مجموعه سلطان بندرآباد، نمونه ای کم نظیر از معماری فاخر ایرانی و اسلامی

سید جلال هاشمی، کارشناس باستان شناسی، با بیان این مطلب به خبرنگار شبستان در یزد، گفت: خانقاه بندر آباد که سال های بسیاری در زیر شن های کویری مدفون شده بود به دست شیخ محمدتقی الدین احداث و در سال های پس از آن به دست سلطان محمودشاه بندرآباد پسر شیخ محمد تقی الدین و نوادگان وی تکمیل شده است و اکنون نیز مقبره 12 تن از نوادگان و مشایخ سلسله دادایی در بقعه این مجموعه دفن است.

وی افزود: سنگ قبرهای این مجموعه نیز به لحاظ هنر طراحی، خوشنویسی و حجاری بسیار ارزشمندند در تزیینات این بنا از کاشی های 6 گوش فیروزه ای استفاده شده است و در پاره ای موارد نقش های اسلیمی به صورت معرق به زیبایی آنها افزوده است.

هاشمی ادامه داد: مسجد و شبستان این مجموعه پنج هزار متری از نظر ساخت و معماری شباهت های بسیاری با مسجد جامع یزد دارد، مسجد این مجموعه دارای شبستان های تابستانی و زمستانی و صحن نسبتا بزرگی با کلک وسط آن است.

وی خاطرنشان کرد: کلک در وسط اکثر حسینیه های قدیم به چشم می خورد که در روزگاران گذشته با روشن کردن آتش در بالای کلک و قرار دادن شمع هایی در محفظه های اطراف آن، نور لازم برای عزاداری را فراهم می کردند.

کارشناس باستان شناسی بیان داشت: در مسجد جامع این مجموعه، منبری از کاشی معرق با نقش های گره، اسلیمی و خط ثلث وجود دارد.

هاشمی در خصوص محراب 13 پله ای کم نظیر این مسجد، گفت: این منبر که اطرف آن با کاشی معرق پوشیده شده، از نمونه های کم نظیر در استان است.

وی ادامه داد: محراب این مسجد دارای معرق کاری و قسمت تحتانی محراب با شمسه های فیروزه ای رنگ تزئین شده است.
 

هاشمی تصریح کرد: اکنون نیز زمین های کشاورزی اطراف مجموعه وقف است و دهه آخر محرم در این مجموعه مراسم عزاداری برگزار می شود.

وی یادآور شد: اهمیت تاریخی این آبادی بیشتر مربوط به شخصیت شیخ تقی‌الدین دادا، عارف مشهور قرن هفتم هجری یزد است که در بندرآباد خانقاه و مسجدی ساخته و آنجا را به عنوان مرکزی برای پیروان خود در آورده بود.

هاشمی اذعان داشت: روستای بندرآباد از توابع شهرستان صدوق در یک منطقه دشتی قرار دارد و اطراف آن را تپه‌های شنی فرا گرفته‌ اند و از سوی اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد به عنوان روستای نمونه گردشگری انتخاب و معرفی شده است.
 

گفتنی است، مجموعه سلطان بندرآباد متعلق به قرن هفتم هجری قمری است که شامل خانقاه، مسجد جامع، حسینیه، آب انبار، برج حفاظتی و مقبره عده ای از مشایخ سلسله دادایی است و در سال 1346 هجری شمسی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

خانقاه این مجموعه در قرن هفتم هجری قمری به دست شیخ محمدتقی الدین دادا محمد صوفی بنا نهاده و تا قرن نهم هجری به دست نوادگان وی تکمیل و برج و باروهایی به آن افزوده شد.

پایان پیام/