به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن ۲۲ اسفندماه که در تقویم با عنوان روز «بزرگداشت شهدا» نام گرفته است، با حجت‌الاسلام‌والمسلمین «حسین جوشقانیان»، مدیر موسسه روایت سیره شهدا درباره انس و ارتباط شهدا با مسجد و نقشی که مسجد در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت ایفا کرده است، گفتگو کرده‌ایم که مشروح آن در ادامه می‌آید:
آنچه از حماسه‌ها، ایثارها و مقاومت‌ها در دوران دفاع مقدس توسط شهدا و رزمندگان رقم خورد، چقدر ریشه مسجدی داشت و از انس و تربیت مسجدی رزمندگان نشأت می‌گرفت؟
مساجد در دوران دفاع مقدس مرکز ثقل تربیت بهترین جوانان در میدان ایثار و شهادت بودند و حکم دانشگاه و میعادگاه را برای شهدا داشتند، از ثبت‌نام و آموزش تا اعزام و پاتوق و بازگشت پیکر شهدا همه و همه مسجدمحور بود. فرماندهان پایگاه‌های مقاومت بسیج بچه‌ها را در مسجد جمع می‌کردند... برای نمونه مسجد چهارمردان قم در طول جنگ تحمیلی پاتوق رزمندگان و حضور چه اعزام‌اولی‌ها چه رزمندگانی که تجربه حضور در جبهه را داشتند در این مسجد پررنگ بود.
لذا نمی‌توان و نمی‌شود بین مسجد و دفاع مقدس و آنچه رزمندگان و شهدا رقم زدند، خط و مرز قائل شد، آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی در درس خارج فقه می‌فرمود: هر جا مسجدی ساخته شده خون مقدس شهید ریخته شده است، این یعنی خون شهید مسجدساز و مسجد شهیدپرور و ارتباط و پیوند این دو جدایی‌ناپذیر است.
چه فعالیت‌های مرتبط با جبهه و جنگ در مسجد انجام می‌شد؟
معمولاً مساجد پاتوق و محل حضور رزمندگان بودند و آموزش‌های ابتدایی برای اعزام را هم در مساجد می‌دیدند حتی در زمان مرخصی نیز بیش از استراحت یا حضور در منزل و کنار خانواده، در مسجد حضور داشتند و در کنار بیان تجربیات و خاطرات، به نسل جوان و اعزام‌اولی برای حضور در جبهه، انگیزه و آگاهی‌های لازم را می‌دادند. حتی داشتیم جانبازان قطع نخاعی که با همان وضعیت روی ویلچر به مسجد می‌آمدند و برای بچه‌ها از خاطرات خود و آنچه در جبهه‌ها جریان داشت، تعریف می‌کردند!
کمتر می‌شد که رزمندگان در خانه بمانند بلکه وقت‌شان در مسجد برای جذب، آماده‌سازی و تربیت نیرو و تبیین واقعیات جنگ می‌گذشت؛ خروچی چنین فضایی آن بود که برای مثال در یک عملیات 50 نفر از یک مسجد اعزام می‌شدند و این نبود مگر به برکت امام جماعت تراز، معنویت مسجد و انسی که رزمندگان با مسجد داشتند!
اگرچه از دانشگاه و دیگر نهادها نیز رزمندگانی در جبهه‌ها حضور می‌یافتند اما سهم اصلی همانطور که بیان شد در آماده‌سازی، تبیین، تبلیغ و تهییج و اعزام نیروها به مسجد تعلق داشت و نگاه‌های دینی معرفتی در مساجد ارائه می‌شد. یعنی اغلب کسانی که به جبهه می‌رفتند بچه‌مسجدی بودند و مسجد سکوی معراج شهدا بود. بازگشت پیکر مطهر شهدا و تشییع آنها و تقدیر و تکریم از خانواده‌هایشان نیز در مسجد انجام می‌شد.
مساجد در میدان تبیین و روشنگری درباره واقعیت جنگ و ضرورت حضور در جبهه‌ها چطور عمل کردند؟
امام جماعت، فرمانده پایگاه بسیج، برخی عناصر فکری فرهنگی مثل شهید سیدمهدی روحانی دائماً در مساجد و پایگاه به پایگاه بسیج و مسجد به مسجد را رصد و خلأ و شبهات را برطرف می‌کردند و دائم مراقب بودند برخی عوامل ضدانقلاب همچون توده‌ای‌ها و منافقین در بین بچه‌های مسجد رخنه نکنند.
برگزاری سیر مطالعاتی، حلقه‌های معرفت و مباحثه با حضور رزمندگان در مساجد نیز به جهاد تبیین در بحبوحه جنگ کمکی شایان کرد.
مساجد چقدر در حفظ میراث دفاع مقدس در حوزه ایثار و شهادت موفق عمل کرده و این فرهنگ و روحیه را برای نسل‌های بعد حفظ کرده‌اند؟
برخی از مساجد خوشبختانه در این باره رشد بالنده داشته و در ابعاد مختلف فضای مجازی، فضاهای هنری، اجتماعی و فرهنگی ورود کرده و منشأ اتفاقات مبارکی شده‌اند اما عملکرد برخی از مساجد در این باره جای نقد و ابهام دارد. متأسفانه حال و هوای برخی مساجد سکولار است و نسبت به هجمه‌های علیه نسل جوان بی‌تفاوت هستند.
اگر قرار است فعالیت مساجد صرفاً جنبه عبادی داشته باشند و نسبت به عرصه‌های بصیرتی، سیاست، حاکمیت و ... بی‌تفاوت باشند، تاثیری را که باید بر جای نمی‌گذارند، انتظار است همه مساجد سهم خود را در مسائل مختلف و روز جامعه بپردازند. اما در مسئله جهاد تبیین برخی مساجد خوش می‌درخشند و مسائل روز را تبیین می‌کنند در مقابل برخی مساجد بی‌تفاوت، ساکت و راکد هستند.
دفاع مقدس و شهادت بدون مسجد چه معنایی می‌یابد آیا می‌توان این فرهنگ را بدون مسجد در نظر گرفت؟
اگر جهاد و شهادتی هست پایگاه و کلاس تربیتی آن در مسجد است، پیامبر اکرم(ص) در صدر اسلام حکومت نبوی را بر مدار مسجد تاسیس و ۸۴ جنگ را از مسجد فرماندهی و ساماندهی کردند و بر دشمنان پیروز شدند و از مسجد ۱۰ سال حکومت الهی خویش را پیش بردند.
امام خمینی(ره) نیز بر نقش سنگر بودن مسجد تأکید داشتند، این یعنی خروج از مسجد مصادف است با آسیب چون تنها در سنگر است که انسان مصون می‌ماند! امروز هم حضور در مسجد ما را واکسینه و فرهنگ ایثار و شهادت را ترویج می‌کند چون اساساً این فرهنگ در مسجد شکل و اوج گرفته است.
نظر شما