به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، برنامه «کتابگردی» با هدف فرهنگ سازی در زمینه کتاب و مطالعه از آذرماه 1401 از شبکه افق سیما پخش می شود، درباره رویکرد و اهداف مستند برنامه کتاب گردی با «پوریا نجفی»، تهیه کننده مستند برنامه کتابگردی به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:
مستند برنامه کتابگردی با چه رویکردی برای مخاطبان تولید شده است؟
مجموعه مستند برنامه کتاب گردی ایده اولیه اش از شبکه افق شکل گرفت و به دنبال دغدغه ای بود که نسبت به مسئله کتاب داشتم. ما با تیم مدیریتی قبلی برنامه کتاب گردی را شروع کردیم و با تیم مدیریت فعلی داریم ادامه می دهیم؛ در واقع آقای غفوری به ما درخواست داد که چنین برنامه ای را می خواهیم تولید کنیم و بعد از رایزنی ها موافقت کردیم این کار را انجام دهیم. دو قسمت پایلوت ضبط شد که از طریق شبکه جلب رضایت بشود. قرار بود مجموعه 13 قسمتی شود ولی آن دو پایلوت آنقدر برنامه جذاب و جالب و با کیفیتی از آب درآمد که رییس شبکه و مدیر گروه وقت را مجاب کرد که برنامه در 50 قسمت تولید شود. کتاب گردی با 50 قسمت به روی آنتن می رود و تا امروز 10 قسمت پخش شده است. پخش از هفته اول آذر ماه شروع شد و جا دارد بگویم یک کار صددرصد تیمی است، یک تیم صددرصد جوان که میانگین سنی عوامل برنامه کتاب گردی 27 و 28 سال است.
هدف تان از تولید برنامه کتابگردی کتابخوان کردن مردم بود؟
ما در برنامه کتاب گردی دنبال این نبودیم که بخواهیم مردم را کتابخوان کنیم، ما خواستیم صرفا کتاب را به مردم در این زندگی ماشینی که همه درگیر آن شده اند یادآوری کنیم که کتاب هم هست و کتاب را فراموش نکنیم، به خاطر همین در رده های سنی مختلف سراغ کتاب های مختلف رفتیم. رده های سنی کودک و نوجوان، جوان و سنین بالا را لحاظ کردیم و برای اینها تولیدات متناسب در نظر گرفتیم و می شود گفت موضوعات مختلف را پوشش دادیم. قسمت اول برنامه در مورد کتاب های فوتبالی در ایام جام جهانی بود؛ این برنامه مباحثی مثل اینکه کتاب را چطور نگهداری کنید؟ چه کتابی بخوانید؟ از نظر فیزیکی جنس کتاب چه باشد؟ کاغذ کتاب چه باشد ؟صفحه آرایی کتاب چگونه باشد؟ تا موضوعات محتوایی چه کتاب تاریخی بخوانیم چه کتاب فلسفی بخوانیم چه کتاب روانشناسی بخوانیم و چه کتابی نخوانیم را در برمی گیرد و سعی کردیم در هر قسمت یک یا چند کتاب را به اقتضای زمان برنامه معرفی کنیم.
برنامه مستند کتاب گردی مثل یک مستند نیست مثل برنامه تلویزیونی تولید شده، این برنامه چه آیتم هایی را دربر می گیرد؟
تمرکزمان را گذاشته ایم که یک برنامه پر ریتم و فانتزی را تولید کنیم، چون مخاطب کتاب مخاطب خاص است و باید جلبش کند و همان طوری که یک کتاب باید خواننده را جذب کند تا کتاب را بخواند ما هم سعی کردیم همان طور برنامه را فانتزی تولید کنیم تا بتوانیم مخاطب کتاب خودمان را جذب کنیم، به همین خاطر ابتدا این موضوع را مطرح کردم که نمی خواهیم مردم را کتابخوان کنیم، می خواهیم مردم را با کتاب آشنا کنیم، به همین خاطر برنامه های کتاب گردی در کتابفروشی ها ضبط می شود یعنی مخاطب را در کتابفروشی می بریم، می خواهد کتاب را بخرد یا نخرد؟ آن یادآوری می خواهیم اتفاق بیفتد، به همین خاطر 90 درصد برنامه کتاب گردی در کتابفروشی های سطح شهر اتفاق می افتد. مجری در هر قسمت طرح مسئله می کند و گوینده مسئله را باز می کند و با یک همراهی بین مجری و گوینده سعی می کنیم مطلب را برای مخاطب جا بیاندازیم و لا به لای آن هم از طریق مجری و گوینده چند کتاب را معرفی می کنیم.
کتاب هایی که در برنامه کتابگردی معرفی می شوند آیا مخاطب خاصی را به لحاظ تفکری و سنی در بر می گیرد؟
کتاب گردی برای تمام اقشار جامعه ساخته شده است. سعی کردیم در برنامه کارشناس نداشته باشیم ولی مطالبی که ارایه می دهیم مطالب کارشناسی شده باشد. ما حتی کتاب هایی معرفی می کنیم که کارشناسی شده باشد، این موضوع در قسمت های کودکان و نوجوان خیلی نمود دارد. معرفی کتاب به پدر و مادرها؛ اینکه چه کتابی را به فرزندانشان معرفی کنند و چه کتابی را برای آنها بخوانند و چه کتابی را برای آنها نخوانند، در واقع ما آسیب شناسی کردیم نمونه خوب برخی کتاب ها را گفتیم و نمونه بد را هم گفتیم و شاید نمونه بد را مثلا در کتاب های روانشناسی به وفور یاد کردیم که یک روانشناسی غربی وارد کشور شده و مخاطب گسترده زیادی دارد و ما در حد تذکر و تلنگر داریم؛ می گوییم که این کتاب هایی که می خوانید شاید آن مسیر اصلی نباشد.
آیا به کتاب های ترجمه خارجی هم در این برنامه پرداخته اید؟
بله، چند قسمت برنامه مخصوصا رمان ها و کتاب های روانشناسی است که عموما غربی هستند، کتاب های خارجی را معرفی کردیم و حتی در چند قسمت به اینکه سراغ چه نوع مترجمی برویم پرداختیم و در قسمت رمان های ضد برده داری که راجع به جامعه غرب است کتاب خارجی و نویسندگان خارجی با معرفی بهتر را مطرح کردیم.
ساخت برنامه کتاب گردی چقدر می تواند در کتاب خوانی مردم و یادآوری محصولات فرهنگی مثل کتاب به مردم ضرورت دارد و می تواند در تغییر ذائقه آنها تاثیر گذار باشد؟
ما پیش از اینکه برنامه کتاب گردی تولید شود، گفتیم که کسی که می خواهد کتاب بخواند باید حوصله کتاب خوانی داشته باشد. اگر مردم این حوصله را نداشته باشند ما نمی توانیم با یک برنامه ای که ماهیت تلویزیونی دارد سلیقه مردم را به سمت کتاب خوانی جذب کنیم بنابراین برنامه ای فانتزی و سرگرم کننده تولید کردیم که در کنار آن بتوانیم تلنگری به مردم بزنیم که شاید یک نفر به واسطه موضوعاتی که در 50 قسمت کتاب گردی مطرح می کنیم به سمت کتاب سوق پیدا کند.
برنامه های مثل کتابگردی می توانند در کتابخوان شدن مردم اثر گذار باشند؟
بله؛ برنامه های مختلف تاثیرگذار است ولی نمی توانیم بگوییم با کتاب گردی ما می توانیم همه را کتابخوان کنیم، باید یک کار ریشه ای در موضوع کتاب انجام شود. ما به سهم خودمان مردم را سوق می دهیم تا از کتاب غافل نشوند و در همین راستا در بحث محتوا و فرم تلاش خود را کرده ایم حالا چقدر موفق بوده ایم را باید مردم به ما بگویند.
نظر شما