتی برای عالم ماده و جسم است و علم برای نفس و روح او. لذا به خوبی عظمت زهرای مرضیه(س) از این حکایت مشخص می شود.مصحف فاطمه زهرا(س) گواه محکمی است بر بهرمندی حضرت از علم لدنی و داشتن ولایت حضرت بر فرزندانشان.
نظر شما