به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان: با پایان ماه مبارک رمضان و اقامه نماز عید سعید فطر به امامت حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای و بیاناتی که معظم‌له در خطبه‌های نماز مطرح کردند، توجه بسیاری از تحلیل‌گران و صاحب‌نظران به مباحث کلیدی و تاثیرگذاری که ایشان در نسبت با شرایط روز کشور و جهان در سخنان خود مطرح کردند جلب شد، این بیانات به ویژه با در نظر گرفتن وقایع اخیر و بیداری ملت همیشه‌بیدار ایران اسلامی از اهمیتی دوچندان برخوردار بود و با استقبال طیف‌های مختلف همراه شد.
بر آن شدیم با هدف بررسی ابعاد مختلف بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در خطبه‌های نماز عید فطر امسال، مصاحبه‌ای اختصاصی با حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر «حسن غفاری‌فر» عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) داشته باشیم و نظرات وی را در رابطه با ابعاد مختلف بیانات معظم‌له جویا شویم. در ادامه حاصل این گفت‌وگو را می‌خوانید:
حجت‌الاسلام و المسلمین «حسن غفاری‌فر» در گفت وگو با خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، با اشاره به حضور مردم همیشه‌آگاه و بیدار ایران اسلامی در مناسبت‌های مختلف عبادی سیاسی سال جاری از جمله لیالی قدر، روز قدس و نماز عید سعید فطر اظهار کرد: این حضور و استقبال حتی پیش از این ایام یعنی در روزی چون 22 بهمن نیز قابل بررسی است اما پیش از پاسخ و بررسی چرایی این استقبال، باید چند مساله را از منظر مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در مورد حقیقت مردم و جایگاه والای آنان مورد توجه قرار دهیم تا به علت این مساله برسیم که چرا بیانات ایشان تا این اندازه در جامعه از سوی اقشار مختلف مردم مورد توجه قرار میگیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) ادامه داد: برای ملموس شدن بحث اشاره‌ای به ادوار گذشته و دهه‌های اخیر پس از انقلاب می‌کنم که جریان‌هایی خاص با تکیه بر کلیدواژه جوان‌گرایی قصد بر تغییر مسیر جامعه و دوری‌گزینی مردم از عرصه‌های سیاسی، فرهنگی، حجاب و پوشش داشتند، مقام عظمای ولایت در آن برهه مطالب حایز اهمیتی را مطرح کردند که بسیار مورد توجه واقع شد، آن هم در وضعیتی که طیف مومنین جامعه در نگرانی بسر می‌بردند و در شرایط سختی با یکدیگر ارتباط داشتند؛ در همین زمان بود که رهبری فرمودند: « یک عده به دنبال اباحه گری هستند و عده ای دنبال خشکه مقدسی».
حجت‌الاسلام و المسلمین غفاری‌فر ادامه داد: کاملا مشخص بود که در آن برهه اباحه‌گری از کجا نشأت میگیرد اما نحوه برخورد مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) نسبت به مساله و مقصود و منظور ایشان از مساله اباحه‌گری که به آن اشاره داشتند، موضوع مهم و قابل بررسی است؛ آن هم در شرایطی که جریان اصلاحات نیز در جامعه فعالیت‌های خاص خود را داشت و از نظر فرهنگی بر بخشی از بدنه جوان کشور تاثیر گذاشته بود.
وی در ادامه به سفر مقام عظمای ولایت به استان گیلان در آن دوران اشاره کرد و گفت: همه می‌دانیم که این استان و اساسا نقاط مختلف گیلان به جهت شرایط آب‌هوایی خوبی که دارد همواره مستعد میزبانی از اسباب تفریح و شادی مردم است؛ از سوی دیگر گیلان از جمله اولین استان‌هایی است که مخاطب فرهنگ مدرن و مدرنیته غرب شد چراکه از طریق بندر انزلی و روسیه نزدیک‌ترین جغرافیا جهت دسترسی به سمت اروپا را داشت، در نتیجه زودتر از سایر نقاط کشور با فرهنگ غربی ارتباط برقرار کرد، ضمن اینکه راه دریایی و ارتباطات با کشتی نیز در تحقق این مساله تاثیر داشت.
تفاوت مطالبه رهبری از جوانان دو استان
این پژوهشگر تصریح کرد: مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) در جریان سفر به استان گیلان خطاب به افرادی که سخت‌گیری‌های مذهبی داشتند فرمودند: «خشکه‌مقدس‌ها! جوانان ما را لاابالی ننامید، کم‌توجه به دین ننامید»؛ اما نکته جالب توجه این است که در همان دوران وقتی معظم‌له به استان اصفهان می‌روند ادبیات‌شان تغییر کرده و می‌فرمایند: «جوانان عزیز: من مثل برخی نیستم که جوان جوان بگویم»، اتفاقا ایشان در سفر خود به اصفهان پنج انتظار سنگین را از جوانان مطرح می‌کنند.
حجت‌الاسلام و المسلمین غفاری‌فر ادامه داد: علت این تغییر در ادبیات معظم‌له را می‌توانیم در نص صریح قرآن کریم و در این آیه بیابیم که خداوند فرمود: «لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفسًا إِلّا وُسعَها ...» (خدا هیچ کس را جز به اندازه توانایی اش تکلیف نمی کند.)، در هر صورت مطالبه‌ای که رهبری از جوانان این دو استان انتظار دارند با یکدیگر تفاوت دارد و علت را می‌توان در مسایل مختلفی جست‌وجو کرد از جمله اینکه فرصت‌های معنوی-تاریخی که در استان اصفهان به ویژه از قرن نهم هجری به این سو وجود داشت هرگز در استان گیلان نبوده است.
عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) تصریح کرد: گستردگی و تراکم شهرها و روستاها در استان گیلان در قیاس با استان اصفهان و ابعاد مختلف تاریخی که هر دو استان تجربه کردند منجر به شکل‌گیری بافت فرهنگی متفاوتی از جنبه مذهبی شد؛ باید توجه داشت که اصفهان شهری بود که علامه مجلسی، شیخ بهاء‌الدین عاملی، میرفندرسکی، ملاصدرا و بسیاری دیگر از بزرگان در آن حضور داشتند و این شهر از قرن نهم هجری به عنوان پایتخت معنوی شیعه به شمار می‌آمد؛ آثاری نظیر «بحارالانوار» در اصفهان به رشته تحریر در آمد؛ با در نظر گرفتن این پیشینه و تجارب تاریخی هر دو استان، مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در سفر به اصفهان بیانات و انتظار متفاوتی را از جوان اصفهانی دارند.
وی با اشاره به جایگاه تاریخی و فعالیت‌های دینی در استان گیلان افزود: ابعاد و جنبه‌های فرهنگی-تاریخی گیلان بسیار قابل توجه است، «دیلمیان» از استان گیلان برخاستند و شیعیان علوی منطقه از گیلان شکل گرفتند اما این جمعیت از جنبه گستره جغرافیایی در قیاس با استان اصفهان متراکم نیست؛ بنابراین با توجه به این ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها در هر دو استان گیلان و اصفهان، خطاب مقام عظمای ولایت به جوانان این دو استان متفاوت بود و این رویکرد دقیقا سیره‌ای است که در قرآن مطرح شده است و خداوند انسان را بر اساس امکاناتی که در اختیار داشته مواخذه می‌کند.
انحرافات در دوره پهلوی اول با کشف حجاب به اوج خود رسید
حجت‌الاسلام و المسلمین غفاری‌فر در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به دوره سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و ادوار بعدی تا زمان سلطنت پهلوی افزود: انحرافات در ایران از زمان ناصرالدین شاه آغاز و در دوره پهلوی اول با کشف حجاب به اوج خود رسید، اگر به خوبی بررسی کنیم خواهیم دید که دشمن برای تخریب ایران چه از جنبه جنگ فیزیکی و چه از جنبه جنگ نرم تلاش بسیاری داشته و به میدان آمده است.
وی گفت: با وجود این اُفت و خیزهای تاریخی و آنچه که بر مردم ایران گذشت، یک ایرانی با هوش بالایی که دارد همواره علاقه‌مند به تلاش بوده و توانایی خلق رفاه حداکثری برای خود را دارد؛ اما با همه این دستاوردها و ظرفیت‌ها، نمی‌توان در تحلیل تاریخی اشتباه کرد و همه مردم ایران را با شرایطی نظیر اوایل قرن چهاردهم هجری آن هم با رویکردی نظیر شرایط شهرهایی چون قم، مشهد و اصفهان مقایسه کرد؛ بلکه باید کل ایران را در نظر گرفت، از این نظر است که مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به هر دو طرف تذکر می دهند، یعنی چه آنانکه از حیث دغدغه‌مندی سخت‌گیری‌هایی دارند و چه آنانکه ظاهربین بوده و خوشبین به همه مسایل هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) با تاکید بر اینکه باید نسبت به مسایل مختلف نگرش صحیحی اعمال شود، افزود: وقتی یک فرد نگاه سخت‌گیرانه‌ای را از حیث دغدغه و احساس نگرانی خود نسبت به دیگران داشته باشد، با این کار سایرین و طرف مقابل را که در حالت عادی مستعد برای بسیاری از مسایل هستند مغرور ساخته و منجر به بروز رفتاری متفاوت از سوی آنها می شود.
وی در بخش دیگری از مباحث خود با اشاره به بخش‌هایی از بیانات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) که فروردین ماه امسال در حرم مطهر رضوی ایراد فرمودند، افزود: ایشان بیان کردند: «مردم ما مومن به قیامت هستند، مومن به خدا و پیامبر (ص) هستند، مومن به اهل بیت (ع) هستند.»، این سخنان از جنبه‌های مختلفی قابل توجه است از جمله اینکه ذیل این فراز و نشیب‌های تاریخی که ایران از سر گذرانده است، باز هم مردم معتقد هستند و از پس تمام مشکلات و ظاهرسازی‌ها، به این شعور و بالندگی رسیده‌اند که این کشور دارای امنیت اخلاقی، سیاسی و اقتصادی است.
حجت الاسلام و المسلمین غفاری‌فر تصریح کرد: در این میان اگر شاهد اعتراضی هم باشیم عجیب نیست چراکه حتی در سطح یک خانواده مطالباتی مطرح می‌شود و این امکان وجود دارد که اختلاف نظر یا حتی دعوا شود و این امر طبیعی است، در مقابل ملت و نظام نیز همین شرایط را دارند به این معنا که گاهی مردم از نظام و گاهی نظام از مردم انتظاراتی دارد.
حجت‌الاسلام و المسلمین غفاری‌فر گفت: در این میان فرد دغدغه‌مند نباید تحلیل غلط داشته باشد و اقشار مردم را قضاوت کرده و یا به گونه‌ای دیگر ببیند؛ مردم نیز دقیقا به دلیل همین نگاه کلی و به دور از هرگونه قضاوت است که اینگونه به دیده جان سعی در اجرای منویات مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) دارند.
وی در بخش دیگری از مباحث خود ادامه داد: در سطح هر جامعه‌ای گاها چنین رویکردهایی ایجاد می‌شود، اما این اتفاقات در ذات مردم است، در این بین افراد غرب‌زده نیز نباید به این ظواهر دل خوش کنند چراکه هرچه جلوتر می‌رویم دشمن‌شناسی مردم عمیق‌تر می‌شود و ارادت‌شان نسبت به کارکرد مثبت دین و انقلاب اسلامی مضاعف می شود.
گوهر ذاتی مردم ایران، دلباختگی به خدا و اهل بیت(ع) و ولایت فقیه
عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) در پایان با اشاره به حضور وسیع مردم در نماز عید فطر و عرض ارادت اقشار مختلف به مقام عظمای ولایت گفت: این حضور که حتی نسبت به چهار سال گذشته و در قیاس با دوران قبل از کرونا از نظر کمی و کیفی با رشد حداکثری همراه بود، حکایت از آن دارد که مردم به عشق و ارادت اقامه نماز به امامت رهبر جامعه اسلامی و گوش‌سپاری به سخنان وی، رهسپار حضور در نماز جماعت عید سعید فطر شدند و این خود حکایت از این دارد که گوهر ذاتی مردم ایران، دلباخته و سرسپرده خدا و اهل بیت(ع) و ولایت فقیه است.
نظر شما