آشنایی با تاریخ و میراث اسلام در ۵ موزه برتر هنرهای اسلامی جهان + تصویر

خبرگزاری شبستان، جهان اسلام: آثار و هنر اسلامی در سال‌های اخیر به موضوعی بسیار مورد توجه تبدیل شده و به آشنایی مردم سراسر جهان با میراث اسلامی کمک زیادی کرده است. بسیار قابل تامل است که پس از صدها سال، هنرهای تولید شده در سرزمین های اسلامی هنوز تا به امروز در معرض نمایش است.

موزه های اسلامی بسیاری در سراسر جهان وجود دارد که آثار متعددی را در خود جای دادند. با این حال، برخی از موزه‌ها در مورد آنچه که به نمایش می گذارند، از یکدیگر پیشی می گیرند. در اینجا پنج مورد از بهترین موزه‌های اسلامی جهان ، معرفی شده‌اند:

موزه تمدن اسلامی شارجه / شارجه، امارات

این موزه در سال 1996 افتتاح شد و نام آن در سال 2008 به «موزه تمدن اسلامی شارجه» تغییر یافت.

موزه تمدن اسلامی شارجه با بیش از پنج هزار اثر هنری باشکوه و شش گالری، بازدیدکنندگان را به سفری در تاریخ اسلام و اکتشافات اسلامی می برد.

در گالری اختصاص داده شده به تاریخ و ماهیت اسلام این موزه، نسخه‌ای از قرآن کریم منسوب به «عثمان بن عفان» در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته است.

گالری اختصاص یافته به تاریخ علم، فناوری و نوآوری اسلامی، گالری علم و فناوری «ابن الحیثم» نیز شامل آثاری است که پیشرفت‌های علمی اسلامی از جمله ساعت‌های اولیه پیچیده، وسایل کمک ناوبری و سلاح‌ها را نشان می‌دهد.

 چهار گالری دیگر،  هنرهای اسلامی در عصرهای مختلف از جمله سکه های اسلامی را به نمایش می‌گذارد.

دیگر آثار نمایش داده شده در این موزه شامل خوشنویسی، کنده کاری، سرامیک، سکه، شیشه، نسخ خطی، فلزکاری و ابزار علمی هستند.

علاوه بر این، این موزه در ساختمانی باشکوه قرار دارد که زمانی یک بازار عربی در اسکله شارجه کورنیش بوده است.

موزه هنر اسلامی بناکی / آتن، یونان

موزه «بناکی» بزرگ‌ترین و قدیمی ترین موزه یونان است که به عنوان یک بنیاد، تحت قوانین خصوصی فعالیت می کند. این موزه در سال 1931 توسط «آنتونی بناکی»، یکی از اعضای خانواده یونانی پیشرو در اسکندریه تأسیس شد. موزه کنونی غیرمتمرکز است: این موزه شامل آرشیو تاریخی در خانه دلتا، گالری نیکوس و موزه هنرهای اسلامی است.

موزه هنرهای اسلامی یک ساختمان نئوکلاسیک بازسازی شده در مرکز تاریخی آتن در نزدیکی «آگورا» باستانی است.این موزه در سال 2004 افتتاح شد تا مجموعه‌ای را در خود جای دهد که آنتونی بناکی در اوایل قرن بیستم، زمانی که در مصر زندگی می‌کرد، تشکیل داد.

این موزه امروز شامل 10 هزار اثر هنری از خاورمیانه، ایران، ترکیه، شمال آفریقا و هند است که نشان دهنده تحول هنر اسلامی تا دوره عثمانی و تحولات مربوط به اواسط قرن بیستم است.

این مجموعه شامل سرامیک، فلزکاری، جواهرات، منسوجات، کارهای چوبی، ظروف شیشه ای، عاج، سنگ های تدفین و زره است.

بازدیدکنندگان در ابتدا نمایشگاه هایی شامل آثار قرن هفتم تا دوازدهم را مشاهده می‌کنند. گالری دوم اشیایی از قرن 12 تا 16 را با سرامیک های سلجوقی، فلزکاری ممالیک و سفال به نمایش می گذارد.

گالری سوم یک اتاق پذیرایی با سنگ مرمر از عمارت قرن هفدهمی در قاهره را به همراه فواره، پنجره های قمریه به نمایش می گذارد. دیگر آثار نمایشی قابل توجه شامل مجموعه سفال های ایزنیک و یک زین مخملی قرن شانزدهمی از بورسا هستند.

در طول کار بازسازی این موزه، بخش بزرگی از دیوار شهر باستانی آتن مربوط به قرن چهارم قبل از میلاد کشف شد و در محل در سطح زیرزمین باقی مانده است که برای بازدیدکنندگان قابل دسترسی است.

به افرادی که به آتن سفر می‌کنند توصیه می‌شود که حتما از این موزه بازدید کنند.

موزه هنرهای اسلامی / کوالالامپور، مالزی

موزه هنرهای اسلامی مالزی، یک موزه در کوالالامپور است که به طور رسمی در 12 دسامبر 1998 افتتاح شد.

این موزه با بیش از هفت هزار اثر باستانی از جهان اسلام، بزرگترین موزه هنرهای اسلامی در آسیای جنوب شرقی است.

بزرگ‌ترین جامعه مسلمان در جهان ساکنان منطقه «نوسانتارا» در مالزی هستند، که نام اندونزیایی/مالایی برای نیمه جنوبی دریای جنوب شرقی آسیا است و کوالالامپور، بزرگترین موزه هنر اسلامی در جنوب شرق آسیا را برای مسلمانانی که ساکن این منطقه هستند، در خود جای داده است.

این موزه شامل دوازده گالری است که در دو سطح گسترده شده است. سطح یک شامل گالری‌هایی است که به معماری، قرآن و سایر نسخه‌های خطی اختصاص یافته است .

گالری‌های سطح دوم به سلاح‌ها و زره‌ها، منسوجات، جواهرات و سکه‌ها اختصاص دارد و سه گالری باقی‌مانده شامل آثار هنری است که بر اساس آثارشان طبقه بندی می شوند.این موزه همچنین به دلیل مجموعه ای از ظروف شیشه ای باستانی اسلامی شناخته شده است.

موزه هنرهای اسلامی کوالالامپور همچنین دارای امکانات آموزشی، تحقیقاتی و حفاظتی گسترده است. یکی از مشهورترین نمایشگاه‌های دائمی، «اتاق عثمانی» است که به قرن 19 باز‌گردد و بسیار عالی بازسازی شده و کامل شده است.

محافظان از داده‌های حاصل از مرمت این اتاق برای همکاری مکرر با همکاران بین‌المللی، گفتگوهای گسترده‌تر در مورد حفظ معماری بومی اسلامی و جلب توجه افراد به تأثیرات روی چوب‌های نقاشی شده در آب‌وهوای گرمسیری مانند جنوب شرقی آسیا استفاده کرده اند.

نمای بیرونی ساختمان 30 هزار متر مربعی این موزه با خطوط تمیز و تکنیک های ساخت و ساز قرن 21 مضخص شده است، اما شامل برخی از جزئیات معماری سنتی اسلامی نیز هست. چنین جزئیاتی شامل گنبدهای کاشی کاری‌شده فیروزه‌ای رنگی است که این ساختمان را به عنوان یک نماد نمادین در خط افق کوالالامپور به نمایش می گذارد.

به همین ترتیب، ورودی ساختمان دارای ایوانی است که توسط کارگران کاشی‌کار ایرانی تزیین شده است و با یک آیه قرآنی به بازدیدکنندگان خوشامد می‌گوید.

این موزه کارهای بسیار خوبی برای پاسخ دادن به کنجکاوی افراد در مورد اسلام از طریق هنر ارائه داده است.

در اینجا نسخه های خطی قدیمی قرآن، ظروف شیشه ای، زره و حتی نمونه هایی از معماری اسلامی را خواهید دید.

علاوه بر این، به دلیل مکانی که موزه در آن قرار دارد، برخی از منحصر به فردترین آثار مسلمانان چینی و مالایی در آن به نمایش درآمده است.

موزه اسلامی استرالیا / ویکتوریا، استرالیا

موزه اسلامی استرالیا (IMA) یک موزه اجتماعی در «تورنبری» واقع در ملبورن، استرالیا است. این موزه به عنوان یک بنیاد غیرانتفاعی در ماه می 2010 با هدف ایجاد اولین موزه اسلامی در استرالیا تأسیس شد و هدف آن نمایش میراث هنری و مشارکت های تاریخی مسلمانان در استرالیا و خارج از کشور از طریق نمایش آثار هنری و مصنوعات تاریخی است.

این موزه 10 میلیون دلاری که توسط «دسیفر»، یک شرکت معماری مستقر در ملبورن طراحی شده است، در 28 فوریه 2014 توسط خزانه دار استرالیایی به نام «جو هاکی» افتتاح شد.

سبک معماری منحصربه‌فرد این موزه دارای نمای فولادی زنگ‌زده کورتن است که نمایانگر فضای بیرونی استرالیا است. ساختمان این موزه، مکعبی سفید و پوشیده شده با کاشی‌کاری هندسی با خط عربی است.

موزه هنرهای اسلامی اولین مرکز در نوع خود در استرالیا است که طیف متنوعی از هنرهای اسلامی از جمله معماری، خوشنویسی، نقاشی، شیشه، سرامیک و منسوجات را به نمایش می گذارد.

 هدف این موزه نیز ترویج کار هنرمندان جدید و شناخته شده اسلامی، چه محلی و چه بین المللی است.

تلاش برای ایجاد این موزه اسلامی با هدف به اشتراک گذاری دستاوردهای هنری و تاریخی مسلمانان در سطح بین المللی و به ویژه در استرالیا انجام شد.

گالری تاریخ مسلمانان استرالیا بر تاریخ شترداران افغان، مروارید کاران مالایی، کشاورزان آلبانیایی و دیگران تمرکز دارد و همه اینها در کتاب «دشت های بی کران» که توسط موزه هنرهای اسلامی بر اساس یک اکتشاف در سال 2011 تهیه شده است، مستند شده است.

این موزه با پنج فضای نمایشگاهی دائمی، هنر و معماری اسلامی را به نمایش می گذارد که توسط گروهی مدرن از هنرمندان خلق شده است. فضاهای نمایشگاه همچنین تلاش می‌کنند تا به بازدیدکنندگان درباره اسلام آموزش دهند.

موزه ملی عراق / بغداد، عراق

این موزه که در ابتدا در سال 1923 تاسیس شد، پس از حمله آمریکا به عراق در سال 2003 به غارت رفت . در سال 2019 نیز بار دیگر به دلیل اعتراضات ضد دولتی درهای خود را به روی بازدیدکنندگان بست.

اما اکنون همه چیز تغییر کرده است و موزه ملی عراق سرانجام درهای خود را در 7 مارس 2022 به روی بازدیدکنندگان باز کرد و بازدیدکنندگان از سراسر جهان را هیجان زده کرد.

 تقریبا 15 هزار اثر هنری که در سال 2003 غارت شده اند، اکنون به موزه بازگردانده شده اند.

یکی از قابل توجه ترین آثار باستانی در این موزه، لوح «گیلگمش»، یک لوح به خط میخی است که بر روی آن بخشی از حماسه سومریان گیلگمش نقش بسته است.

این اثر پس از قاچاق به آمریکا در سال 2007، به عنوان یکی از با ارزش ترین و قابل توجه ترین آثار باستانی به عراق بازگردانده شد.

 کسانی که از این موزه بازدید می کنند خواهند دید که این موزه گواهی بر بازسازی میراث و تاریخ اسلامی است.