خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی، مریم داوری: حضرت فاطمه زهرا(س) در 20 جمادی الثانی متولد شدند. سوره کوثر، آیه تطهیر، آیه مودت و آیه اطعام در شان و فضیلت ایشان نازل شده است. ایشان به‌عنوان «مادر امامان»، جایگاه ویژه‌ای در بین شیعیان دارند. منابع اهل سنت شخصیت حضرت فاطمه(س) را همچون بانویی پرهیزکار و باایمان بازتاب می‌دهند و زندگی زاهدانه و شخصیت ایشان را به عنوان الگوی تقوا می‌ستایند. حضرت فاطمه(س) با زندگی سراسر نورانیت و معرفت بهترین الگو در ابعاد زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی و سیاسی را برای زنان و مردان ارائه کردند. گفتگویی با حجت الاسلام مرتضی نظری در مورد کتابهایی که در مورد دخت نبی اکرم نوشته شده است، ترتیب دادیم. وی پژوهشگر ، استاد حوزه و دانشگاه ، روحانی برگزیده چهارمین جشنواره مروجان کتابخوانی و طراح سازه کتاب در مسجد و خانه است . متن گفتگو با حجت الاسلام نظری بدین شرح است:
کدام یک از ابعاد شخصیتی حضرت فاطمه زهرا (س) در قالب کتاب مغفول مانده است؟
یکی از ابعاد مهم زندگی بانو فاطمه (س) بعد سیاسی ایشان است که متاسفانه در مورد تبیین این مسئله کم کاری شده است. بعد سیاسی زندگی حضرت زهرا (س) پررنگ بوده است. ایشان اولین شهیده راه ولایت هستند و این خود بیانگر این است که ایشان در بعد سیاسی به طور کامل و جامع وارد شدند. حضرت زهرا (س) تاثیرگذاری خاصی در کنار امام زمان خود در اجتماع به جا گذاشتند. ایشان در زندگی سراسر نور خود در این مسئله خیلی زیبا ورود پیدا کردند و در مورد ظلم و جاهلیت ظالمان روشنگری داشتند. این وظیفه ماست که پیرو راه ایشان باشیم و بدانیم که در زندگی سیاسی و اجتماعی نیز مسئول هستیم. ما نباید نسبت به جامعه خود بی تفاوت باشیم. حضرت زهرا (س) بهترین ها اقدامات را در مسیر آگاهی رسانی و بیداری جامعه انجام دادند اما در مورد این اقدامات، کاری در قالب های ادبی و هنری اعم از کتاب و فیلم و نمایش صورت نگرفته است.
کیفیت و کمیت کتاب هایی که در مورد حضرت زهرا (س) شده است را چگونه ارزیابی می کنید؟
کتاب های زیادی در مورد بانو فاطمه زهرا (س) داریم البته باز هم جای کار زیاد است. برخی از کتاب های نوشته شده در این خصوص به صورت کلی گویی شده است. بهتر است که کتاب ها به نوعی دسته بندی شود تا مخاطبان مختلف بتوانند بر اساس آنچه نیاز و مد نظرشان است به کتاب ها رجوع کنند، به عنوان مثال به بعد سیاسی زندگی حضرت زهرا(س) باید در یک کتاب به طور مجزا پرداخته شود. زندگی خانوادگی ایشان باید در قالب یک کتاب مجزا نوشته شود. ایشان ابعاد مختلفی داشتند که لازم و ضروری است که در مورد تمام این ابعاد به طور مجزا کتاب نوشته شود که دست مخاطب پر باشد و راحت تر به مقصد و مقصود برسد.
به چه ابعادی از زندگی حضرت زهرا (س) خوب پرداخته شده است؟
تمام ابعاد زندگی و شخصیت حضرت زهرا (س) خاص و درخشان است. هر چقدر که در مورد ایشان کار کنیم، باز هم حق مطلب را ادا نکردیم و نمی توانیم بگوییم که خوب کار کردیم. ما در مقابل بانویی بزرگ هستیم که برگزیده خداست. ایشان فضایل استثنایی دارند و در حقیقت کمال و شخصیت ایشان قابل وصف و تبیین نیست. در بعد معرفتی در مجالسی که برای حضرت زهرا(س) برگزار می شود، کارهای زیادی انجام شده است. آنچه باید مد نظر ما باشد این است که حضرت زهرا (س) گریه کن نمی خواهند بلکه رهرو می خواهند. پس باید از ایشان الگوپذیری کنیم و رهروی ایشان باشیم. خوشبختانه محافل زیادی برای عرض ارادت به ایشان برگزار می شود . شایسته است که در مورد ابعاد شخصیتی و زندگی ایشان تامل کنیم و آنها را در زندگی خود پیاده کنیم.
آیا در مورد حضرت زهرا (س) با کمبود منابع مواجه هستیم؟
نه. اصلا اینطور نیست. ما کمبود منابع نداریم و خوشبختانه منابع خوبی در اختیار نویسندگان است. می توان گفت که ما کتاب های مرجع خوبی داریم که نویسندگان و محققان ما می توانند به آنها رجوع کنند و کتاب های خوبی بنویسند. باید سعی کنیم کتاب هایی بنویسیم که پاسخگوی مخاطبان باشد.
نویسندگانی که در مورد حضرت زهرا (س) می نویسند باید به چه نکاتی توجه کنند؟
اول از همه بعد فیزیکی و محتوایی کتاب باید مورد توجه قرار گیرد. کتاب نباید قطور باشد به خصوص برای مخاطب امروز که کم حوصله است برای جذابیت کار و جذب مخاطب، کتاب باید کم حجم باشد و محتوای آن غنی و پاسخگوی نیاز مخاطب باشد. بر این اساس خوب است که کتاب هایی در قطع جیبی، رقعی و پالتویی منتشر شود که مخاطب بتواند آن را همراه داشته باشد و بخواند. از نظر محتوایی نیز کتاب باید غنی و کیفی باشد. از طرفی نویسندگان باید در تبیین زندگی حضرت زهرا(س) و تحلیل شخصیت ایشان با نگرش به مسایل روز جامعه قلم بزنند. این گونه کتاب ها از لحاظ کیفی بهتر خواهند بود.
در کدامیک از قالب های ادبی و هنری حضرت زهرا(س) بیشتر معرفی شدند؟
می توان گفت در قالب کتاب بیشتر به دخت نبی اکرم پرداخته شده است و در زمینه های هنری مثل فیلم و نمایش کمتر تبیین صورت گرفته است.
به نظر شما چرا حضرت زهرا (س) در قالب نمایش کمتر معرفی شده اند؟
به نظر من علت این است که اصولا مخاطبان مسایل مذهبی کمتر به سراغ نمایش می روند یعنی می توان گفت مخاطبان مذهبی کمتر به سالن های تئاتر می روند و بیشتر فیلم ها و سریال ها را از طریق صدا و سیما دنبال می کنند. با این وجود شایسته است که فیلم، سریال و نمایش در مورد ائمه اطهار (ع) ساخته شود. صدا و سیما باید باب اجرای نمایش ها با محوریت ائمه اطهار (ع) را باز کند تا کم کم هنرمندان در عرصه تئاتر نیز به این سمت و سو کشیده شوند و کارهای خوب و کیفی با محوریت ائمه اطهار (ع) داشته باشند.
نظر شما