به گزارش خبرنگارشبستان، سیوسومین جلسه نقد کتاب «جهانیترین تیتر دنیا» سروده سینا علیمحمدی با حضور محمودرضا اکرامیفر، پرویز بیگی حبیبآبادی، علی آبان، علیرضا راهب و بهروز یاسمی عصر روز گذشته، 25 دی، در سالن اجتماعات فرهنگسرای رازی برگزار شد.
در این جلسه نخست پرویز بیگی حبیبآبادی، ناشر اثر در این باره گفت: من همیشه علت انتخاب عنوان اثر را میپرسم، اما نام این انتخاب را نپرسیدم چون علیمحمدی در محیط خبری کار میکند و به همین دلیل سعی کرده با نگاه هوشمندانهای خبرها را با ذهن ناخودآگاه شاعرانهاش تلفیق کند. این کار حاصل نگاه روی تیترهای مختلف و برداشتهای شاعرانه اوست که بهراحتی توانسته با این پارادوکس کنار بیاید و به نفع خودش مصادره کند.
در ادامه بهروز یاسمی، منتقد، در رابطه با ویژگیهای این سرودهها گفت: با علیمحمدی از فرهنگسرای سرو در سال 80 آشنا شدم و از آنجا بود که سرودههای وی را میشنیدم از این جهت ذهنم با سرودههای وی آشنا است.
وی در ادامه به شیوه سرودههای این شاعر اشاره کرد و خاطر نشان کرد: در گذشته شعر حتماً باید با یکی از آرایهها و صناعات ادبی آمیخته میشد. در شعر معاصر نیز این رویکرد دیده میشود، مثلاً اخوان در سرودههایش به آرکائیسم پناه میبرد و نادرپور در سرودههایش تصویرسازی میکند. اما در سالهای اخیر دیدهایم که این سرودهها به زبان ساده نزدیکتر میشود. هرچه شعر فشردهتر میشود به ذات خود نزدیکتر میشود، بنا براین علیمحمدی نیز در این سرودهها به زبان ساده نزدیک شده است.
وی خاطر نشان کرد: بخش بزرگ این سرودهها غزل هستند که البته شکل غزل معمول را ندارند و میتوان آنها را تغزل نامید. شاعر در این اثر فرم و ساختار را میشناسد و با به کار نبردن آرایههای ادبی و ساده شدن زبان، شعر به مخاطب نزدیکتر میشود. این شاعر از بدیع و آرایهها استفاده نکرده است، اما در این سرودهها برخی از ابیات هست که از این آرایهها به شیوهای موثر سود جسته است.
این منتقد در ادامه یاد آور شد: اسلوب معادله یکی از این مصداقها است که شاعر در بخش اول شعر مسئلهای را مطرح میکند و در ادامه به آن پاسخ میدهد. این شیوه در سرودههای سبک هندی بسیار دیده میشود در واقع برخی از سرودههای این شاعر، به زبان شعری نزدیک نمیشود، اما زبان کاملاً ساده است و شاعر با تصرف شاعرانه با ظرافت جایگزین منطق میشود.
یاسمی در ادامه گفت: در سرودههای علیمحمدی کنایه نیز دیده میشود که البته گاه به نظر میرسد که مبنای حسی ندارد و این نوع کنایهها با دخل و تصرف موقعیت زمانی و مکانی برجسته میشود.
این منتقد افزود: گاه در این سرودهها طنز که یکی از رویکردهای جدید در سرودههای امروز است دیده میشود. مهم ترین ویژگی این طنزها تلخ بودن آن است که انسان را به فکر فرو میبرد. شاعر از موقعیتهای ساده شعر میسازد.
علی آبان یکی دیگر از منتقدان در این نشست عنوان کرد: این اثر نسبت به سروده قبلی علیمحمدی از نظر کیفی ارتقا یافته و فنیتر شده است. عنوان اثر سه واژه را در خود جای داده است که البته توقع طلب است، بیشترین قالبهای اثر به غزل است و لذتی که انسان از یک غزل خوب میبرد از این سرودهها نیز میبرد.
وی در ادامه افزود: گاه لغزشهای زبانی در سرودهها دیده میشود که به کار تزلزل میبخشد و امکان دارد، مانع از ماندگاری اثر شود، ولی نکتههای جالب بسیاری در اثر هست که آن را از این خطر حفظ میکند. این سرودهها دارای ساختار است و خلاقیت و کشف شهودهای شاعرانه در سرتاسر اثر دیده میشود، شاعر وقتی به خودباوری میرسد به لحظههای ناگهان میرسد که این موضوع نیز در اثر دیده میشود.
حمیدرضا شکارسری، منتقد نیز در این نشست عنوان کرد: این سرودهها را میتوان جز شعرهای مدرن دانست، زیرا از دید ذاتگرایانه به جهان مینگرد و آن دید گذشتگان را که به عموم نگاه میکردند، میگذرد، از این جهت است که در شعر فردیت میبینیم که واژگان به جای اینکه سمبلیک شوند، فردیت مییابند، این تفاوت نگاه در شعر شاعران قدیم و جدید دیده میشود.
وی افزود: نگاه شاعر از نوع انسان فاصله گرفته و به فردیت رسیده و واقع گرایانه شده است. این مسئله حتی در شعرهایی با مفهوم ظهور نیز صدق میکند. شعرهای علیمحمدی شعری زندگی است، شعر مکان و زمان. شعری که تلاش میکند به مکان و زمان نزدیک شود و آن را بازآفرینی کند که البته خطر گزارش شدن شعر هم وجود دارد.
وی خاطر نشان کرد: من برخی از این ابیات را شعر نمیدانم بلکه تمثیل میدانم که شاعر تلاش کرده با دست اندازی در اتفاقات عادی زندگی شعرش را از گزارشی شدن نجات دهد.
در ادامه علیرضا راهب ،شاعر، درباره سرودههای «جهانیترین تیتر دنیا» گفت: این سرودهها تعارفات عادی را کنار زده است و از نوعی حذف جدید با عنوان حذف به قرینه ادراک مشترک استفاده کرده است. نوعی خطاب در سرودهها دیده میشود که البته به داستان نزدیک نمیشود و ویژگی شعری را حفظ میکند. حکایت را با مخاطب به مفاعله تبدیل کرده و از حالت یک نفره خارج میشود.
در ادامه محموداکرامیفر در رابطه با آشناییزدایی در این سرودهها گفت: شاعر گاه با بیان مطلبی و واژهای در مخاطب برداشتهای گوناگونی را برمیانگیزد، به طوری که هر کس با تجربه خود از آن برداشت خاصی دارد.
در پایان نیر علیمحمدی در پاسخ به برخی از انتقادات حاضران به طرح جلد این اثر گفت: چون طراح جلد خانم کردبچه غایب هست در این جلسه به شعرها نمی پردازم و جوابی برای نقدها ندارم، تنها از طرح جلد دفاع می کنم و باید بگویم که برخی از بریده های مطبوعات گرفتار ممیزی شده اند و گرنه طرح جلد بسیار هوشمندانه و هدفمند انتخاب شده بود.
پایان پیام/
نظر شما