به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از خوزستان ، مهدی دغاغله 40 سالی است که خود را وقف فعالیت‌های قرآنی کرده و در زمینه تلاوت، آموزش و تواشیح صاحب سبک است. حضور و کسب موفقیت در مسابقات کشوری و سپس داوری در مسابقات شهرستانی، استانی، ملی و بین المللی از او چهره‌ای شاخص در کشور ساخته و امروزه در فعالیت‌های ترویجی هم حضور موثری دارد.
ارائه ده‌ها مقاله پژوهشی، حضور موثر در برنامه‌های قرآنی ملی و بین المللی و تأسیس موسسه قرآنی، مهدی دغاغله را به یکی از صاحب نظران در این زمینه تبدیل کرده است؛ پای صحبت‌های این استاد و قاری قرآن نشستیم تا درباره راه رسیدن به یک جامعه قرآنی گفت‌وگو کنیم.
شبستان: برای ورود به بحث، وضعیت فعالیت‌های مردمی و دولتی در حوزه قرآن را چگونه ارزیابی می‌کنید و برای رسیدن به وضعیت تراز در خوزستان یا کشور چقدر فاصله داریم؟
دغاغله: در زمینه مرتلین در خوزستان شاهد حضور قاریان بیشتری هستیم و در زمینه کیفیت قرائت هم به نظرم وضعیت بهتری داریم. برای اثبات این ادعا هم کافی است به محافل ختم قرآن و رقابت‌های قرآنی اشاره کنیم. هرچند من در این زمینه آمار دقیقی ندارم اما با اساتید دیگری که در ارتباط هستیم به این موضوع پرداختیم و آنها هم این مسئله را تأیید کردند.
حتی در جزخوانی که در ماه مبارک رمضان از تلویزیون پخش می‌شد ما حدود 60 قاری در خوزستان داشتیم که نشان می‌دهد تعداد قاریان در خوزستان زیاد است.
درباره بخش دیگر سوالتان هم باید بگویم ما برای قرآن کریم سقف نداریم. خدمت به قرآن چه از ناحیه دولت و نهادهای دولتی و چه از ناحیه فعالیت‌های مردمی باشد، کم است.
می‌گویم کم است چون این موضوع در قرآن هم آمده و در آیه 30 سوره فرقان می‌خوانیم: «وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا». پس این موضوع به قوت خود باقی است.
آمار تعداد قاریان، جلسات و یا مجالس قرآنی بیشتر شود و یا بر تعداد جلسات ترتیل خوانی روز به روز افزوده شود، خوب است اما مهم‌تر از همه آنها رسیدن به جامعه قرآنی است.
هروقت دیدیم که منش قرآن در جامعه پیاده شد، رزق و روزی مردم حل می‌شود و این وعده الهی است. وقتی که در آیه 66 سوره مائده می‌فرماید: «...لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ...» – هرچند بحث تورات در اینجا مطرح است اما فرقی نمی‌کند و این قابل تعمیم به کل کتابهای آسمانی است و اگر به اوامر خداوند گوش فرمان دهیم از هر سمت غرق رحمت می‌شویم و این یک وعده الهی است.
وقتی مشکلی در جامعه می‌بینیم، همه‌اش که سوءمدیریت نیست و خیلی از این مشکلات به ما انسان‌ها هم باز می‌گردد؛ وقتی هوای همدیگر را نداریم، به هم کمک نمی‌کنیم، زکات نمی دهیم، به مستمند کمک نمی‌کنیم، قدر یکدیگر را نمی‌دانیم و برای همدیگر پاپوش درستی می‌کنیم، حق دیگران را می خوریم، آبروی دیگران را می‌بریم و حسادت می کنیم و ... اینها همه اثرات منفی در جامعه دارد و می‌تواند رزق و روزی خداوند را منع کند.
اگر مشکلات داریم و آمار پرونده‌ها در دادگستری زیاد است یعنی ما هنوز برای فعالیت قرآنی جا داریم؛ هروقت امنیت کامل تأمین شد و دستورات خداوند اجرا شد، می گوییم آنچه قرآن می‌خواهد، انجام شد ولی تا آن موقع باید کار کرد.
شبستان: بعد از 4 دهه فعالیت قرآنی و پژوهش در مسائل قرآنی راه رسیدن به جامعه قرآنی را چه می‌دانید؟
دغاغله: در کارهای فرهنگی کمترین بهره به فعالیت‌های قرآنی می‌رسد و این یک واقعیت است؛ ما طرح‌های قرآنی مهمی ارائه دادیم اما متأسفانه وقتی صحبت از بودجه‌های کلان می‌آید به این مسئله توجه نمی‌شود.
مثلا چیزی به نام جدول شماره 17 داریم که در ارشاد به کارهای فرهنگی اختصاص دارد اما این هزینه‌ها را فقط آدم‌های با نفوذ توانستند جذب کنند؛ با اینکه طرح‌هایشان اغلب تکراری، بی نتیجه و آزمایش شده بود و طرح‌های ناب و مهم به دلیل اینکه افراد نفوذ نداشتند، رد شد.
همه چیز پشت پرده بود. همه ادعای شفافیت دارند و می‌گویند که این طرح‌ها به دلایل مشخص رد شده است اما نه اسم اشخاصی که این طرح‌ها را رد یا تأیید کردند، مشخص است، نه علت رد و تأیید و نه محل هزینه بودجه‌ها مشخص است.
وقتی این دردها در جامعه وجود داشته باشد، چگونه می‌توانیم شعار دهیم و بگوییم قرآن را ترویج داده‌ایم؟
ما باید شفاف باشیم، سهم قرآن در جمهوری اسلامی که پرچمدار اسلام ناب محمدی است، باید مشخص باشد؛ همه باید شفاف باشند و ارشاد مشخصا باید شفاف باشد.
ما می‌خواهیم آمار فعالیت‌های قرآنی را بگیریم، می‌بینیم آمار فعالیت‌های مردمی ارائه می‌شود اما بودجه‌های دولتی کجا رفته و چگونه هزینه شده، مشخص نیست!
سازمان تبلیغات اعلام کند چه کرده است، ارشاد چه کرده است؟ سازمان‌هایی که فعالیت فرهنگی می‌کنند شفاف اینها را اعلام کنند و بگویند به کدام موسسات کمک کردند.
کارها غالباً خودجوش است، من معتقد به کارهای خودجوش و مردمی هستم اما وقت ارائه آمار، بحث‌ها متفاوت می‌شود.
اداره ارشاد حتی از ما نخواست که از طرحمان دفاع کنیم، من از آنها خواستم هیئت داوری را معرفی کنند اما نگفتند. خب شفافیت کجا است؟
شبستان: علاوه بر مشخص شدن سهم قرآن از فعالیت‌های فرهنگی به نظر شما جلسات هفتگی و یا جلسات خانگی در این مسیر چقدر موثر هستند؟
دغاغله: جلسات خانگی از سه و چهار دهه گذشته در خوزستان شروع شده است؛ برخی از این جلسات ثابت و برخی سیار هستند؛ اینها خیلی جلسات خوب و مثمری هستند.
حدیثی از پیامبر(ص) خطاب به امام علی(ع) وجود دارد که « ...اگر خداوند كسى را به دست تو هدايت كند برايت بهتر است از آنچه آفتاب بر آن طلوع و غروب مى كند...». من این تجربه را داشتم. در کودکی در سال 59 استادی در مسجد داشتیم به نام آقای موسوی؛ 20 نفر بودیم که حفظ و تلاوت را زیرنظر او شروع کردیم.
آقای موسوی همیشه می‌گفت اگر یک نفر از شما به جایی برسد برای من کافی است. من همیشه دوست داشتم آن یک نفر باشم و به نظرم هم فقط من یک نفر بودم که توانستم در این مسیر پیشرفت کنم.
آقای موسوی مسیر را برای من روشن کرد؛ این را به عنوان نمونه گفتم و می‌خواهم بگویم اگر در هر جلسه‌ای یک نفر رشد کند هم به نظرم کفایت می‌کند. هرچند اگر جلسات بیشتر شود و تعداد نفرات بیشتر شود خیلی بهتر نتیجه می‌گیریم.
شبستان: با توجه به پایان ماه مبارک رمضان بسیاری از جلسات قرآنی و تلاوت دوباره تعطیل می‌شوند؛ با توجه به آیه 89 سوره نحل که می‌فرماید « ما بر تو این کتاب (قرآن عظیم) را فرستادیم تا حقیقت هر چیز را روشن کند و برای مسلمین هدایت و رحمت و بشارت باشد» چگونه می‌توانیم این جلسات را به صورت دائمی برگزار کنیم و یا نحوه جلسات را به روز کنیم تا بتوانیم با توجه به نیاز روز از ظرفیت قرآن بهره ببریم؟
دغاغله: ماه مبارک رمضان ربیع القرآن و موسم تلاوت در منابع اسلامی معرفی شده و ثواب قرائت و تدبر در این ماه بیشتر است اما معنی این حرف این نیست که ما قرآن را فقط در ماه مبارک رمضان تلاوت کنیم و در ماه‌های دیگر آن را روی طاقچه بگذاریم.
جلسات روزانه‌ای که در ماه مبارک رمضان اجرا می‌شد در ماه‌های دیگر معمولاً به صورت هفتگی اجرا می‌شود. ما جلساتی در اهواز تحت عنوان ختم قران داریم که روزهای سه شنبه با حضور قاریان و مردم هفته‌ای یک جزء تلاوت می‌کنیم.
در کنار این جلسات ما جلسات آموزشی هم برگزار می‌کنیم که در ماه رمضان معمولاً این کار انجام نمی‌شود. پس بحث ترویج و تعلیم قرآن در ماه‌های غیر رمضان است.
در خوزستان عرف بر این است که اساتید، هفته‌ای یک جلسه قرآن دارند؛ برای نمونه من چهارشنبه شب‌ها در مسجد قباد منطقه گلستان، شنبه شب‌ها در حسینیه نورالثقلین و دوشنبه‌شب‌ها هم در مسجد اهل بیت کیانشهر این جلسات برگزار می‌شود.
خوشبختانه سایر دوستان هم این جلسات را برگزار می‌کنند و فقط این فعالیت‌ها باید توسط مسئولان حمایت شود؛ استاندار خوزستان اخیراً در ماه رمضان از قاریان تقدیر کردند و بازوهای اجرایی استاندار در این زمینه سازمان تبلیغات و اداره کل ارشاد هستند اما در مراسمی که استاندار برگزار کردند وقتی مرتلین برتر پرسیدیم دیدیم که فقط 10 نفر از قاریان برتر از این جلسه خبر دارند؛ حتی 200 هدیه توزیع شده در مراسم هم به دست فعالان قرآنی نرسید و این اقدام سنجیده و خوب نبود.
نظر شما