آوای ناقوس خاموش شد/ طلایه دار شعر معاصر خراسان جنوبی در خانه ابدی ‌آرام گرفت

خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی: سمیه محمدی؛ کمتر کسی است که آوای ناقوس خوسف، گوشش را نجوا نداده باشد، او در سطح خراسان بزرگ نام آور و مشهور و اشعارش بر سر زبان ها جاری و ساری است.

از غزل تا ربایی های دلنشین و شعرهای آیینی و کهن گرفته تا سبک های جدید در دیوان ناقوس به چشم می خورد. استاد غلامحسین یوسفی از دهه 1350 و از جوانی آوای ادب پارسی بود و بسیار ساده دل و مهربان در زادگاهش روستای رچ خوسف زندگی را سپری می‌کرد.

او که شعر را در قلب هایی سروده بود به گویشی بیرجندی و دلنشین سخن می گفت و در محافل شعر و شاعری جایگاهی والا داشت و در دم شعر را آغاز و هر آنچه بر نظرش می آمد بر سر زبان جاری می کرد چنان که می گویند هر آنچه از دل برآید بر دل می نشیند.

غلامحسین یوسفی متخلص به ناقوس شاعر و غزل سرای ایرانی از دیار خراسان جنوبی است در مرداد ماه 1326 در روستای«رچ» شهرستان خوسف متولد شد اما به دلیل ناراحتی ریه روز گذشته (20 اسفند1401) از این دیار پر کشید و امروز هم راهی دل خاک می‌شود.

او در سال 1345 در رشته ادبی از دبیرستان خزیمه علم بیرجند فارغ التحصیل شد، تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه فردوسی مشهد سپری کرد و در رشته تاریخ و ادبیات فارغ التحصیل شد.

استاد ناقوس تاکنون بیش از ۱۵ هزار بیت شعر در قالب‌های مختلف سروده‌ است و سرمهٔ خیال، شعر شهادت، دیوان معرفت، چاپ منتخب اشعار با عنوان "آن سوی پرواز " توسط حوزه هنری استان، خدا، عشق، دل، در سایه سار نقره ای رچ، سرخ و سپید، مجموعه شعر شبنم و شکوفه، صحبت سجاده‌ها، سکوت سرد سنگ ها از جمله آثار ناقوس است که به چاپ رسیده است.

ناقوس سابقه تدریس در مراکز آموش عالی بیرجند، گویندگی رادیو مشهد، نویسندگی روزنامه خراسان، داوری چندین جشنواره شعری و نیز برگزاری نشست‌های مختلف شعری را در کارنامه خویش دارد.

ناقوس همچنین سابقه تدریس در دانشگاه بیرجند، گویندگی رادیو مشهد، نویسندگی روزنامه خراسان، داوری چندین جشنواره شعری و نیز برگزاری نشست‌های مختلف شعری را در کتاب ادبی و کاری خود به یادگار گذاشته است.

در خرداد ماه سال ۱۳۹۵ طی مراسمی از جایگاه شعری او تجلیل شد. او همچنین شاعر برتر جشنواره شعر امام رضا (ع) در سال ۱۳۶۴ و شاعر برتر جشنواره بین‌المللی شعر فجر ۱۳۸۵ است. مستند ناقوس بارها از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده‌ و به پاس پنجاه سال تلاش ناقوس شاعر بیرجندی در عرصه شعر و ادب فارسی مجتمع بزرگ فرهنگی هنری شهرستان خوسف به نام وی نام گذاری شده ‌است.

او از شاعران برگزیده اولین جشنواره بین المللی شعر فجر، شاعر برتر جشنواره شعر امام رضا سال 1364، شاعر برتر جشنواره بین‌المللی شعر فجر سال 85، شاعر نمونه از طرف صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، شاعر برتر پیشکسوتان فرهنگی، شاعر ملی و ماندگار از طرف شورای فرهنگ عمومی، شاعر برتر از طرف شبکه سوم سیما و شاعر پیشکسوت جشنواره امام رضا (ع) است.

ناقوس قلندر و ساده دل

حسین رفیعی، مسئول کانون هنرمندان خراسان جنوبی هم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهار کرد: استاد غلامحسین یوسفی شخصیت بی بدیل و متفاوت با عموم شاعران داشتند، شخصیت شاخصی داشت که یک زندگی محقرانه ولی قلندرانه و علاقه مند به طبیعت داشتند.

او علاقه شدید به روستای رچ محل زادگاهش داشت و می گفت الهام غزلیات در همین رچ به دهنم آمده است، تنها و بدون حاشیه در رچ سپری می کردد و پیاده کیلومترها از بیرجند به رچ طی مسیر می کرد و شعر می سرود.

به گفته رفیعی، ناقوس رو راست بود و هم تایید و هم تکذیبش حقیقی و صمیمی بود؛ نقد را بی پرده و به قصد اصلاح مطرح می کرد و همه از حضور گرمش لذت می بردند؛ اواخر که مریض احوال بود تنها در جمع شاعران و هنرمندان بشاش می‌شد و کسلی او رفع و شادی او احساس و حسش را به جمع منتقل می کرد.

رفیعی که بیش از 50 سال فعالیت هنری حرفه ای دارد، گفت: اولین شعر را از استاد ناقوس خواندم و شعر را با ایشان شناختم و به آن علاقه مند شدم.

مسئول کانون هنرمندان خراسان جنوبی نطق ناقوس را عالی و خوش کلام عنوان کرد و افزود: ناقوس شعرها را با لحن جذابی قرائت می کرد و بیشتر به دلیل رفتار قلندرانه اش، سعی در تغییر درون داشت تا ظاهر.

ارادت رهبری به ناقوس

رفیعی ادامه دد: فراز و فرودهای زیادی در زندگی استاد ناقوس بود و شخصیت برجسته ای بود در شاعری و مخصوصا غزل‌سرایی حرف اول را می گفت و کتاب های وزین و ارزشمندی از او چاپ شده است. همچنین رهبر معظم انقلاب ارادت خاصی به ایشان داشتند و در کلیپ ها هم است که رهبری به اسم از ایشان یاد می کنند، در استان هم شناخته ترین شاعر و از فعالین کانون هنرمندان بود. زمانی که حالی برای گفتن شعر داشت در کانون حضور داشت اما اواخر به دلیل کسالتی که داشت گوشه گیر شده بود اما در کانون آرشیو خوبی از ایشان ثبت و ضبط شده است.

به گفته رفیعی یک ماه قبل استاد ناقوس در جمع شاعران و پشت تریبون ابراز کرد که شاید به آخر سال نکشد و این اتفاق تاسف انگیز افتاد به هرحال یکی از افتخار آفرین ترین هنرمند خطه خراسان همین ناقوس است و پسر ایشان «پیمان یوسفی» هم از شاعران گران مایه و فرزند متین و به جا رسیده ای ناقوس است که هم پای پدر شعر می گوید.

تبحر ناقوس در شعرسرایی

مهدی افتخاری مسئول انجمن شعر حکیم نزاری خراسان جنوبی هم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان اظهار کرد: استاد ناقوس در سال 1326 در روستای رچ خوسف به دنیا آمد است و چندین سال هم به عنوان معلم تدریس کرد.

وی با بیان اینکه استاد ناقوس در همه زمینه های شعری، غزل، آیینی و ... شعر گفته است، گفت: دیوان ناقوس مشهور است و حاصل تلاش 50 ساله ایشان از دوران دبیرستان تاکنون بوده است.

به گفته وی استاد ناقوس بعد از تحمل 15 روز بیماری بر اثر بیماری ریه درگذشت و هم اکنون پسرش پیمان یوسفی از شاعران معروف خراسان جنوبی راه پدر را ادامه خواهد داد.

«ناقوس» طلایه دار شعر معاصر خراسان جنوبی

علی فرخنده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی هم در گفت‌وگو با خبرنگار شبستان از خراسان جنوبی اظهار کرد: غلامحسین یوسفی «ناقوس» طلایه دار شعر معاصر خراسان جنوبی است.

وی با بیان اینکه این شاعر 18 مرداد سال 1326 در روستای رچ (متصل به شهر خوسف) به دنیا آمد، افزود: «ناقوس» را به اعتبار صدای زنگ شتری که شب، دل بیابان را می شکافد برای خود انتخاب کرد، تحصیلات ابتدایی را در دبستان ابن حسام خوسف سپری کرد و سپس با اصرار پدر و مادر، برای ادامه تحصیل به بیرجند آمده و در سال پنجم دبیرستان اشعاری به رشته تحریر در آورد که مورد تشویق معلمش قرار گرفت و مقدمه‌ای برای شروع شاعریش شد.

به گفته این مسئول پس از دریافت مدرک دیپلم در سال 1345 به خدمت فرهنگ در آمد. سپس بعد از مدتی برای ادامه تحصیل روانه مشهد گردید و تحصیلات دانشگاهی را در آنجا در رشته تاریخ به پایان رسانید و به عنوان دبیر در مدارس آن شهر به تدریس پرداخت و در ادامه به بیرجند آمد و به تدریس در مراکز آموزشی همت گماشت.  

وی ادامه داد: غزلیاتش سرشار از جوش و خروش است شور انگیز و گوش نواز است. به کارگیری قافیه‌های مناسب و ردیف‌های دلنشین و آرایه‌های شعری آهنگ شعرش را دو چندان زیبا و گیرا ساخته است.

به گفته فرخنده چاشنی محبت از عنصر اصلی کلام اوست و مبین آن است که گل بوته‌ی معرفت و صفای دلش شکوفا شده و درخت اندیشه اش را بارور ساخته است.

ناقوس یکی از مفاخر کشور

حاجی قدیر قیاسی-رئیس اداره فرهنگ و ارشاد خوسف هم گفت: ناقوس عمر با برکت همراه با اخلاصش را در راه ترویج فرهنگ و ادب صر ف کرد و با سرودن اشعار وزین و مرثیه و نوحه های عاشورایی اثرات گران بهایی از خود بر جای گذاشت، پس از تحمل رنج و درد در بستر به دیار باقی شتافت.  

به پاس پنجاه سال تلاش ناقوس شاعر خراسان جنوبی در عرصه شعر ادب فارسی مجتمع بزرگ رهنگی هنری شهرستان خوسف به نام وی نام‌گذاری شده است. بی تردید استاد ناقوس تربیت یافته اهل بیت(ع) و یکی از مفاخر و چهره ای فرهنگی هنری برجسته شهرستان خوسف، استان خراسان جنوبی و کشور بود.